Omicron varyantı sonrası ekonomik & finansal görünüm
Güney Afrika’da yeni bir virüs varyantının ortaya çıktığının açıklanması ile 26 Kasım Cuma günü küresel piyasalar çalkalandı.
Petrol ürünlerinde varil başına %10’luk düşüşler görüldü. Küresel faizler ekonomik durgunluk endişeleri ile düştü. Hisse senetleri, dünya çapındaki borsalarda %2-3 arasında geri çekilmeler kaydetti.
Korkunun sebebi hastalığa bağlı ekonomik yavaşlama.
Yaz aylarında İngiltere kaynaklı olarak doğan ve sonra hızla yayılan Delta Varyantı gibi bu yeni varyant da endişe uyandırdı. Peki korkular ne kadar yerinde?
*
Doğal olarak hastalığın gidişatı hakkında asıl açıklamalar tıp dünyasından gelecek. Ancak oradan net bir rehberlik gelene kadar biz, ekonomi dünyası olarak bazı kabuller ile yola devam edeceğiz.
Bu tip durumlarda ilk kullanılacak yöntem, haber akışının değerlendirilmesi.
Dünya Sağlık Örgütü ve virüsün kaynağı Güney Afrika’da gelen ilk bilgiler korkutucu olmaktan uzak. Virüsün şu ana kadar hastalarda oldukça hafif semptomlar gösterdiği açıklandı. Bulaşıcılığı ve mevcut aşılara karşı dayanıklılığı konusunda da açıklama bekliyoruz.
Demek ki bu haber akışı ile makro tahminleri güncellemeye gerek yok.
Kaldı ki Delta olduğunda bile AB’de büyüme güçlü şekilde düştüğü yerden kalkmıştı. Aşağıda Delta kaynaklı ikinci dalga (2021 Yazı) ve PMI setini görmek mümkün.
Delta’nın etkili olduğu döneme göre pek çok ülkede ikinci doz aşılarda önemli artışlar söz konusu*. Bu, yayılımı önleyecek faktörlerden biri.
Delta’nın çıktığı mevsime göre ise Kuzey Yarım Kürede mevsimin kış olması ve kapalı mekanlarda daha çok bulunulması ise önemli bir sorun.
İçinde bulunduğumuz makro ekonomik döngüye ve finansal koşullara da göz atalım.
Buna göre, küresel büyüme yavaşlamakla beraber oldukça güçlü görünüyor. Pek çok gelişmiş ülkede mali destekler devrede, para politikaları gevşek.
Bu bakımdan, olası bir kapanma ya da önlem kararı olursa talebi olsa olsa geciktirecektir. Talebin tamamen kaybolmasına yol açması, bu koşullarda oldukça zor görünüyor.
Ancak tek bir durumda piyasalar ve ekonomi için olumsuz konuşabiliriz. O da bu varyantın beklenenden çetin çıkması, küresel bir seyahat ve ticaret engeli oluşturması durumu. Üstelik bunu uzun aylara sari şekilde gerçekleştirmesi gerekecek.
Aksi takdirde, risk iştahındaki düşüşler alım fırsatı şeklinde kullanılacaktır. Petrolde %10’luk düşüşün Pazartesi günü %5 kadar geri alınmasının ana sebebi bu.
Yukarıda, böylesi durumlarda kullanılacak metotlardan bahsetmiştik. Bunun bir diğer yolu benzer durumları kıyaslamak. Sizin de kolaylıkla fark edebileceğiniz üzere, o günden bugüne dünyada hem enflasyon endişeleri baskın hem de varlık fiyatları rekor kırıyor. Örneğin, Delta ile bugün arasında ABD için gösterge niteliğindeki borsa endeksi S&P Endeksi %10 yükselmiş...
Yeni mutasyon ile ilgili haber akışı sağlanana kadar piyasalar sakin kalmaya çalışacaktır. Dünya çapındaki kapanmaların boyutu kısa vadede riskli varlıkların yönünü belirleyecektir. Ancak orta vadede makro ekonomik koşulları ve finansal koşulları değiştirecek bir durum var demek bu bilgi seti ile mümkün değildir.
Kısacası, düşüşler alım fırsatı. Makro ekonomik koşullarda kalıcı değişiklikler yok. Tıp dünyası aksini söyleyene kadar piyasanın anlayışı bu şekilde olacak.
*İlk grafikte Temmuz başı itibariyle ülkelere göre ilk ve ikinci doz aşı olanların nüfusa oranını görmek mümkün. Aynı oranların Kasım 2021’deki durumu çok daha ilerlemiş aşılama oranları gösteriyor.
