Avrupa Birliği

Birleşmiş Avrupa ülküsü, gerçek bir siyasi projeye dönüşüp ülkelerin hükümet politikalarında uzun vadeli bir hedef haline gelmeden önce, sadece filozoflarla önsezili kimselerin düşüncelerinde yaşıyordu. Avrupa Birleşik Devletleri hümanist ve barışçı bir hayalin parçasıydı. Avrupa yüzyıllarca, sık sık yaşanan kanlı savaşlara sahne oldu. 1870-1945 yılları arasında Fransa ve Almanya üç kez savaştılar. Bu savaşlarda birçok insan yaşamını kaybetti. Bu felaketler üzerine bazı Avrupalı lider ve düşünürleri, barışın sürdürülebilmesinin tek yolunun, ülkelerinin ekonomik ve siyasi yönlerden birleşmesi olduğu fikrine vardılar. Avrupa'da ulusal uzlaşmazlıkları aşabilecek bir örgütlenmenin kuruluşu İkinci Dünya Savaşı sırasında totaliter yönetimlere karşı savaşan direniş hareketlerinden kaynaklandı.

SCHUMAN PLANI

İkinci Dünya Savaşı sonrasında, Avrupalı devlet adamlarının Avrupa'da kalıcı bir barış oluşturma çabaları hız kazandı.Robert Schuman (Fransa Dışişleri Bakanı), Eski Milletler Cemiyeti Genel Sekreteri Jean Monnet'in tasarısına dayanarak, 9 Mayıs 1950 tarihinde, Avrupa Devletlerini, kömür ve çelik üretiminde alınan kararları bağımsız ve uluslarüstü bir kuruma devretmeye davet etti. Schuman Planına göre, Avrupa'da bir barışın kurulabilmesi için Fransa ve Almanya arasında yüzyıllardır süregelen çekişmenin son bulması gerekiyordu. Bunun yolu ise, söz konusu kurumun gözetiminde, ortak kömür ve çelik üretimini sağlamak ve bu örgütlenmeyi tüm Avrupa devletlerinin katılımına açık tutmaktı.

AVRUPA KÖMÜR VE ÇELİK TOPLULUĞU (AKÇT)
Schuman Deklarasyonunun bir sonucu olarak, 1951 yılında, Belçika, Federal Almanya, Lüksemburg, Fransa, İtalya ve Hollanda'dan oluşan 6 üye ile Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT) kuruldu. Söz konusu Topluluğun Yüksek Otoritesi'nin ilk başkanı ise, Schuman Deklarasyonu'na ilham veren bu fikrin sahibi Jean Monnet oldu. Böylece, savaşın ham maddeleri olan kömür ve çelik, barışın araçları oluyor; dünya tarihinde ilk defa devletler kendi iradeleri ile egemenliklerinin bir kısmını ulusüstü bir kuruma devrediyordu.

ROMA ANTLAŞMASI VE AVRUPA EKONOMİK TOPLULUĞU
Altı üye devlet, 1957'de, işgücü ile mal ve hizmetlerin serbest dolaşımına dayanan bir ekonomik topluluk kurmaya karar verdiler. Böylece, kömür ve çeliğin yanısıra diğer sektörlerde de ekonomik birliği kurmak amacıyla, 1957'de Roma Antlaşması imzalanarak Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) kuruldu. AET'nin amacı, malların, işgücünün, hizmetlerin ve sermayenin serbest dolaştığı bir ortak pazarın kurulması, ve en nihayetinde siyasi bütünlüğe gidilmesiydi.

AVRUPA ATOM ENERJİSİ TOPLULUĞU (EURATOM)
Avrupa Ekonomik Topluluğu gibi, Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (EURATOM) da 1 Ocak 1958 tarihinde yürürlüğe giren Roma Antlaşması ile kuruldu. Topluluğun amacı, nükleer enerjinin barışçıl amaçlarla ve güvenli biçimde kullanılmasını sağlamak amacıyla üye devletlerin araştırma programlarını koordine etmek olarak belirlendi.

FÜZYON ANTLAŞMASI VE AVRUPA TOPLULUKLARI
1965 yılında imzalan Füzyon Antlaşması (Birleşme Anlaşması) ile, yukarıda adı geçen üç topluluk (Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu, Avrupa Ekonomik Topluluğu ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu) için tek bir Konsey ve tek bir Komisyon oluşturularak, bu Topluluklar, Avrupa Toplulukları adı altında anılmaya başlandı.

GÜMRÜK BİRLİĞİ
Mamul mallarda gümrük vergileri, planlanandan önce 1 Temmuz 1968'de kaldırıldı; özellikle tarım ve ticaret politikaları olmak üzere ortak politikalar 60'ların sonunda yerli yerine oturmuştu.

İLK GENİŞLEME DALGASI
Altılar'ın başarısı Birleşik Krallık, Danimarka ve İrlanda'yı Topluluk üyeliğine başvurmaya yöneltti. General de Gaulle yönetimindeki Fransa'nın 1963'de ve 1967'de İngiltere'nin üyeliğine karşı iki kez veto yetkisini kullandığı çetin bir pazarlık dönemini takiben, bu üç ülke 1973'te üye oldular.

1980'LER: TOPLULUK GÜNEYE DDOĞRU GENİŞLİYOR
Topluluk 1981'de Yunanistan'ın, 1986'da da İspanya ve Portekiz'in katılmalarıyla güneye doğru genişledi. Böylece, üye sayısı 12'ye ulaştı.

