KATEGORİLER

Yazının devamını okumak için tıklayınız...

Fikret Kızılok

Öğrenim hayatına Galatasaray Lisesi‘nin ilkokul kısmında başlayan Fikret Kızılok‘un müzikle de ilk tanışması burada oldu. İlk enstrümanı kendisine yaş gününde armağan edilen kırmızı bir akordeondu. İlk müzik derslerini sınıf arkadaşlarından birinin klarnetçi olan babasından aldı; ilk konserini de bir 23 Nisan kutlamasında Taksim Belediye Gazinosu’nda düzenlenen okul müsameresinde veren sanatçı Fikret Kızılok ve Orkestrası adlı küçük grubun elemanları, Kızılok’un sınıf arkadaşlarıdır ve çaldıkları halk türküleri ile alkış alıyorlardı. Bu dönemdeki en büyük hitleri “Tamzara” türküsünün yorumuydu.

Ortaokulda bu konserlerini devam ettirek Kızılok, başka okullara da gitmeye başlar. Bu sırada arkadaşlarıyla birlikte kurdukları orkestranın ismini de değiştirirler. Önceki adı Fikret Kızılok ve Orkestrası olan grubun yeni adı Fikret Kızılok ve Veliahtları olarak değiştirilir. Bu grup sanatçının okul müsamereleri dışına duyurduğu ilk grup olur. 1960 yılında aynı okulun lise bölümüne geçen Fikret Kızılok aynı yıl gitara geçiş yaptı. O yıllarda üst sınıflardan olan Barış Manço ve Timur Selçuk, Fikret Kızılok’un en büyük destekçileri olmuştur.

Kızılok, liseden mezun olduktan sonra da grubuyla devam eder. Ailesiyle Kadıköy’de yaşar ve konserlerine de bu yakada devam eder. O yıllarda Cahit Oben‘in kurduğu Sailors adlı grup da çok bilinmektedir ve fırtına gibi esmektedir. Cahit Oben ile arkadaş olan Fikret Kızılok 1964 yılında gruplarını dağıtarak yeni bir grup kurup profesyonelliğe adım atmak isterler. Beatles tarzı müzik yapmaya başlayan grup, Çatı gece kulübünde çalmaya başlar ve mahalle konserlerini sürdürür.

HEM OKUDU HEM DE MÜZİĞE İLGİSİ DEVAM ETTİ

Fikret Kızılok, müzik çalışmalarını sürdürürken liseyi bitirdikten sonra girdiği dişçilik yüksekokulundaki eğitimini de sürdürür. Hatta bir süre sadece okuluyla ilgilenir. Bu sürede müzikten kopamayacağını anlar ve ilk solo plağını doldurur.

Bu plak o yıllarda pek fazla dinlenmez. Bu yüzden Fikret Kızılok, okulunu bitirmeye karar verir. Okuluyla devam ettiği süre içinde arkadaşlarının kurduğu Kaygısızlar grubuyla beraber çalışır ve Barış Manço‘ya eşlik eder.

Dişçilik Yüksekokuluna devam ederken arkadaşı Arda Uskan ile beraber bir yolculuğa çıkarlar. Bu aynı zamanda müzik hayatına büyük etki edecek bir yolculuktur. Bu düşünceyle gitarını eline alan Kızılok, Aşık Veysel’in ‘Uzun İnce Bir Yoldayım‘ türküsünü yeni bir düzenlemeyle kayda alır. Bunu bir 45’lik olarak yayınlar, bu onun ikinci solo 45’liği olur.

AŞIK VEYSEL'DEN ŞARKI SÖZÜ ALDI

1969 Kasım’ında Kızılok, yine Aşık Veysel‘in yanına Sivrialan’a gitti. Kar yolları kapayınca 3 ay ustanın yanında kaldı. Dönüşte 1970 yılında ‘Yumma Gözün Kör Gibi ! Yağmur Olsam‘ albümünü yayınlar ve bu Kızılok’un asıl çıkışını yaptığı albüm olur. İki şarkının da sözleri Aşık Veysel‘e, bestesi Fikret Kızılok’a aittir. Plakta gitar, tumba ve sazın yanında değişiklik olsun diye tahta ve taş kullanılır. Şarkılar çok beğenilir, plaklar çok satar ve Fikret Kızılok ilk altın plağını alır.

