Bitcoin fezaya çıkarken bir muhalifin görüşleri

Bitcoin (BTC) fiyatı beher para için 27 bin doları aştı.

Yıl başından bu yana neredeyse 4 katına çıktı. Son 2 ayda 2,5 kata yakın artış söz konusu.

Sebebi ne?

Birçok büyük çaplı fonun bu paraya ufak miktarlarda da olsa kaynak ayırmaya başlamış olması. Mantık basit. Arzı sınırlı olan bu kıymete, fonlara göre küçük / kripto piyasasına göre büyük fonlar akacaksa fiyatın uçması gerekiyor.

Üstüne bir de kısa zaman önce PayPal’ın ödemelerde Bitcoin kabul edebileceğini açıklaması ve ilk örnek olarak da ABD’nin bu işe başlamış olması. Böylelikle bir ödeme aracı olarak Bitcoin geçerliliğini katlayacak. Eşittir değeri yükselecek.

Bitcoin’i buraya taşıyan faktörlere baktığımızda ise;

*Küresel merkez bankalarının ölçüsüzce ‘para basmaları’

*Merkeziyetsiz olması ve paranın sahibinin olmaması

*İzlenememesi, kimde ne kadar olduğunun kesin manada bilinememesi

*Yeni dünya düzeninin parası olması iddiası ve demokratik bir gelecek sunması

*Yeni nesil ve herkesin kolayca ulaşabileceği bir ödeme aracı olması

*Değer saklama aracı olarak fiyatının artacağı beklentisi.

Toplam kripto piyasasına Bitcoin hariç olarak bakarsanız, piyasanın çeşitli sebeplerle küçük kaldığını görebilirsiniz. Hem altkoinlerin baskı altında kalmasından hem de BTC’nin değerini sürekli katlamasından ötürü dominans artıyor.

Diğer yandan ise Ripple’nin para birimi XRP üzerine Amerikan SPK’si tarafından açılan bir soruşturma var. Bu ve benzeri soruşturma vs gibi legal durumları tahmin ediyorum daha da fazla okuyacağız. Çünkü bu varlıkların değeri artıyor. Diğer yandan küresel merkez bankaları dijital paraya geçiyorlar. Egemen güçler yani devletler bu konuda pek rekabet etmek istemeyebilirler.

Para basmak, hutbe okutmak, vergi salmak gibi alametler devlet aygıtının ve bağımsızlığın işaretidir keza. Eskiden beri böyle bu.

Geç kalmış olsalar da dünyadaki otoritelerin bir meydan okuma ile geleceklerini tahmin ediyorum. Mecburen böyle olacak. Üstelik piyasa değerleri ne kadar katlanırsa ve ne kadar çok insan kripto cennetine adım atarsa yarın öbür gün o kadar fazla zarar ziyan olacak demektir. Politikacı olsam bu kadar insanı incitmek istemezdim.

Yoksa siz de kriptoların geleceğin rezerv parası olduğunu mu düşünüyorsunuz?

Arkasında bir teknoloji olmadan, sadece bir grup isimsiz kahraman tarafından tanınan her dijital sıfır ve birden oluşan kod bir varlık olabilir mi? Bence olabilir. Bu, kimin neye değer biçtiği ile alakalı. Ancak dar çevrelerin ‘kıymetleri’ devlet aygıtlarının legal prosedürlerinde boğulacaktır.

Bu kıymetin vatandaş adına vergi toplama, hizmet üretmesi beklenen ve legal olarak şiddet kullanma hakkı olan yapılar tarafından kabul göreceğini düşünmek bana makul gelmiyor. Yok eğer size makul geliyorsa, arzı oldukça sınırlı olan BTC nasıl olur da 8 milyar insanlık dünyada bir para muamelesi görür?

Demek ki yeni düzenin parası BTC olamaz. Tanımı gereği gittikçe azalan miktarlarda arz edilecek. Öyleyse fiyatı şişiren hayallerden birine elveda diyelim mi?

Çin’de 3 eyalette pilot uygulama olarak Dijital Yuan kullanılıyor. Bakın dediğimize geldiniz mi? Dijital paralar gelecektir. Denebilir mi? Pekala. Ancak dijital varlığın ismi Yuan. Başka bir şey değil. Demek ki teknolojinin sahiplenilmesi pratikte hazineler tarafından basılmayanlara bir avantaj sağlamıyor. Hatta rekabet yarattıkları için muzır neşriyat türünden sayılmaları olası.

‘Bunca para basılırken’ niye böyle söylüyorum? Çünkü para basmak diye bir şey yok. Gördüğünüz gibi enflasyon kıpırdamıyor. Son günlere kadar altın da değer kaybediyordu. Daha önceleri de çok fazla kaydi Merkez Bankası parası yaratıldı. Fakat bu paraların çok küçük bir kesimi reel ekonomiye uzanıyor. Buna para tabanı ve para arzı farkı deniyor.

Bu da bizi kriptonun demokratik olmasına getirmeli. Oysa bu paraların önemli bölümü az sayıda yatırımcının elinde toplanmış durumda. Yunanca hali ile ve en kaba biçimde halk iktidarı olan ‘demokrasi’ değil bu. Belli bir zümrenin özgürlüğü savunurken kalan azınlığın zenginliği. Elimizde zaten bundan çok sayıda var dünya çapında. Bu konsepti bu kez özel kılan ne?

Peki PayPal’ın ödeme aracı kabul etmesi değerlemeyi ne kadar artırabilir? Daha önce dünyanın herhangi bir kurumunun BTC’yi ödeme aracı olarak kabul etmesinin önünde bir engel yokken neden ödeme aracı olması. Eskiden beri bu işleri takip edenler çok iyi biliyorlar ki bu yapı pek de buna uygun değil. Hızı düşük, maliyetleri yüksek, madenciliği inanılmaz enerji tüketiyor. Öyleyse fiyatı katlayan maddeler arasında buna güvenmek içi boş bir ağaca ipini bağlamak değil mi?

Kripto para iddiasındaki kıymetlerin ismi kripto varlığa dönüştü. Para olamadılar. Para olacak diye yeniden değerlemek mantıklı değil. Peki varlık olarak mantıklı mı?

Bence hiçbir mahsuru yok. Kıymet atfetmek ve para ettiğini düşünmekte herkes serbest. Bir iman meselesi. Bana göre Bitcoin fiyatını yukarı taşıyan şey kapalı ancak sayısı devamlı artan bir grubun buna iman etmesi. Şeyh uçamazdı; mürit uçurmasa.

Bu sebeple Bitcoin için bir fiyat biçmek bana mantıklı gelmiyor. Böyle bir inanışın değeri olmaz. Değer biçmek saygısızlık olur. Üstelik bunca yıl ve fırtınadan sağ çıktı. Bana sorarsanız değeri sıfır. Birçok insana göre yüzbinlerce dolar. Benim itirazım yok. İnanana inanma denmez.

Hepsi bu bana göre. Kalan analizler çoktan yanlışlandı; yine bana göre...

*

Son not, gerçekten teknoloji sunan şirketlere. Onlar için ayrı bir yazı yazmak gerekiyor. Sanırım yaşaması gerekenler sadece onlar.