Uçak yolculuğunu berbat eden 6 uygulama

Havayolu şirketleri, yolculukları iyileştirmek, uçakla seyahati cazip hale getirebilmek ve konforlu bir seyahat deneyimi sunabilmek için birbirleriyle inanılmaz bir şekilde rekabet ediyor. Filolara dahil edilen yeni nesil uçaklar, kaliteli ikram çeşitliliği, uçak içi eğlence sistemleri, internet hizmeti ve uçuş öncesi sağlanan imkânlar rekabet edilen konuların başında geliyor.

Ancak yenilikler ve iyileştirmeler için havayolları yarışırken, diğer taraftan seyahati yolculara eziyet haline getiren uygulamalara da imza atabiliyorlar. Bunların çoğunluğu ise kârlılığın artırılması ve yatırımcıların rahatlatılması adına yapılıyor. Yani tamamen duygusal, yönetimsel ve ekonomik. Ancak işin dozu kaçınca, kaş yapayım derken, gözler çıkabiliyor. Buyurun havayollarının yolcuları rahatsız eden bazı uygulamalarına bir göz atalım.

1- HER ŞEYİN ÜCRETLENDİRİLMESİ

Yolcular artık bazı şirketlerle uçuşlarında fazla bagajlarına, koltuklarını seçmeye ve uçuş sırasında sıcak bir yemek servisine ekstra ödeme yapmak zorunda. Havayolları, müşterilerinin bu alakart fiyatlandırma sistemini tercih ettiğini söylese de konu tam öyle değil. Yolcu cephesinde büyük bir sessiz tartışma yaşanıyor. Çünkü ekstra ücretler, yolcuların kesinlikle ihtiyaç duyduğu hizmetlerden talep ediliyor. Bu durum, havayollarının işletme maliyetlerini düşürmesine izin veriyor. Yolculara da ilk etapta daha ucuz fiyatlar sunuyor, ama ihtiyaç duyulan hizmetlere para ödendiğinde sonuç farklı olmuyor. Görünüşte bilet fiyatları marjinal düşerken, ek ücretlerle yaratılan durum, havayollarının gelirlerini artırıyor. Havayollarının bilet gelirlerinden daha fazla yardımcı gelirlere bağımlı olacağı haberlerinin kaynağında da bu gelişmeler bulunuyor.

2- BASİC EKONOMİ SINIFI

Son birkaç yıldır, ABD’nin 3 devi; Amerikan, Delta ve United, kabinde “basic” yani “temel” ekonomi isimli bir sınıf ortaya çıkardı. Henüz Türk Hava Yolları böyle bir adım atmış değil, diğer Batılı şirketlerin gündeminde. Çünkü aşırı düşük bedellerle uçmayı sağlayan bu yeni sınıf ile bilinçli yolcuların hesaplı uçurulması hedefleniyor gibi görünüyor. “Basic” ekonomi sınıfıyla, normal ekonomi yolcusunun aldığı hizmetleri de parayla alabilecek olan yolcu profili oluşturularak, düşük maliyetli havayollarından yolcu çalınması amaçlanıyor. Ama geleneksel bir havayolundaki “basic” denerek maliyet hesaplı uygulamalar yolcuları rahatsız ediyor.

3-AYNI UÇAĞA FAZLA KOLTUK

Çoğu ticari işletme gibi, havayollarının da yatırımcılarına hesap verme zamanı geldiğinde, birim maliyetler göz önünde tutuluyor. Havayolu şirketleri için, bu kalem, CASM (Cost Per Available Seat Mile) yani Arz Edilen Koltuk Kilometre Başı Maliyet olarak öne çıkıyor. Çoğu havayolu birim maliyetleri aşağı çekebilmek için uçaklarındaki arz edilen koltuk sayısını artırma yoluna gidiyor. Bir uçağa daha fazla koltuk konarak, daha fazla yolcu taşınması yolculara, diz mesafesinin daralması ve konforun aşağı çekilmesi olarak yansıyor.

4- İNCE KOLTUKLAR

Havayollarının kabinde son dönemde yaptığı en önemli yeniliklerden biri de daha ince koltuklar. Uçak içindeki tasarımlarını yenileme kararı alan havayolları daha ince hatlı koltukları tercih ediyor. Daha şık, hafif ve ultra ince bu koltuklar, havayollarına daha düşük yakıt maliyeti, daha hoş ve ferah bir kabin görünümü sunuyor. Hatta uçaklara daha fazla koltuk yerleştirmelerine de imkân veriyor. Ancak maalesef yolcular için, ince koltukların çekici tasarımı, daha sıkışık bir yolculuk ve daha yüksek bir rahatsızlık hissiyatı anlamına geliyor.

5- OVER BOOK- FAZLA REZERVASYON

Havayolu sektöründe, yolcuların en sevmediği uygulamalardan birisi de “over book” yani fazla rezervasyon olarak öne çıkıyor. Yani uçaktaki koltuk sayısından daha fazla bilet satılmış olması. Sonuç olarak havayolları, rezervasyonlarını iptal edecek, uçuşa gelmekten vazgeçecek ya da uçuşu kaçırabilecek kişi sayısını sürekli olarak tahmin edebiliyor. Bu yüzden de koltuk sayısından daha fazla bilet satıyor. Ama işler her zaman planlandığı gibi gitmiyor ve bilet alan yolcuların hepsi uçuşa geldiğinde, bazı yolcular uçağa kabul edilemiyor. Havayolları verimliliği artırmak adına bu uygulamayı yaparken, özellikle bayram, tatil gibi günlerde probleme dönüşerek, yolcuların seyahatlerini kâbusa çevirebiliyor.