Bu başarının ardından Kızılok, yeni bir 45’lik daha yapar. Bu plağında kendi şarkısıyla çıkar: “Söyle Sazım”. Plak kapağında “Türk geleneklerine uygun 17 perdeli Hüseyni düzende üç değişik sazın batı anlayışında ve çok sesli olarak kullanıldığı” bir şarkı olarak tanımlanır. Plağın arka yüzünde Fikret Kızılok’un Karacaoğlan’dan bestelediği “Güzel Ne Güzel Olmuşsun” adlı şarkısı vardır. İki şarkıda da kendisine Nedim Demirelli eşlik etmektedir. Plak listelerde de kendini gösterir ve haftalarca listelerde birinci olarak kalan Barış Manço’nun Dağlar Dağlar‘ını geçerek birinci olur.

1970 yılında elde ettiği başarıların ardından bir süre plak yapmayan Kızılok, Anadolu turnesine çıkar. Turne yolunda Siverek yolunda donma tehlikesi geçirir ve bir kamyon şoförü tarafından kurtarılır. Bu olayın ardından bir plak yapar ve “Emmo” adlı şarkısını kamyon şoförüne ithaf eder. Plağın arka yüzünde Ahmed Arif’in şiiri üzerine bestelenen “Vurulmuşum” adlı şarkı vardır. Kızılok, bu 1972’de bu şarkıyla Bulgaristan’da yapılan Altın Orfe festivaline katılır.

1973 yılında Grafson adlı şirketle anlaşan Kızılok yeni bir plak yayınlar. Bu plaklarda yayınlanan şarkılar, Kızılok’un yazdığı “Bir Ali Var” adlı oyunun bölümleridir: “Gün Ola Devran Döne” “Anadolu’yum“, “Leylim Leylim (Kara Tren)”, “Köroğlu Dağları” , “Tutamadım Ellerini” , “Gözlerinden Bellidir”. Yazılan ancak bugüne kadar sahnelenmeyen oyunun şarkıları başka sanatçılar tarafından da seslendirilir. “Kime Sormalı“yı Dönüşüm eşliğinde Tansu, “Duyar mısın“ı ise o dönem ününün doruğunda olan Timur Selçuk yorumlar. Bu arada “Köroğlu Dağları”nın başında kullanılan gitar Kızılok müziğinde bir yeniliktir.

AŞIK VEYSEL'İN ÖLÜMÜYLE YIKILDI

21 Mart 1973’de Aşık Veysel’in ölümüyle kendini tamamen dişçiliğe veren Kızılok, Kadıköy’de bir dişçi muayenehanesi açtıktan sonra müziği bıraktı. 1975’de Tehlikeli Madde adlı grubuyla uzunca bir Anadolu turnesine çıkana kadar da ortalıkta görünmez. Bu turnenin ardından İstanbul’da seri konserler verir. Aynı yıl grupla ikinci ve son plağında “Aşkın Olmadığı Yerde” ve yine bir Aşık Veysel türküsü “İnsan mıyım Mahluk muyum Ot muyum” yer aldı.

Son 45’liği ise 1976’da yayınlanır. Mahzuni Şerif’ten “Biz Yanarız” ve vazgeçemediği Aşık Veysel’den “Sen Bir Ceylan Olsan” adlı türküleri yorumlar bu plağında. 1977 ortalarında, 1971-72 yılında kayda aldığı ancak o güne dek yayınlamadığı kayıtları bir albüm olarak piyasaya sürer. “Not Defterimden” adını taşıyan bu albümünde Kızılok’un deneysel çalışmaları vardır. Atonal bir yapı üzerine Nazım Hikmet şiirini koyar ve kendi deyimiyle “şarkıcılığı değil, müzisyenliği” dener.

Ancak dönemin siyasi ortamında bu çalışma fazla ortalarda gözükemez. Plak çıktıktan kısa bir süre sonra toplatılır. Bu arada bu albümüyle Varşova’da iki ödül alır. Ancak, plağın toplatılması onu etkiler ve müziği bıraktığını açıklar. O güne dek 13 altın plak ve çeşitli ödüller alan sanatçı, o günden sonra derin bir sessizliğe bürünür. Buna gerekçe olarak da hazırladığı yapıtların ticari olmadığı gerekçesiyle plakevleri tarafından reddedilmesini gösterir ve bir daha profesyonel olarak müziğe dönmeyeceğini bildirir.



1980’lerde farklı bir türle döner müziğe Fikret Kızılok. Kızılok’un yerli folk-lirik tarzından Batılı müzikal-vodvil tarzına geçişinin de göstergesi oldu bu tür müzik.

