Türk Lirası ne yaşadı?
Çarşamba akşamı Fed yumuşak politika uygulama sözü verince Dolar dünyada değer yitirdi. O sıralarda Dolar/TL 5,40'a indi. Cuma günü ise kur bir ara 5,84'e dayandı.
48 saatte ne oldu da TL %8 eridi?
***
Fed çok yumuşak açıklamalar yapınca dünya çapında bir resesyon korkusu yaşandı. ABD'de 3 aylık faizler 10 yıllık hazine tahvil faizinin üstüne çıktı. Bunun yaşandığı son 3 seferde 2-3 çeyrek içinde ABD ekonomisi resesyon yaşamıştı. Endişe büyük. Bu endişeler yaşanırken, aynı gün içinde Euro Bölgesi Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) verileri beklenenden epeyce kötü geldi.
Sürekli elektrik kesintileri yaşayan Güney Afrika'da büyümeye ilişkin endişeler arttı. Moody's bu cuma ülkenin notunu kırabilir spekülasyonu ile GA varlıkları baskı altında kaldı. Eski Başkan Temer'in derdest edilmesi ve Brezilya'da yatırımcıların gözde reformu olan sosyal güvenlik reformu raportörünün görevi bırakması ile burada da işler karıştı.
Yıldızlar hizaya girmeye ve dizilmeye başlamıştı...
***
Çizgi romanlarda olduğu gibi, o sırada...
Önceki 2 yerel seçim öncesinde TL %10 değer yitirmişti (2014 ve 2009). Birinde 17/25 Aralık sebebi ile ortalık toz dumandı, diğerinde ise küresel kriz vardı. Bu kez de içerideki yavaşlama ve yüksek enflasyon konusu gündemde. Bu seçimlerin ikisinde de AK Parti güç kaybetmiş ancak devamında siyasi tablo değişmemişti. Bugünkü seçimlerde tabloyu benzer görüyor piyasa.
Dış politikada ABD'den gelen sinyaller yeni bir gerginliğe işaret eder nitelikte. Dolar kurunu 5,20'nin altına inmesini engelleyen gizli faktör bu oldu.
Bir süredir dövizdeki her hareket satışla karşılanıyor ve Hazine ihalelerinde faizler beklenenden düşük çıkıyordu. Kamu bankalarının önceki haftaya kadar nette (BDDK verisi) 2 milyar dolardan fazla satıcı olduğu görülüyordu. Diğer yandan mevduat ve kredi faizlerinde yaşanan sert düşüş sevinçle karşılanıyor ancak gelinen nokta aceleci bulunuyordu. Bu ortamda Hazine'nin yoğunEurobond ihraçları yaptığı gözleniyordu.
Bunlar yaşanırken TCMB'nin açıkladığı verilerde rezervlerin hızlıca eridiğini gördük. Banka'nın altın dahil net uluslararası rezervleri* 2 haftada 4 milyar dolar erimişti ve piyasa düşüşün kaynağını tam bilemiyordu. Hazine'nin bu yekünde bir ödemesi olmamıştı. İki konu rahatsızlık verdi. İlki rezervlerin bu denli hızlı gerilemesi, diğeri ise Merkez'in örtülü olarak kura müdahale ettiği çekincesi. Yukarıdaki kamu satışları ile konu işte böyle birleşti.
Bu endişeye verilecek yanıt Cuma erken saatlerde iletişim yapmak olmalıydı. Oysa ilk yanıt haftalık repo ihalelerini iptal edip geçici olarak faizi en az 1,5 puan artırmak oldu. Ardından medyaya haber sızdırması ve canlı yayın açıklamaları ile satışlarınBOTAŞ'a yapıldığı duyuruldu.
Gerçek iletişim dün TCMB tarafından yapıldı ve TL piyasası sıkılaşınca kur denge bulmaya çalıştı. Bu arada gecelik kur takası faizleri sıkışık TL sebebiyle %80'e fırladı! 1 aylık kur oynaklığı sadece 2 haftada 2 katına çıktı, bonoların kaskosu CDS aynı sürede 130 baz puandan fazla arttı ve 430 baz puana ulaştı.
TCMB açıklaması 2 açıdan önem kazanacak dalgalanma bitince.
1/ Enflasyon tek haneye inene kadar politikanın sıkı duracağını ilan etti
2/ Bir sonraki hamlenin zamanı ve kapsamını değiştirmiş oldu. Artık Merkez'den daha geç ve daha az faiz indirimi beklenecek.
***
Şimdi ne olacak? Ekstra bir şok yaşamazsak seçimlere bu civarlarda piyasa dinamikleri ile herkes girmeye razı. Devamında ise siyasi tablodan bağımsız olarak bir mali program ve sıkı para politikası bileşimi ile girmek şart oldu. Piyasa koşullarında fiyatlar ve dengelenmenin doğal yollarla bizi olumlu ayrıştırmasına müsaade etmeliyiz. Sermaye akımlarının serbest ve bilgi dolaşımının hızlı olduğu günümüz piyasalarında kur ve faizi aynı anda stabil tutmak durumu daha da zorlaştırıyor.
Bizim memleketçeOrtodoks ve bildik politikalar ile güven kazanmaya çalışmamızda sonsuz fayda var.
* Net rezerv, Banka'nın brüt rezervlerinden banka mevduatlarının düşülmesi ile bulunan rezerv
