Merkez Bankası, piyasanın önünü ne zaman tıkarsa faizleri o zaman indirmeli

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası son toplantısında, 3. kez faizlere dokunmadı. Eylülde yüzde 24'e yükseltilen politika faizi böylece yerinde saydı.

Herkesin kabul edeceği bir durum var şu an. Sert bir yavaşlama söz konusu ekonomide. 7'li büyümelerden sıfırın etrafında bir yere doğru çakılıyoruz. Ekonomik aktivite yavaş. Sanayi üretimi geriliyor. Tüketim yavaşlıyor. Konut satışları yıldan yıla geriliyor ve otomotiv pazarı segmentine göre 30'lu 40'lı oranlarda daralıyor.

Kesinlikle bir faiz indirimi lazım!

Diğer yandan, enflasyon yapışkan ve iyi ihtimalle yılı yüzde 15 civarı tüketici enflasyonu ile tamamlayacağız.

Faizler sabit kalmalı!

Hangisi peki doğru olan?

Enflasyon görünümünde bir iyileşme yaşandığı doğru. Sebebi malum. Ekonomik aktivite olmadığı için memleket potansiyelinin çok altında büyüyor. Bu büyümedeki boşluk enflasyonun fazlasını emiyor. Petrol ve diğer emtia fiyatları düşüyor. Uçmuş yiyecek içecek fiyatları hafifçe geriliyor. TL'deki kan kaybı ise çok şükür bitti. Ancak enflasyon hala çok yüksek.

Öyleyse neden kimi kafalardan faizler insin diye bir ses duyuyoruz? İşte bu çakılan aktivite bir parça hızlansın diye.

Gel gelelim orada gözden kaçan bir durum var. Aslında meselenin ta kendisi ancak ne yazık ki gözden kaçıyor. Müsaadenizle izah edeyim.

TCMB'nin faizi pik yaptırdığı Eylül'de Dolar 7.20'yi 10 yıllık faiz yüzde 23'ü 2 yıllık faiz ise yüzde 28'i gördü. Merkez faizleri sabit tutarak kuru aşağı çekti! En önemlisi, faizleri aşağı çekti!

Mantık çok basit. Kredibilite kazanıyor ve yüksek enflasyon ile mücadele mesajı vererek milli paraya güven kazandırıyor ve ileri dönük enflasyon beklentilerini aşağı çekiyor. Faizleri düşüren de bu enflasyon priminin ve güven risk priminin bizim fiyatlardan yavaşça çıkması.

Durum bu.

Peki Merkez Bankası hemen şimdi faiz indirirse ne olur? Enflasyon çok yüksek olduğu için, piyasalar TCMB'nin enflasyonu gerçekten dert edinmediğini düşünecekler. Enflasyon beklentileri yine yükselecek. Türk Lirası zar zor kazandığı güveni kaybedecek. Bono faizleri yükselecek. Bankalar ürküp kredi faizlerindeki düşüşü durduracaklar. Mevduat faizleri hakeza. Faiz indirimi genişletici değil daraltıcı etki yapacak!

Merkez Bankası ne zaman faiz indirirse bu gerçekten piyasa faizlerini aşağı çeker ve yatırımların önünü açar?

Bunun cevabı bana göre piyasa faizlerinin Banka'nın borçlanma seviyesinin altına indiği tarihtir. Yani ülkede enflasyon düşmeye devam ediyordur ve mevduat faizleri şu ya da bu şekilde düşüşünü sürdürüyordur... İşte bu noktada eğer Merkez, düşen faizlere bir taban çekiyorsa ve enflasyon Banka'nın yüzde 15'lik referans diye kabul ettiği noktanın altına ineceğini sinyalini veriyorsa... Faiz o zaman iner.

Yani mevduat faizleri yüzde 22'nin altına inmeye başladığında ve enflasyon yüzde 15'in altına kayacağını garantilediğinde faiz indirim döngüsü başlayabilir. Bunun zamanını bilmek güç. Yaz aylarında olabilir.

Bu ikili aynı anda ve güven verici bir şekilde gerçekleşene kadar yapılacak her faiz indirimi daraltıcı etki yapar ekonomiye. Yüksek faiz terapisini sürdürmek ise tam tersine genişletici olacaktır.