Bodrum'da konut fiyat artışı %51
Bu yıl aşırı sıcakların etkisiyle ülke çapında en büyük yangınları yaşadık. 28 Temmuz’da Antalya Manavgat’ta başlayan yangınlar Muğla’nın Bodrum ve Marmaris ilçelerinde sürdü. En gözde tatil beldelerinde yanan alanlarda büyüyen ağaçları ve ormanı görmek 10’larca yıl alacak.
Yangının başladığı temmuz ayında meğer en gözde tatil beldelerinde başka bir yangın daha olmuş. TCMB tarafından açıklanan konut fiyatlarına göre Bodrum, Marmaris, Akyaka’nın yer aldığı Muğla’da artış yüzde 4.3’e vardı.
KORONADAN TATİL BELDELERİNE
-Yıllık fiyat artışı yüzde 50’yi ilk kez geçti ve yüzde 51’e çıktı. Verinin yayımlandığı 2010 başından itibaren Muğla’da aylık bazda ikinci en yüksek, yıllık bazda en yüksek fiyat artışları yaşandı.
-Yabancı turist ağırlıklı Antalya’da ise konut fiyatları aylık yüzde 2.9 artarken yıllık yüzde 40.2 yükseldi.
-Elbette fiyat artışlarının gerisinde talep artışı yatıyor. Özellikle Covid 19 salgınında büyük kentlerden kaçanların ilk tercihi tatil bölgeleri ve güney sahilleri oluyor.
-Bunun dışında bazı öngörülemeyen gelişmelerin gündeme geldiğini söylemek mümkün. Konut fiyatları temmuz ayında Batman ve Mardin’de yüzde 5.5’e, Adana ve Mersin’de yüzde 4.7’ye, Van’da yüzde 4.1'e yükseldi.
-Diyarbakır ve Şanlıurfa’nın konutları yıllık yüzde 41.1 ile ikinci en yüksek artışı yaptı.
KUZEYDEN GÜNEYE KAÇIŞ
-Bu sayılan illerin tatille bir ilgisi yok. Belki kısmen bu yıl yurtdışından daha fazla gurbetçi gelmesine ve emlak almasına bağlanabilir.
-Ancak ne olursa olsun, harita üzerinde görülen net bir durum var. Konut değer artışında İstanbul ve Marmara da dahil olmak üzere Türkiye’nin kuzeyi geride kaldı, hatta Türkiye ortalamasının altına indi. Mardin’den başlayıp İzmir ile son bulan güney hattı ise aldı başını gidiyor. Bakalım ağustos ayında çıkan yangınlar bu hızı durdurabilmiş mi?
SATIŞ AZALIRKEN FİYAT NİYE ARTAR?
-Türkiye ortalamasında ise konut fiyatları temmuz ayında yüzde 2.8 yükseldi. Böylece fiyat artışı son üç ayda yüzde 9.5’e varırken, yıllıkta yüzde 29.2’den yüzde 31.0’a yükseldi.
-Enflasyondan arındırılmış reel getiri ise yüzde 10.2’yi buldu. Buna kira getirisi dahil değil. Halbuki aynı dönemde TL mevduatın reel bir getirisi yok.
-Üstelik konut kredi faizleri geçen yılki düzeyinin iki katında seyrederken böyle bir durum gerçekleşiyor. Konut kredi faizleri geçen yıl yüzde 9-11 bandından bu yıl yüzde 17-18 bandına çıktı. Konut kredi stoku yatay seyrederken, ipotekli satışlarda 8 ayda yüzde 68 gerileme meydana geldi. Peşin ve senetli diğer satışların yüzde 18 artması ise durumu kısmen kurtardı.
-Yılın 8 aylık döneminde toplam konut satışlarının geçen yıla oranla yüzde 22 azalmasına karşılık, fiyatlar hızla artıyor.
-Bu durum hem beklentiler ve tasarrufların değerlendirilmesinde alternatiflerin azalmasından hem de maliyet artışlarından kaynaklanıyor olabilir.
5 ÇEYREKTİR DÜNYA LİDERİYİZ
-Son üç aydaki toplam fiyat artışının yüzde 9.5’e varması ve yaz aylarındaki hızlanma dünyada konut fiyat artışı liderliğini kimseye bırakmayacağımızın da işareti.
-İngiltere merkezli küresel gayrimenkul danışmanlık şirketi Knight Frank’in 3 ayda bir yayımladığı Global Konut Fiyatları Endeksine göre Türkiye geçen yılın ikinci çeyreğinden itibaren bu yılın ikinci çeyreğine kadar tam 5 kez arka arkaya dünyanın liderliğini hiçbir ülkeye kaptırmadı.
-55 ülkeyi kapsayan ve son bir yılı hesaplayan endekse göre Türkiye konut fiyatları 2020 ikinci çeyrekte yüzde 25.7, üçüncü çeyrekte yüzde 27.3 ve son çeyrekte yüzde 30.3 yükseldi. Bu yılın ilk çeyreğinde de yüzde 32 ve ikinci çeyreğinde yüzde 29.2’lik fiyat artışına ulaşıldı.
-İkinci çeyrekte ikinci sıradaki Yeni Zelanda ile aramızdaki fark 3.3 puana kadar indi. Bakalım üçüncü çeyrekteki yeni atakla Türkiye liderliğini koruyabilecek mi?
BEDELİ KİRACILAR ÖDÜYOR
-Konut fiyat artışında dünya lideriyiz ama bunun bir bedeli var. Bu fiyat artışını göğüsleyecek şekilde toplumun gelir veya servet artışı olmalı ki, liderliğin hakkını verelim.
-Konut fiyatlarında liderlik sonunda dönüp dolaşıp kira artışına ve enflasyona dönüşüyor. Kira artışı yıllık bazda yüzde 35’e ulaştı ama bunun bir sıralaması yok ki, dünyada kaçıncı olduğumuzu öğrenelim.