6- ÇÖKEN BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ

Dünya genelinde yaşanan teknolojik gelişmeler, bir- çok açıdan havayollarında da büyük değişimlere sebep oldu. Artık yolcular, bagajını takip edebiliyor, uçuşa gelmeden check-in yapabiliyor ve akıllı telefonundan biletini satın alabiliyor. Uçuş deneyimi teknolojiyle konforu artırılmış bir eylem haline geldi. Ancak havayolu operasyonlarının dijitalleştirilmesi ve bu amaçla hizmete giren bazı sistemler, bir problem sebebiyle devre dışı kaldığında her şey felç oluyor. Böylece havayolu ve yolcuları bazen günlerce mağ- duriyet yaşayabiliyor. Havayoluna ve havalimanlarına yüz milyonlarca dolara mal olan ve normale dönmesi de haftaları bulan bu tarz sorunlarla son birkaç yıldır fazlaca karşılaşmaya başladık.

AİRBUS 'BLADE' KANATÇIKLARI TESTE BAŞLADI

Havayolu şirketlerinin toplam giderlerinin yaklaşık üçte birini yakıt giderleri oluşturuyor. Bu yüzden yakıt giderlerini bir miktar azaltacak teknolojik yenilikler, şirketlerin gelir gider dengesi içinde ciddi bir rol oynayabiliyor. Bu sebeple maliyeti azaltacak her adım önemli. Avrupalı imalatçı Airbus’ın seyir esnasında kanat sürtünmesini, bir başka tabirle geri sürükleme kuvvetini yüzde 50 oranında azaltmayı hedefleyen yeni kanat modeliyle hafta içinde test uçuşunu yapması bu sebeple sektörde merak konusu oldu. Proje hayata geçerse, bu kanat modelli uçaklara sahip olacak havayolu şirketleri daha az yakıt tüketecek, maliyetleri azalacak. Airbus, Avrupa çapında bir çok endüstriyel ortağın desteğiyle, “Blade” projesine 16 ay önce start verdi. Proje ve kanat yapısı ismini “Breakthrouh LaminarAircraft Demonstrator” kelimelerinin kısaltılmış hali “Blade”den alıyor. Transonik laminar kanat profilini standart bir uçak ile birleştiren ilk test uçağı A340-300, Avrupa Birliği sponsorluğundaki Clean Sky “Blade” yani temiz gökyüzü projesi için özel olarak üretildi. Uçak iki transonik laminar kanatla donatılmışken, kabin içinde de son derece karmaşık bir uçuş test cihazları istasyonu (FTI) kuruldu.

Yeni kanat tasarımının test uçuşları sırasında, tüm uçuşun takip edilebilmesi, değişkenlerin gözlenebilmesi ve doğru geri dönüşlerin elde edilebilmesi için uçak çeşitli kamera ve sensörlerle donatıldı. Kanat bölmelerinde sekiz tane yüksek çözünürlüklü kamera bulunan uçağın, yanal kılavuzlardaki üç kızılötesi kamera ile kanatların üzerindeki sıcaklık değişimleri takip ediliyor. Ayrıca kanadınhücum kenarının (ön kısım) altına 15 görsel kamera yerleştirildi. Uçuş laboratuvarı olarak adlandırılan uçak, ilk uçuşta güney Fransa’daki Tarbes Havaalanı’ndan kalkıp, başarılı bir dizi testin ardından yine Fransa’nın Toulouse şehrinde yer alan Blagnac’daki Airbus tesislerine indi. 3 saat 38 dakikalık ilk uçuş başarıyla tamamlandı. Yüksek verimliliğin hedeflendiği yeni kanat tasarımına sahip A340 ile yaklaşık 150 saat test uçuşu yapılacak. Özel olarak eğitilmiş 10 pilot, test mühendisleri ve uçuş test mühendislerinden oluşan küçük bir ekip, birkaç ay boyunca, proje için çok önemli bir kilometre taşı olan ilk uçuşa hazırlandı. Testlerden elde edilecek sonuçların ardından, gelecek nesil yolcu uçaklarının kanat profillerinde değişiklikler yapılması hedefleniyor.

ÇİNLİ C919 İKİNCİ UÇUŞUNU YAPTI

Çin’in devlet destekli şirketi COMAC imalatı C919 yolcu uçağı, ikinci test uçuşunu da başarıyla gerçekleştirdi. Tamamen Çin üretimi olan uçağın 5 Mayıs’ta yapılan ilk test uçuşuna göre ciddi gelişme kaydettiği belirtiliyor. Boeing 737 ve Airbus A320’ye rakip olacak dar gövdeli uçak C919, Çin’in önümüzdeki 20 yıl içinde 2 trilyon doları bulması öngörülen küresel jet pazarına girme arzusunun en önemli göstergesi olarak görülüyor. İkinci test için Şanghay’ın Pudong Havaalanı’ndan 10 bin feet’e yükselen uçak, 166 dakika havada kaldı. C919 şimdiye kadar çoğu Çin leasing şirketleri olan 27 müşteriden 730 sipariş aldı.