Enflasyon ufuktan şimdi doğar korkusu
Küresel ekonominin bu yıl daralmadan normal büyümeye dönmesi bekleniyor. IMF, dünya ekonomisinin 2020’de yüzde 3.5 daraldıktan sonra, bu yıl yüzde 4.3 büyümesini öngörüyor. Türkiye’nin de yüzde 6’lık büyümeye ulaşacağını tahmin ediyor.
Aşının bulunması ve buna bağlı hayatın normalleşmesiyle ekonomilerin açılacağı beklentisi geçen sonbahar aylarından itibaren emtia fiyatlarında belirgin bir artışa yol açtı.
Ekonomisinin normalleşmesiyle Çin’in ithalatını artırması ve kuraklık nedeniyle tarım üretiminin azalması enerjiden, gıdaya ve metallere kadar emtia fiyatlarını sıçratıyor.
Sonuçta ocak ayı itibariyle dünya gıda fiyatları son bir yılda FAO’nun verileriyle yüzde 10.5 arttı. CRB Tarım Endeksi son bir yılda yüzde 30, Metal Endeksi yüzde 51 yükseldi. Petrol fiyatlarındaki artış son bir yılda yüzde 10’a, bakırda yüzde 47’ye yükseldi.
TURPUN BÜYÜĞÜ HEYBEDE Mİ?
-Yüksek fiyat artışları halen kapalı ekonomilere, küresel salgına, tüketimin düşmesine rağmen ortaya çıkıyor. Normalleşmeyle talep de, üretim de artacak. Ancak talep artışına bol para ve ucuz faizin eşlik etmesinin enflasyonu artırıcı etki yapacağı tahmin ediliyor.
- Küresel piyasalarda geçen haftanın ortasından itibaren dikkat çekici bir oynaklık var.
Bozulmanın en önemli nedeni veya gerekçesi olarak enflasyonda artışı ortaya çıkıyor.
-10 Şubat’ta sadece ABD enflasyonu açıklandı ve yıllık yüzde 1.4 geldi ve hafifçe yükseldi.
Önceki gün St.Luis Fed Başkanı James Bullard “2021’de enflasyonun yükselmesini beklediğini, ancak kontrol altında tutulacağını” söyledi. Dün de ocak ayı perakende satışlarının güçlü gelmesinde 900 milyar dolarlık yardım çeklerinin etkisi görülüyor. Bunlar ABD’de enflasyon beklentisini artırdı ve daha kötüsü enflasyon korkusu yarattı.
-Çünkü halen Kongre aşamasında olan 1.9 trilyon dolarlık yardım paketinin devreye girmesi ve çeklerin dağıtılmasıyla enflasyonun daha ivmelenmesi mümkün görülüyor.
-Enflasyonun çok küçük hareketlerine piyasaların çok büyük önem atfetmesinde turpun büyüğünün heybede olduğunun düşünülmesi etkilidir.
ALTININ DÜŞÜŞÜ FAİZİN ARTIŞINDAN
- Finansal piyasalardaki korkunun kaynağı ABD’de enflasyonun artacağıdır ve buradan başlayan dalganın her tarafa yayılmasıdır. İşte bu nedenle ABD 10 yıllık faizi 10 Şubat’taki yüzde 1.124’ten dün yüzde 1.331’e kadar yükseldi. 30 yıllık faizler de aynı tarihlerde yüzde 1.910’dan yüzde 2.111’e çıktı.
-Faiz oranlarındaki artış doları da değerlendiriyor. Dolar Endeksi 10 Şubat’taki 90.235’ten dün 91.043’e yükseldi.
- ABD faizleri ve dolarla ters korelasyon içindeki altın fiyatlarında ise sert düşüşler meydana geldi. 10 Şubat’tan 17 Şubat’a altının onsu 1.855.70 dolardan dün 1.769.76’ya indi. Düşüş yüzde 4.6’ya vardı.
-Yurt içinde ise dolar kurunun TL karşısında kısmı değer kaybından dolayı düşüş yüzde 5.6’ya vardı. Gram altın 420.34 liradan 400’ün altına inerek 396.50 liradan işlem gördü.
-Enflasyon beklentilerine bağlı olarak faiz oranlarının daha yükselmesi halinde, altın fiyatlarının düşmeye devam edeceği söylenebilir.
BOL VE UCUZ PARA OYNUNU BİTİREBİLİR
-Finansal piyasaların “enflasyon ufukta şimdi doğar” korkusuna kapılması da, anlaşılabilir bir korkudur.
-Çünkü enflasyonun ortaya çıkması finansal piyasalarda 2008 sonrasında oynanmakta olan büyük ve uzun vadeli oyunu sonlandırabilir ya da değiştirebilir.
-Bu oyunun dayandığı bol ve ucuz para elbette hemen bitmez, pandemi boyunca sürer, hatta daha artabilir de. Ancak bu artış oyuna devam edilmesini sağlamaz. Görünen köyün ardı yakın olur.
-FED dün açıkladığı tutanaklarda enflasyon artışını geçici faktörlere bağladı. FED’in kredibilitesi yüksektir ama oyunun final kısmına gelinmişse bu kredibilite pek çalışmaz. Piyasalar FED’den ziyade verilere bakacak. Kötü verileri iyi fiyatlayacak, iyi ekonomik verileri de negatif fiyatlayacak.
BÜYÜME VE NORMALE ETKİSİ
-Enflasyon belirginleştikçe veya kendisi olmasa da enflasyon korkusu büyüdükçe, finansal piyasalarda atmosfer değişebilir. Çünkü enflasyonun baş göstermesi piyasalar açısından oyun değiştirici nitelikte. Kaldı ki önümüzdeki dönemde enflasyonu ivmelendirecek gelişmeler bulunuyor.
-Ekonomilerin büyümeye dönmesinden, hayatın normalleşmesinden, bol ve ucuz paranın etkisinden, ertelenmiş talepten, yüksek kar etme gereğinden ve kar hırsından enflasyon beslenecek.
- Enflasyon ufukta belirirse merkez bankalarının piyasaları tutması zor olabilir. Her şeyi önceden fiyatladıkları için, geleceği beklemeden gelecekteki olayların gölgesini bugüne düşürmede pek mahirdirler.
