Kemik erimesine dikkat
Osteoporoz en sık 50 yaş üzeri kadınlarda görülür. 50 yaş üzerinde her 3 kadından 1’inde ve her 5 erkekten 1’inde osteoporoz görülmektedir. 2050 yılında erkeklerde osteoporoza bağlı kalça kırığı riskinde yüzde 310’ luk bir artış beklenmektedir. Nadiren gençlerde ve çocuklarda da görülür.
Kadınlarda daha sık görülmesi menopozdan ötürüdür. 2030 yılında 1 milyar 200 milyon kadının menopozda olacağı tahmin edilmektedir.
Önlem alınmazsa yakın gelecekte osteoporoz başlı başına bir sorun olacak demektir. Erkek osteoporozunun en sık görülen nedenleri aşırı alkol, sigara ve kortizon tedavisidir. Osteoporozun en büyük riski en küçük bir travmayla kemiklerin kırılmasıdır. En tehlikeli olanı ise kalça kemiği kırıklarıdır.
Osteoporoz kemik mineral yoğunluğunun azalmasından ötürü olur. En önde gelen nedeni ise soyaçekimdir.
Menapoz, kötü beslenme, hareketsiz yaşam, çeşitli hormon ve metabolizma hastalıkları, bazı ilaçlar, osteoporoza yol açan diğer nedenlerdir.
Teşhis yöntemi nedir?
Kesin tanı, kemik mineral yoğunluğu ölçülerek konur. Kemik mineral yoğunluğunun düşük olması osteoporoz tanısı için yeterlidir. Dünya Sağlık Örgütü’nün tavsiye ettiği kemik mineral yoğunluğu ölçüm yöntemi DEXA’dır. DEXA ölçümü, omurga, kalça, önkol veya tüm vücuttan yapılabilir. Rutin olarak menopozda ölçülmelidir. Özel bir durum yoksa daha önce ölçmeye gerek yoktur. Değerler normalse 3 yılda bir tekrarlanması yeterlidir. Eğer osteoporoz var ise 2 yılda bir, kırık riski var ise yılda bir kez tekrar edilmelidir.
Genelde sessiz seyreder
Osteoporoz sessiz bir hastalıktır. Komplikasyonlara yol açmadan belirti vermez. Osteoporozun en önemli bulgusu kemik kırıklarıdır. Osteoporoza bağlı kırıkların yüzde 90’ı düşmeler sonucu oluşur. Düşmelerin yarısı evde, sıklıkla banyoda gerçekleşir. Osteoporoza bağlı kırıklar en sık omurga, el bileği, kalça, üst kol ve omuzda görülmektedir. En ciddi osteoporotik kırık, kalça kırığıdır. Kalça kırıkları sonrası ilk yıl içinde yüzde 10-20 oranında ölüm, yüzde 30 oranında da kalıcı sakatlık görülür. Hafif bir düşme veya çarpma sonucu kemikler kırılabilir. Osteoporozda ağrı olmaz. Ağrı varsa, kırıklardan ya da artrozdan ötürüdür. Ancak nadir görülen metobolik kökenli bazı osteoporozlar ağrılı olabilir. Omur kırıkları, boy kısalması ve kamburluğa yol açabilir.
Osteoporoz nasıl tedavi edilir?
Önce koruyucu önlemler alınır. Bu bağlamda yeme, içme, yaşam tarzı düzene sokulur. İlaç tedavisi DEXA değerlerine göre yapılır. Osteoporozun medikal tedavisi ile kırık riski yüzde 30-70 oranında azalmaktadır. Medikal tedavide hormon, kalsiyum, D vitamini ve osteoporoz ilaçları kullanılır. En çok tercih edilen osteoporoz ilaçları bifosfanat grubundan olanlardır. Kalsiyum takviyesi alanlara birlikte K2 vitamini de önerilmektedir. Osteopeni, kemik yoğunluğunda azalma demektir. İlerlemesi osteoporoza neden olur. Bu nedenle uyarı olarak kabul edilir, erken önlemler alınır.
Kimler risklidir?
Ailesinde osteoporozu olanlar
Östrojen ve testosteron düzeyi düşük olanlar
Sigara içenler
Kortizon kullananlar
Spor yapmayanlar
65 yaş üzerinde olanlar
Çok zayıf olanlar
