Yeni başkanların özlük hakları
Türkiye yerel yönetimlerde görev yapacak yeni idarecilerin seçimini tamamladı. Seçilen belediye başkanları, meclis üyeleri ve muhtarlar beş yıl süreyle görev yapacaklar. Peki seçimle gelen yerel yöneticiler ne kadar maaş alacaklar? Emeklilik hakları nelerdir? Habertürk'ten Ahmet Kıvanç yazdı...
Yerel seçim sonuçları belli oldu. 30 büyükşehir belediyesi, 51 il belediyesi, 922 ilçe belediyesi başkanlıkları ile 32.244 mahalle, ve 18.264 köy muhtarlığı için seçim yapıldı. Göreve yeni seçilenlerin alacağı maaşlar herkesçe merak ediliyor.
SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com
Belediye başkanlarının maaşları kanunla düzenleniyor ve görev yaptıkları yerin nüfusuna göre değişiyor. Maaşları memur maaş zamlarına bağlı olarak 6 ayda bir artıyor. Kanunda yer alan gösterge üzerinden hesaplanan brüt maaşlardan ilk olarak sosyal sigorta primi kesiliyor. Kalan tutar üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi alınıyor. 2024 yılında, prim kesintisinden sonraki kazançların 110 bin liraya kadarlık kısmından yüzde 15, 110 bin -230 bin lira arasındaki kısmından yüzde 20, 230 bin – 870 bin lira arasındaki kısmından yüzde 27, 875 bin – 3 milyon lira arasındaki kısmından yüzde 35 oranında gelir vergisi kesiliyor.
BAŞKANLARIN MAAŞI NÜFUSA GÖRE BELİRLENİYOR
Yerleşim yeri nüfusuna göre belediye başkanlarının brüt maaşları TL olarak şöyle:
Nüfusu 2.000.000’dan fazla: 176.735 TL
Nüfusu 1.000.001-2.000.000 arasında: 144.300 TL
Nüfusu 500.001-1.000.000 arasında: 119.670 TL
Nüfusu 250.001-500.000 arasında: 104.453 TL
Nüfusu 100.001-250.000 arasında: 89.235 TL
Nüfusu 50.001-100.000 arasında: 77.822 TL
Nüfusu 10.001-50.000 arasında: 62.605 TL
Nüfusu 10.000’e kadar olan: 54.996 TL
Nüfusu 50.001’den az olan il merkezi belediyeler: 77.822 TL
Belediye başkanları izin, hastalık veya başka bir sebeple görev başında bulunmadığı zamanlarda, belediye meclisi üyelerinden birini başkan vekili olarak görevlendiriyor. Başkan vekiline, belediye başkanının aylık ödeneğinin gün hesabı üzerinden ödenek veriliyor.
BELEDİYE MECLİSİ ÜYELERİNE HUZUR HAKKI
Belediye meclisi üyelerine, meclis ve komisyon toplantılarına katıldıkları her gün için huzur hakkı ödeniyor. Günlük huzur hakkı tutarı, belediye başkanının brüt ödeneğinin günlük tutarının 3’te 1’ini geçmemek üzere, belediye meclisleri tarafından belirleniyor. Hesaplanan brüt tutar üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi kesiliyor.
Belediye encümeni başkan ve üyelerine, nüfusu 10.000'e kadar olan belediyelerde 2.663 TL, nüfusu 10.001-50.000 arasında olan belediyelerde 3.424 TL, 50.001-200.000 arasında olan belediyelerde 4.565 TL ve 200.001'in üzerinde olan belediyelerde ise 5.707 TL tutarında aylık brüt ödenek veriliyor. Encümenin memur üyelerine bu tutarların yarısı ödeniyor.
Büyükşehir belediye encümenlerinin başkan ve üyelerinin aylık ödenek tutarı ise 2024 yılında 9.130 TL olarak uygulanıyor.
MUHTARLARA ASGARİ ÜCRET ÖDENİYOR
Köy ve mahalle muhtarlarının normal ödeneği göstergeye göre belirleniyor. Ancak, gösterge ile belirlenen tutar net asgari ücretin altında kalırsa net asgari ücrete tamamlanıyor.
Muhtarların bu yılın ilk yarısındaki gösterge karşılığı aylıkları 11.223 TL. Bu tutar net asgari ücret olan 17.002 TL’ye tamamlanarak aylık maaş ödenecek.
Emekli muhtarlar, emekli aylıkları kesilmeksizin çalışmaya devam ediyorlar. Henüz emekliliği gelmemiş olanların sosyal sigorta primleri ise İçişleri Bakanlığı’nca yatırılıyor. Muhtarlık süreleri 4/b statüsünde değerlendirilmek üzere emekliliklerine sayılıyor.
BAŞKANLARA 4/C STATÜSÜNDE SİGORTA
Belediye başkanlarının sosyal sigorta primleri, daha önce hangi statüde olurlarsa olsunlar seçildikten sonra devlet memurları gibi 4/c üzerinden yatırılıyor. Önceden SSK’lı da BAĞ-KUR’lu da olsalar başkanlık süresince 4/c’ye tabi oluyorlar. Bu süre boyunca devlet memurlarına sağlanan doğum yardımı ve ölüm yardımı haklarından da yararlanıyorlar.
EMEKLİ AYLIKLARI KESİLMEZ
Emekliler kamuda çalışmaya başladıklarında genel olarak emekli aylıkları kesiliyor. Ancak, seçimle göreve gelen başkanların emekli aylıkları kesilmiyor. Emekli olup da belediye başkanlığına seçilenler, emekli aylıkları kesilmeden çalışabiliyorlar.
Belediye başkanlarına emekli olduklarında makam, temsil ve görev tazminatı ödeniyor. Geçmişte bu tazminatlar konusunda belediye başkanları arasında ayrım vardı. 2008’den sonra ilk defa seçilen ve kamuda daha önce hiç çalışması olmayanlar tazminattan yararlanamıyordu.
2023 yılında çıkartılan kanunla bu ayrım sona erdi. Seçimle gelen ve iki yıl süreyle belediye başkanlığı yapan herkes artık makam, temsil ve görev tazminatından yararlanabiliyor.
Emekli olan ve aktif belediye başkanlığı görevine devam edenler ise emekli aylığının yanı sıra sadece makam tazminatı alacak. Aktif görevin sona ermesinin ardından ise temsil ve görev tazminatı alacaklar.
Ancak, emekli iken yönetim ve denetim kurulu üyelikleri dahil olmak üzere kamu kesiminde herhangi bir şekilde görev alan belediye başkanları bu görevleri süresinde temsil ve görev tazminatı alamazlar.
