Tillerson da gitti
ABD Dışişleri Bakanı, Başkan Donald Trump’ın sağ kolu, Amerikalı enerji devi Exxon Mobil’in eski yönetim kurulu başkanı Rex Tillerson, bizzat Trump tarafından görevden alındı. Yerine atanan ise Amerikan istihbarat teşkilatı CIA’nın başkanı Mike Pompeo.
Daha geçen hafta Trump’ın çelik ve alüminyum ithalatına vergi getirildiği açıklamasının ardından ekonomi başdanışmanı Gary Cohn görevinden ayrılmıştı. Eski bir Goldman Sachs’lı finansçı olan Cohn, piyasalar tarafından Trump’ın anti küresel ve piyasa fikirlerinin dengeleyicisi olarak kabul ediliyordu. Ancak çelik ve alüminyuma getirilen ithalat vergisi sonrası Gary Cohn daha fazla dayanamadı ve görevinden ayrılmak zorunda kaldı.
Trump’ın çevresinde uluslararası arenada itibarlı kabul edilen isimlerden biri de, Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’dı. Aslında uzun süredir Dışişleri Bakanı Tillerson ile Başkan Trump’ın, Rusya, İran ve Katar konularında görüş ayrılıkları içinde olduğu biliniyordu. Ancak bugüne geldiğimizde, bu ikilinin uzlaşamadıkları birçok konuyu geride bırakmış ve daha uyumlu çalıştıkları düşünülüyordu. Ancak dün şoke eden bir kararla Trump’ın Tillerson’ı görevden alması ve daha uyumlu çalışacağı düşünülen CIA Başkanı’nı yerine getirmesi sanırım “Make America great again / ABD’yi yeniden büyük yapacağız” sloganını artık her icraatı için ilk şart olarak koyduğu anlamına geliyor.
REX TILLERSON’IN BAŞINI İRAN YEDİ
Trump, başkan koltuğuna oturduğu an, daha önceki Obama hükümetinin İran ile imzaladığı nükleer silah anlaşması “P5+1”i yırtıp atacağını söyledi. Bununla da yetinmeyip İran’ın bölgede yalnızlaştırılması konusunda bir yandan İsrail, diğer yandan da Suudi Arabistan’la sıkı bir ilişki içine girdi. Trump bugüne kadar bu süreci Tillerson ile götürdü. Ancak anlaşılıyor ki Trump, “İran’ın bölgede yalnızlaştırılması” stratejisinde Tillerson’ın performansından memnun değilmiş. Başkan Trump, görevden alma sonrasında yaptığı açıklamada “İran konusunda Tillerson ile anlaşamadık” dedi.
EKONOMİ SAVAŞLARI VE SİYASET İÇ İÇE GİRECEK
Trump’ın oyun planı sanırım biraz daha netleşiyor. Ekonomi tarafından masanın bir tarafına ABD’yi koyduktan sonra diğer tarafına da tek tek diğer ülkeleri koymayı planlıyor. AB gibi “ekonomik birlikleri” ya da “serbest ticaret anlaşmalarıyla bir araya gelmiş ve ABD kadar büyük ekonomik güç oluşturmuş oluşumları” masaya oturtmamakta kararlı. Şöyle düşünün: Bir tarafta 18-19 trilyon dolarlık ABD ekonomisi diğer tarafta masaya yalnız oturdukları en büyüğü 3-4 trilyon doları aşmayan ülkeler! Trump önce ticaret açığı verdiği bu ülkelerle bireysel anlaşmalar yaparak ekonomide dengeleri kendi lehine çevirmeyi hedefliyor. Kim bunlar? Başta Almanya. Daha sonra Japonya, Kanada, Avustralya, Meksika ve diğer AB ülkeleri... Trump’ın oyun planının II. kısmında ise hedef tahtasında Çin, Rusya, İran üçlüsü var. Trump eğer ticaret savaşlarında ilk raundu başarılı atlatırsa ikinci bölümde ABD için asıl sorun gözüken Rusya ve Çin ile masaya daha güçlü oturacağını düşünüyor.
Tillerson’ın görevden alınması da gösteriyor ki “Trump’ın bu yolda şakası yok ve kendi planına ayak uyduramayan herkesle yol arkadaşlığını bitirebiliyor”.
