Merkez'den devam mı, tamam mı?
TCMB’nin bugünkü faiz kararı üzerine yazı yazmayı düşünmüyordum. Zor bir karar olacak gibi. Ancak dün öğleden sonra dolarda meydana gelen düşüş akşam saatlerinde yüzde 1.5’e varınca karar değiştirdim. Bugün açıklanacak faiz kararına göre TL’nin değeri başta olmak üzere finansal piyasalarda her iki yönde kayda değer dalgalanma yaşanabilir.
NORMAL KARAR NE OLABİLİR?
-Normal koşullarda TCMB’nin verebileceği karar, politika faizini düşürmeye devam etmek olabilir. Beklentiler de çoğunlukla bu yönde.
-Dolayısıyla faiz indirerek piyasaları yeni bir ters köşe yapmayacak. Ortam buna hazır gibi. Başladığı bir işi sürdürmüş ve siyasi otoritenin isteğini de yerine getirmiş olacak.
-Ne de olsa politika faizinin tüketici enflasyonu gerisine düşmesi sadece bizde olmuyor. Enflasyonun artışı da sadece bizde değil, dünyada da genel bir eğilim haline geldi.
-Burada diğer ülkelerle farkımız ise enflasyonun bizde geçici olmadığı ve yarım asırdan beri kalıcı hale geldiği gerçeğidir. Enflasyonu artan ülkeler bizim gibi faiz de düşürmüyor.
İNDİRİM BİR AYDIR TEST EDİLDİ
-Faizde indirim sinyalinin verildiği 1 Eylül sonrası 40 günlük sürede TL dolar karşında yüzde 11.5 düzeyinde kayba uğrayarak en çok düşen para birimi haline geldi.
-Faizi düşürdük ama buna mevduat faizi dışında uyum gösteren piyasa faizi olmadı. TL ticari kredi faizleri arttı bile. Hazine borçlanma faizlerinde 1 puandan fazla yükseldi. Türkiye riski yüzde 25’e varan oranda yükseldi. Kısaca erken ve dünyanın tersine faiz indirimi ters tepti.
-Merkez Bankası daha önce yanlış çıkan kararlar verdi. Örneğin 2006 yılındaki faiz indirimi yönündeydi. Piyasalardan tersine hareketler ortaya çıkınca bir sonraki toplantıyı beklemeden faizi artırarak kararını düzeltti.
-Şimdi ise kararın düzeltilmesi için, pas geçilmesi yani faiz düşüşüne ara verilmesi yeterli olabilir. Piyasalarda ortaya çıkan son hareketler bunun işareti gibi.
-Normalde TCMB faiz düşürmesinin ters tepmesi üzerine pas geçme kararını verebilirdi. Ne de olsa siyasi otorite faiz indirimini istemiş, banka da bu isteği yerine getirmiş. Ancak karar test edilmiş ve negatif sonuçları da ortaya çıkmış. Dolayısıyla neyin olmayacağı görüldüğünden Merkez Bankası burada durabilirdi.
RESME KILIÇDAROĞLU GİRDİ
-Ancak iki faiz kararı arasında başka yaşananlar da var. TCMB Başkanı Cumhurbaşkanı ile görüştü, birlikte fotoğraf verildi. Üç üst düzey Merkez Bankası yöneticisi görevden alındı, iki yeni yönetici atandı.
-Ayrıca işin içine Ana Muhalefet Partisi Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da girdi. Merkez Bankası’nı ziyaret etti.
-TCMB’nin piyasalardaki gelişmeleri gerekçe göstererek faiz indirimine ara vermesi anlaşılabilir bir karar iken, işin içine Ana Muhalefetin girmesinden dolayı karışık bir görüntü çıkabilir. Kılıçdaroğlu’nun uyarısıyla faiz düşüşüne ara verildiği gibi bir görüntünün ortaya çıkmasından çekinilebilir. Böyle bir görüntü de hükümet tarafından hiç istenmez.
-Yanlış bir görüntü verme korkusu olmasaydı, normalde bu toplantıda faiz pas geçilebilir yorumu yapılabilirdi. Piyasaların son fiyatlamalarında bunun bazı işaretleri var. Ancak araya Ana Muhalefetin girdiğini ve kararı de etkileyebileceğini hesaba katmak gerekiyor.
MERKEZ BANKASI NE YAPABİLİR?
-Muhalefet ile aynı kareye girmekten haklı olarak çekinen Merkez Bankası’nın yine de yapabileceği bir şey var. Eylülde başladığı ancak bir ay boyunca testi iyi sonuç vermeyen faiz indiriminde niyeti durmak yönünde ve Kılıçdaroğlu’nun ziyaretinden dolayı bunu yapamadıysa toplantı sonrası açıklamasında indirime ara verebileceğini ima edebilir.
-Böyle bir ifade olmadan eğer bir faiz indirimi yapılmışsa o zaman yukarıdaki ifadeleri unutmak gerekli.
-Bu durumda eylül ayı ile birlikte finansal piyasalarda meydana gelen gelişmelerin devamını yaşayabiliriz. Son fiyat gelişmeleri de dikkate alınınca piyasaların oynaklığı daha artabilir.
