Türk Lirası'ndaki düşüşe bir mola verildi mi?

Milli paramız yıl başından bu yana % 45'ten fazla değer yitirmişti. Tahvil faizlerimiz yükseliyordu. Ta ki eylül gelene kadar. Eylülün gelişi ile işler değişti. Bir mola verildi. Türk Lirası % 6 kadar değer kazanırken uzun vadeli TL cinsi kıymetin faizi 2,5 puandan fazla geriledi. Türk bonoları için kasko niyetine alınan CDS getirilerinde 60 baz puan düşüş gördük. Meali; ülke ekonomisi bir araba ise eğer hala riski yüksek ancak ağustosa göre işler yatışmış demek.

Piyasa fiyatlamasında bir değişiklik varsa, beklentilerde iyileşme var demektir. Öyleyse değişen ne?

Eylül ayına birkaç önemli beklenti sıkışmış durumda. Bunlardan ilki TCMB'den gelebilecek bir faiz artışı. Piyasanın faiz artışı beklemesinin tek bir sebebi var: Kurdaki şoka cevap verilmesi. TL'deki değer kayıplarının önü alınmadıkça enflasyon beklentileri bir türlü geri dönmüyor. Enflasyon olacaksa kur de değer kaybedecektir diyerek TL yeniden değer kaybediyor. İşte bu negatif geri beslemenin durması isteniyor.

***

İsmi değişecek olsa da Orta Vadeli Plan merakla bekleniyor. Önümüzdeki 3+2 yıl için işlerin nasıl gideceği hesaplanıyor; bunun olması için nasıl bir politika izlenecek? Bütçe idaresi, teşvikler, yatırımlar bacağı nasıl ilerleyecek? Karar alıcılar bunun okumasını yapmak istiyorlar.

Yanlış tahminlerin çıktıları da duble negatif oluyor. Örneğin bir önceki OVP'de enflasyon tahmini 2018-2020 aralığı için sırayla %7 / %6 / %5 şeklindeydi.

Toplayalım... %18 yapıyor. Oysa ağustosta yıllık enflasyon %18 oldu bile. 3 yılda hesaplanan enflasyonu 1 yılda gördüysek bir şeylerin ters gittiğini anlayabiliyoruz.

Gelecek yıl için 2'ler civarında bir büyüme tahmini, buna uygun rasyolar bekleyen biri buna göre biçilmiş politikalar izleyecektir. Bu plan ödüllendirilir, özel sektör yatırımcıları tarafından fonlanır. Kredibilitesi yüksek kabul edilir. Aksi bir paketi ise bünyeler kabul etmez ve gerçek & hesaplanan arasında boşluk doğar. Bu duvara kimse tuğla olmak istemez.

OVP'nin ne önemi var..? İşte bu önemi var.

***

Bu ikisi sağlandıkça TL varlıklara kredi açılır. Hesap yapmak kolaylaşır. Herkes önünü görür. Yaşanan tıkanıklığın bir bölümü de zaten bu puslu havadan kaynaklanıyor. Şirketlerin gelecek yılı hayal ettikleri ve ona göre istihdam politikası uyguladıkları, yatırım kararları aldıkları ve bunun finansmanını sağladıkları 2 aydayız, unutmayalım.

Son dönemlerin pasta çilek kombinasyonunu da katmak isterim. Aslında pastanın bütünü bu ancak kısa vadede kur şoku yaşandığından mütevellit tam göremiyoruz. AB ile ilişkilerde bir hadd-i makûl bulmak. ABD'nin iki tarafı, aslında biraz istemeden de olsa zorladığı yer burası.

Ortak çıkarla, zor zamanlarda beklenmedik olumlu gelişmelere sebebiyet verebilir. İlerleme ya ihtiyaçtan ya refahtan doğar. Belli ki iki tarafın da bir çıkışa ve iş birliğine ihtiyacı var.

Eylüldeki yaşanan olumlu havanın ve bir süredir esen sert rüzgarın dağılmasının esbabı mucibesi budur.