Fitch, Türkiye'nin görünümünü neden yükseltti, şimdi ne olacak?
Uzun süredir yaşamadığımız bir şey yaşadık geçtiğimiz Cuma akşamı. Bir kredi derecelendirme (rating) kuruluşu yıllar sonra işleri daha beter etmeden bize haftayı kapattırdı.
3 büyük derecelendirme kuruluşundan biri olan Fitch, Türkiye’nin uzun vadeli kredi notunu BB-‘de sabit tuttu. Notun görünümü ise negatiften durağana çevrildi.
Türkçesi şöyle: Kredi notumuz yatırım yapılabilir seviyenin 3 kademe altında kalmaya devam etti ancak sonraki rating hamlesinin ‘not indirimi’ olacağı yönünde bir sinyal veren görünümümüz ortadan kalktı. Artık notun değişmesi beklenmiyor. Bir başka deyişle, bulunduğumuz not seviyesi ile gösterdiğimiz zayıflıklar / güçlü yönlerimiz artık uyumlu.
Bulunduğumuz ligden mezun olacak ya da küme düşecek bir performans sergilemiyoruz. Durumumuz bu.
***
Fitch, Türkiye’yi zannımca en makul değerleyen kuruluş. Söylediklerini soğuk bir şekilde okursak haklılık payı olduğunu görmek mümkün. Moody’s ya da S&P kötümserliği yok.
Kuruluşun Türkiye’nin kredi notu görünümünü durağana yükseltmesini birkaç tane sebebi var:
* Ekonomik gidişatı stabilize edildi, böylece temmuza göre aşağı yönlü riskler azaldı
* Cari denge iyileşti
* Ekonomik daralma bitti
* Döviz rezervleri yeniden artışa geçti
* Enflasyon yavaşladı ve TL istikrar buldu
Dış finansal koşulların zorlayıcı olmaması ve ülkemizin ABD yaptırımlarından sakınabilmesi de kurumun raporunda önemli yer tutmuş. Hatta, ABD’nin S400 kaynaklı olası yaptırımlarının da sert olmayacağı yönünde kanaat oluşturmuş durumda Fitch.
Sözün özü, en kötüsünün gerçekleşmemiş olması beklentileri değiştirmiş.
*
Türkiye’nin çeşitliliği yüksek özel sektör girişimci havuzu, BB nota sahip ülkelere göre yüksek kişi başı milli geliri ve düşük kamu borcu & hane halkı borcu bulunduğu not baremini destekleyen faktörler.
Makro ekonomik koşullarının aşırı dalgalı olması, dış borçluluğunun zayıf yapısı ve yüksek enflasyon ise notumuzu baskılayan faktörler arasında. Kurumların erozyonu, politikaların öngörülebilir olmaması ve denge & fren mekanizmalarının aşınmış olması da yine notu aşağı yönde iten unsurlar.
Peki not bundan sonra nereye gider? Başka bir deyişler, Fitch neleri izleyecek?
Fitch’e göre Yeni Ekonomik Program’daki düşük enflasyon & düşük cari açık verirken yüzde 5 büyüyen ekonomi kompozisyonu gerçekçi değil. Onlar 3’ler civarında bir büyümeyi düşük çift haneli enflasyonla götürebileceğimiz kanaatindeler. Makro koşulların kendi tahminlerine göre sapması olumlu ya da olumsuz anlamda rating aksiyonu getirecektir.
ABD ile ilişkiler yönetilebilir görülüyor kurum tarafından. Diğer yandan buradan gelebilecek kötü bir sürpriz eğer makro koşulları değiştirecekse bu da kurumun harekete geçmesine sebebiyet verebilir.
Türkiye’nin belki de en sağlam kası olan bütçe dengesi yine önemli bir izleme alanı olacak. Yüzde 1’ler civarından yüzde 3’lere çektiğimiz bütçe açığı herkesin gözünde kabul edilebilir bir seviye. Ancak buranın kalıcı olarak aşılması halinde kaşlar kalkabilir notçular açısından.
Son olarak, reformlar ve büyüme ilişkisini anmak gerekir. Reformların öncelikli olduğunu bilse de Yeni Ekonomik Program açıklandıktan sonra böyle bir beklentisi kalmamış kurumun. Bu yönde atılabilecek aksi yönde olumlu adımlar notumuzu doğrudan olumlu etkileyecektir.
*
Sonuç olarak, en kötünün geride kaldığı Fitch tarafından da ilan edilmiş oldu. Bundan sonrasının nasıl gideceği ise Fitch’in sonraki hamlesini belirleyecek. Şu hali ile kuruluş, ülkemizi diğer notçulara kıyasla 1 kademe yukarıda değerliyor ve izlemede kalıyor.