1983 sonrası kendisi gibi müziği bırakan Bülent Ortaçgil ile Çekirdek Sanat Merkezini kurdu. Çekirdek Sanatevi dönemi çok üzün sürmedi. Böylelikle Fikret Kızılok ve Bülent Ortaçgil popüler müzik hayatlarına ilkelerini koruyarak döndüler.
Veda albümü ‘Mustafa Kemal-Devrimcinin Güncesi‘nde (1998) destansı, lirik bir müzik yaptı. Ama söyleyiş, resitatif-düzdü.

Zaman Zaman albümünde aşk şarkıları söyleyen Kızılok, 90’ların başında yükselen değerlerin yarattığı hilkat garibesi magandalara ‘Vay Hayvan Vay‘ (Why High One Why) diyerek sesleniyordu. ‘Yana Yana‘ adlı albümündeki aşk şarkıları arasında kalan bu eser hakettiği değeri bulamamıştır.

Bir süre sessiz kalan Fikret Kızılok, sonra art arda ‘Demirbaş-Müzikal Vaziyetler‘, ‘Vurulduk Ey Halkım‘, ‘Devrimcinin Güncesi‘ albümlerini yayınlayarak aydınlık Türkiye’den yana olan tavrını net bir şekilde ortaya koyar.

Boyalı basın bir yandan Kızılok’a ‘Protest Müziğin önde gelen ismi’ etiketini uygun görürken diğer yandan tükendiği ve çareyi modası geçmiş sloganlarda aradığını yazar. Aşık Veysel’lerle Karacaoğlan’larla başlayan serüven çağdaş değerleri müzik yoluyla arayan bir çabaya dönüşmüştür.

Kızılok, son yıllarda kendini ‘Ben marksistin daha ötesinde bir komünistim’ diyerek tanımlamıştı.
Kızılok 22 Eylül 2001 günü uzun süre çektiği kalp rahatsızlığın neticesi olarak kaldırıldığı hastanede öldü.
Sanatçının ölümünden sonra adı Ankara’da bir parka verildi.
1993’te Ferhan Şensoy‘un Köhne Bizans Operası’nın müziklerini yaptı.
1999’da Ferhan Şensoy’un yazdığı Derya Baykal‘ın oynadığı “Şu An Mutfaktayım” oyununun müziklerini yaptı.
2001’de Sertab Erener‘e “Oysa” ve “Kumsalda” adlı şarkılarını verdi.
Evlilikleri:1. Evlilik: 1973’te Şeyda Kızılok ile evlendi. 1978’te oğlu Yağmur Kızılok doğdu.
2. Evlilik: 1993’te Dicle Kızılok ile evlendi.

FİKRET KIZILOK VE YER ALDIĞI ALBÜMLER

1977: Not Defterimden
1983: Zaman Zaman
1991: Olmuyo Olmuyo!
1993: Yana Yana
1995: Yadigar
1985: Biz Şarkılarımızı...
1986: Pencere Önü Çiçeği
2007: Büyükler İçin Çocuk Şarkıları
1992: 68'ler
1993: 68'ler 2
1999: Gün Ola Devran Döne 68-71
2002: Dünden Bugüne
2005: Fikret Kizilok (Singles 1970-1974)

YER ALDIĞI PLAKLAR

1965: I Wanna Be Your Man / 36 24 36
1965: Silifke'nin Yoğurdu / Hereke
1965: Makaram Sarı Bağlar / Halime
1965: Belle Marie / Kız Ayşe
1966: Ay Osman - Sevgilim / Colours - Baby
1969: Uzun İnce Bir Yoldayım / Benim Aşkım Beni Geçti
1970: Yağmur Olsam / Yumma Gözün Kör Gibi
1970: Söyle Sazım / Güzel Ne Güzel Olmuşsun
1971: Vurulmuşum / Emmo
1971: Gün Ola Devran Döne / Anadolu'yum
1972: Leylim Leylim (Kara Tren) / Gözlerinden Bellidir
1973: Köroğlu Dağları / Tutamadım Ellerini
1973: Bacın Önde Ben Arkada / Koyverdin Gittin Beni
1975: Anadolu'yum '75 / Darağacı
1976: Biz Yanarız / Sen Bir Ceylan Olsan
1974: Aşkın Olmadığı Yerde / İnsan mıyım Mahluk muyum Ot muyum
1974: Haberin Var mı / Kör Pencere / Ay Battı

Fikret Kızılok Haberleri