Acı gerçekler
Nitelikli demokrasinin en önemli ölçüsü; toplumun örgütlülük düzeyidir. Gelişmiş demokrasilerde çalışma yaşamında, sivil toplumda, gönüllü kuruluşlarda, mesleki alanlarda ve siyasal ortamda örgütlenme oranı yüksektir. Batı demokrasilerinde bir kişi birden fazla örgüt içinde eylemli üye olarak yer almaktadır.
Özellikle; çalışma yaşamında grevli, toplu sözleşmeli sendikal örgütlenme ortamı ve özgürlüğü batı demokrasilerinin temel karakteristiği ve olmazsa-olmazıdır. Buna karşılık; ülkemizde, örgütlü toplum özelliğine sahip olmak bir yana, örgütlenme özgürlüğünün önünde aşılması zor “barikat”lar var. Bazı kesimlerde örgütlü olmak devlete ve demokrasiye zarar vermekle “eş anlamlı” olarak algılanıyor.
Bu arada; işçilerin sosyal yaşam, sendikalılık, ücret, kayıt dışılık oranını araştıran DİSK’in “Türkiye İşçi Sınıfı Gerçeği” raporuna göre; işçilerin yüzde 87’si sendikasız. Türkiye’de işçilerin sadece yüzde 13’ünün, kadınların da yüzde 12’sinin sendikalı olması; işçilerin her alanda “hak kaybı”na yol açmakta, bunun yanında da demokrasinin standardını aşağıya çekmektedir.
Daha da önemlisi; bir o kadar da ürkütücü olan DİSK’in araştırmasındaki bir soru üzerine, “sendikasız işçilerin %60’ının sendikaya üye olmak istemediğini” belirtmesidir. Bu tablo; işçilerin “emek ve hak arama mücadelesi”nde ne kadar korkutulup ürkütüldüğünü ve demokrasi bilincinin ne ölçüde örselendiğini göstermektedir.
İŞÇİLERİN İŞİ ZOR
DİSK’in “Türkiye İşçi Sınıfı Gerçeği” raporunda OECD verilerine göre haftalık ortalama çalışma süresi 40.4 saat iken bu süre Türkiye’de 49.3 saat.
Raporda işçilerin yüzde 17’sinin ücretinin 1.000 TL’nin altında, yüzde 18’inin sigortasız ve yarısından fazlasının da ay sonunu zor getirdiği vurgulanıyor. Bu arada; 15-24 yaş aralığındaki genç işçilerde “sigortasızlık” oranı yüzde 43’e kadar çıkıyor. Kadın-erkek işçiler arasında ücret bağlamında da “eşitsizlik” olduğunun ve erkeklerde aylık ortalama ücret 1.973 TL iken, kadınlarda ortalama aylık ücretin 1.812 TL olduğunun altı çiziliyor.
Kadınlarda sigortasız çalışanların oranı yüzde 21, 15-19 yaş aralığında sigortasız çalışan kadınların oranı da yüzde 43. İşçilerin yüzde 56’sının kirada oturduğu, yüzde 24’ünün hiç yıllık izin kullanmadığı ve bu oranın sigortasız işçilerde yüzde 48’i bulduğu da belirtiliyor. Bu tablo bize iş yaşamında sendikasız, sigortasız ve kayıt dışı çalışanların yaygınlaştığını gösteriyor.
Sonuç olarak: Örgütsüz ve sendikasız demokrasiyle kalkınmayı, uygarlığı ve toplumsal refahı yakalayamayız.
