Hayatta karşılığı olmayan onca konu konuşuyoruz dedim ama istisnalar da var.
Bunların başında müsilaj mevzusu geliyor.
Bir aydır Marmara’nın haline, yapılanlara ve gelişmelere bakıyorum ve içim acıyor.
Yapılan temizlik tamamen estetik. Öze dair henüz hiçbir şey yok.
Problemin yüzde 90’ı dipteyken üstteki tabakanın bir kısmını sırf vicdan rahatlatmak için toplasanız ne olur, toplamasanız ne olur?
Nasıl bu hale geldi burası?
Annem anlatıyor, gençliğinde Yeşilköy sahilinde masmavi bir denize atlarlarmış. Rönepark’ın önünde kayalıklar varmış, oradan elle balık bile tutarlarmış.
Ben de çocukluğunu Marmara’da yüzerek geçirmiş bir insanım. Ama üzülerek söylemeliyim ki annemin anlattığı denizi hiç görmedim. Çok küçük yaşlarımdan beri pırıl pırıl bir su hatırlamıyorum. 80’lerin sonu, 90’ların başında koli basili sorunu ile ilk kez ciddi tedirgin olmuştuk. O dönemden beri tamamen berrak, mavi olmadı Marmara.
Zaman zaman düzelme sinyalleri verdi ancak hiçbir zaman mavi bayrak alan plajlarında bile insanlar gönül rahatlığı içinde yüzmedi.
Fakat bu kötü gidişe rağmen önlem alınmadı, önlemi bırakın göz göre göre deniz, atık cehennemine döndü.
17 Eylül Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mustafa Sarı’ya sordum.
Dedi ki: "Marmara’da arıtma tesislerinin çok az bir kısmı ileri arıtma tekniklerine sahip. Genellikle arıtma adı altında ön arıtma yapılıyor. Yani sadece katı maddeler ayıklanıyor, bir kenara ayrılıyor. Bu katı atıklar sıvılaştırılıp denizin biraz açığına bırakılıyor.
Yani yıllardır Marmara’ya tuvaletlerimizdeki, mutfaklarımızdaki, fabrikalardaki, tarlalardaki ne kadar çöp, pislik varsa akıyor.
1989’dan beri atık içindeki katı maddeler ayrılıyor, geri kalan dinlendiriliyor, sonra güçlü bir karıştırıcı ile sıvılaştırılıp deniz dibine basılıyor. Yani 32 yıldır Marmara’yı bir atık çukuru olarak kullanıyoruz!"
Ama Sarı yine de iyimser.
Bu korkunç tabloya rağmen şunu da söyledi:
‘‘Moralimizi bozmayalım. Şayet bu atıklar tamamen kesilirse deniz kendini 5 yıl içinde yeniler."
DÜNYA BANKASI'NDAN KREDİ ALIP ÇÖZDÜLER
Akdeniz havzasında ilk müsilaj 1729’da Adriyatik’te görülmüş. Bizde ilk olarak 1992’de rastlanıyor, sonra görünmez oluyor. 2007-2008’de karşılaşmıştık. Özellikle mayıs ayında yoğunlaşmıştı. Hatta o dönemde kamuoyunda epey tartışılmış, çözüm önerileri üzerine konuşulmuştu. Sonra hafifleyince unutuldu, gitti.
Halbuki aynı dönem Adriyatik’te de görüldü.
Prof. Dr. Mustafa Sarı, 6-7 ülke bir araya gelip bu problemi çözmek için karar aldıklarını, Dünya Bankası'ndan yardım isteyip sorunu çözdüklerini söyledi.
Demek ki kararlı bir proje ile Marmara’yı yeniden kazanabilir, Adriyatik ülkelerini örnek alabiliriz.
Ama ben açıkçası karamsarım zira haziranda Karadeniz’den gelen akıntı hızlanırmış, bu da müsilajın kısmen dağılmasına sebep olabilir. Görüntü düzelince de konu yine rafa kaldırılabilir.
