Enflasyon savaşında yeni cepheler: Enerji krizi kapıda mı?
Türkiye’de enflasyon malumunuz.
Çekirdek de desek manşet de desek değişen bir şey yok. Epey yüksek.
Benim bugün üstünde duracağım ise bambaşka bir kalem. Başka bir problem...
Buyrun küresel probleme.
Taşıma maliyetleri ile başlayalım. İhracatınız ya da ithalatınız var. Malları getirecek gemilerin fiyatı dudak uçuklatıyor.
Navlun fiyatları o kadar yüksek ki gemicilik şirketleri rekor karlarla yılı kapatacaklar. Birçok rota hala rekor düzeyde pahalı.
Sarıyla Şanghay’dan Los Angeles’e, beyaz ile aynı yerden Rotterdam’a deniz yolu navlun fiyatlarına bakın. Rekor... Pandemi öncesine göre birkaç kat artmış durumda.
Bu sorun en az iki çeyrektir can yakıyor. Belli ki devam edecek.
Diğer konu ise asıl dikkat çekmek istediğim: Enerji.
Ticaret çok canlı, pandemi sebebiyle üretimde sorunlar var, havalar çok sıcak ve hanehalkı talebi çok kuvvetli.
Sonuç rekor enerji maliyetleri.
Üstelik yeşile geçmeyi filan tartışırken, kömür fiyatları da rekor. Gaz da öyle ve tabii haliyle elektrik de.
Bakın Avrupa’da bir gün sonrasının elektrik fiyatları.
İlk bakışta elbette anlamak güç. Acaba pahalı mı?
Sadece 10 ay içinde AB’de karbon kontratları, doğal gaz fiyatı ve elektriğin fiyatını görmek mümkün.
Birkaç katına çıkmış durumdalar.
Şimdi durumu değerlendirelim.
Ticaret hala çok kuvvetli. Sanayinin enerji talebi düşmeyecek.
Çip krizi vs var ancak elektrikliye geçiş son hız sürecek. Müthiş baskı oluşturmaz ancak bu bacak da gevşemeye izin vermez. Bu yüzden değindim.
Hanehalkı içinse mevsime göre değişir. Bültenler soğuk bir kış ihtimalinden bahseder haldeler. Öyleyse durum kritik.
Belli ki birçok yerde yüksek fiyatlar önlem gerektirecek. Mesele sosyal ve politik bir hal alacak.
Ancak öyle ya da böyle maliyetler yüksek kalacak.
Bu iş ister istemez Türkiye’yi de etkileyecektir. Hele ki petrol fiyatlarının güçlü, TL’nin nispeten güçsüz olduğu durumda.
İşletmeler için sıkı maliyet kontrolü kuralı devam ediyor. Vatandaşlar için de haberler çok iç açıcı değil elbette bu cepheden.
