Konsey çalışmayınca İstanbul, 'Vergi Merkezi' kurdu
Vergi konusunda masanın her iki tarafında da yer almış uzmanlar, Mayıs 2016’da “İstanbul Vergi Merkezi”ni (İVM) kurdular. İş ve akademi dünyasından 37 kişiyi bir araya getiren İVM’nin kurucu başkanlığını Prof. Dr. Hakan Üzeltürk üstlendi. Maliye Bakanlığı’nın 1992 yılından beri oluşturduğu Vergi Konseyi, Kemal Unakıtan’ın Maliye Bakanı olduğu dönemde; bakanlığa, vergi politikalarının oluşturulması ve uygulanmasıyla ilgili olarak görüş bildirmek, araştırmalar yapmak amacıyla 2005 yılında kanunla kurulmuştu. Aralarında TOBB, TÜSİAD, TİM, MÜSİAD, Türk-İş gibi sivil toplum kuruluşları, SPK gibi kamu kurumları ve bakanlığın 4 temsilcisinin yer aldığı Vergi Konseyi’ne, Kurucu Başkanı Mustafa Uysal’ın görev süresini tamamlamasından sonra yeni başkan atanmamıştı.
Pasifize olan Vergi Konseyi, TOBB Vergi Komisyonu Başkanı Fatih Dural’ın başkanvekilliğinde rafta duruyor! Uysal; Ülker Yönetim Kurulu Bağımsız Üyesi Bülent Çorapcı ile Mustafa Koç, Mustafa Tan’ın içinde yer aldığı İVM İcra Kurulu’nda, Dural da İVM üyeleri arasında yer aldı.
DEVRİMCİ BİR KANUN GELİYOR
TÜSİAD Vergi Komitesi’nin yanı sıra 2003- 2009 arasında Vergi Konseyi İcra Kurulu Üyeliği de yapan Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Üzeltürk, Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi ile Gelir Vergisi Kanunu üzerinde yapılan çalışmalara dikkat çekiyor. Bakanlık, TOBB ile vergi güvenliği ve verimliliğini temel alan devrimci bir kanun hazırlıyor.
İVM üye yapısı, Vergi Konseyi’nin kurumsal yapısına benziyor. Bir dönem kamuda hesap uzmanı ve denetçi olarak yer almış Anadolu, Koç, Doğuş Holding, Gözde Girişim Sermayesi gibi özel sektördeki yeminli mali müşavirlerinin; TOBB, TÜSİAD temsilcilerinin yanı sıra, Deloitte ve EY gibi uluslararası denetim şirketleri ve akademik çevreden uzmanlardan oluşuyor.
İnce elenmiş, sık dokunmuş kadroyla bağımsız bir platformda, “sivil vergi masası” kuruluyor. Üzeltürk, “Vergi kültürünün oluşması; vergi toplayan ve veren açısından çok önemli. Vergi ödemenin kayıp olarak algılanmayacağı ortamı oluşturmaya çalışacağız” diyor.
Türkiye’de “vergi adaletsizliği” algısının güçlü olduğuna değinen Üzeltürk, “Danimarka gelirlerden yüzde 53-54 arasında vergi topluyor ama kimse ‘Niye ben bu kadar yüksek vergi ödüyorum?’ diye şikâyet etmiyor. Bizde ise 10 kişiden 9’u adil vergi toplanmadığından yakınır” örneğini veriyor. Dolaylı vergilerin yüzde 70 gibi yüksek bir oranda alınması, vergi gelirleri yükünün çalışma dünyası üzerine yığılması bir yana; devletin kayıtdışılığın üzerine gitmemesinin de oluşan bu algıda payı var.
Terörün finansmanının önlenmesi için vergi kaçırma, kara para ve kayıtdışıyla mücadele, küresel ekonominin gündeminde. Şeffaflık sağlamak üzere, vergi idareleri arasında bilgi değişimini etkinleştirmeye çalışıyorlar. ABD’de 2010 yılında çıkarılan ve Türkiye’nin de taraf olduğu “Yabancı Hesapların Vergi Uyumu Yasası-FATCA” bu çalışmalarda önemli bir adım olarak kabul ediliyor. Daha çok uluslararası şirketleri ilgilendiren vergi düzenlemelerini ele alan FATCA, gri alanları netleştirmeye çalışıyor.
HUKUK VE VERGİ KARDEŞLİĞİ
Verginin “vatandaşlık bilinci” inşasının en önemli yapı taşı olduğunu biliriz...
Devlete para vereceksin ve hizmet alacaksın. İki taraf arasında denge kurulamadığında, vatandaş vergi vermeyi, devletin cebinden parasını alması olarak görüyor. Demokrasilerde hesap verilebilirlik mekanizması ve katılımcılık ancak vergi sisteminin sağlıklı işlediği durumlarda kurulabiliyor. Demokratik bir sistemde vergi ve hukuk ilişkisinin sağlanmasının, hem kişiler hem de idare bakımından olumlu sonuçlara yol açtığını belirten Üzeltürk, “Yüzyıllardır uğruna büyük mücadeleler verilen vergi prensiplerinin; ülke ekonomisine, vergi ve hukuk kültürüne katkılarının, her iki kesim tarafından da desteklenmesi sağlanmalı” sözleriyle İVM’nin yol haritasını açıklamış oluyor.
Bu konu 2017’de ekonominin önemli başlıklarından biri olacak. Şimdilik giriş yaptığımı düşünebilirsiniz.