AVRUPA TEK SENEDİ
Dünyadaki durgunluk ve mali yükün paylaşımı konusundaki iç çekişmeler 1980 başlarında bir "Avrupa karamsarlığı" havasının doğmasına neden oldu. Ancak, 1984'ten sonra bunun yerini Topluluğun canlandırılması konusunda daha umutlu beklentiler aldı. Jacques Delors başkanlığındaki Komisyonun 1985'te hazırladığı Beyaz Kitaba dayanarak Topluluk 1 Ocak 1993'e kadar tek pazar oluşturmayı kendisine hedef edindi. Avrupa Tek Senedi, 17 Şubat 1986'da Almanya, Belçika, Fransa, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, Lüksemburg ve Portekiz tarafından, 28 Şubat 1986'da ise Danimarka, İtalya ve Yunanistan tarafından imzalandı.

1987 yılında yürürlüğe giren Avrupa Tek Senedi ile Avrupa Topluluklarını kuran Antlaşmalar kapsamlı bir biçimde değişikliğe uğradı.

MAASTRİCHT ANTLAŞMASI VE AVRUPA BİRLİĞİ

Berlin Duvarı'nın yıkılmasının ardından 3 Kasım 1990'da iki Almanya'nın birleşmesi, Merkezi ve Doğu Avrupa ülkelerinin Sovyet denetiminden kurtulmaları ve demokratikleşmeleri, Aralık 1991'de de Sovyetler Birliği'nin çözülmesi Avrupa'nın siyasi yapısını baştan aşağı değiştirdi. Üye Devletler bağlarını güçlendirme kararlılığıyla, temel özellikleri 9-10 Aralık 1991'de Maastricht'te toplanan Avrupa Birliği Zirvesi'nde kararlaştırılan yeni bir Antlaşmanın müzakerelerine başladılar. Maastricht Antlaşması, diğer adıyla Avrupa Birliği Antlaşması, 1 Kasım 1993 tarihinde yürürlüğe girdi. Bu antlaşma ile 1999'a kadar parasal birliğin tamamlanmasına, Avrupa vatandaşlığının oluşturulmasına ve ortak dış ve güvenlik ile adalet ve içişlerinde işbirliği politikalarının meydana getirilmesine karar verildi.

Maastricht Antlaşması ile üç sütunlu Avrupa Birliği yapısı oluşturuldu. Bu yapının ilk sütununu Avrupa Toplulukları (AKÇT, AET ve EURATOM), ikinci sütununu "Ortak Dışişleri Güvenlik Politikası", üçüncü sütununu ise "Adalet ve İçişleri" oluşturuyordu.

YENİ BİR GENİŞLEME: AVUSTURYA, FİNLANDİYA, İSVEÇ
1995 yılında, Avusturya, Finlandiya İsveç'in katılımıyla, Avrupa Birliği'nin üye sayısı 15'e yükseldi.

EKONOMİK VE PARASAL BİRLİK
Avrupa ortak para birimi olan Euro, 1 Ocak 2002 tarihinde resmen tedavüle girerek, 12 ülkede kullanılmaya başlandı.

SON GENİŞLEME DALGALARI
2004 yılında, Avrupa Birliği'nin tarihindeki en büyük genişleme dalgası gerçekleşti ve 10 yeni ülke (Çek Cumhuriyeti, Estonya, GKRY, Letonya, Litvanya, Macaristan, Malta, Polonya, Slovakya ve Slovenya) Avrupa Birliği'ne katıldı. 2007 yılında, Bulgaristan ve Romanya'nın katılımıyla AB'nin üye sayısı 27'ye yükseldi. 2013 yılında Hırvatistan'ın katılımıyla Avrupa Birliği Üye Devlet sayısı 28'e ulaştı.

LİZBON ANTLAŞMASI
Avrupa Birliği'nin derinleşme sürecindeki son önemli aşama, 2007 yılında imzalanan ve 2009 yılında yürürlüğe giren Lizbon Antlaşması ile gerçekleşti. Bu antlaşma ile, temel olarak, AB'nin karar alma mekanizmalarındaki tıkanıklıkların giderilmesi ve Birliğin daha demokratik ve etkili işleyen bir yapıya kavuşması hedeflendi. Bu hedef doğrultusunda kapsamlı değişikliklere gidilerek, Avrupa Topluluğu'nu kuran Antlaşmanın adı "Avrupa Birliği'nin İşleyişi Hakkında Antlaşma" olarak değiştirildi.

Avrupa Birliği Haberleri

Dünya, 24 Mayıs 2022

AB: Macaristan'la ilgili endişeler sürüyor

Avrupa Birliği Komisyonunun Adaletten Sorumlu Üyesi Reynders, Macaristan'la ilgili endişelerin sürdüğünü, bunların çözümü için çalışmayı sürdüreceklerini söyledi.
Dünya, 09 Mayıs 2022

AB'den Rusya'ya gözdağı: "Hesap sorulacak"

Avrupa Birliği (AB) yönetimi, Ukrayna'nın Luhansk bölgesinde bir okula Rusya tarafından düzenlendiği belirtilen saldırıyı kınayarak, barbarca saldırıları nedeniyle Rusya yönetimine hesap sorulacağını bildirdi
Dünya, 11 Mart 2022

AB liderlerinden Versay Bildirisi

AB liderlerinin Versay Bildirisi'nde AB'nin Ukrayna halkını yalnız bırakmayacağı, Rusya ve Belarus'a yönelik baskının artırılacağı vurgulandı. AB, Rusya'yı en çok gözetilen ülke statüsünden çıkarmaya, uluslararası finans kuruluşlarındaki üyeliğini askıya almaya, ülkeye lüks mal ihracatını durdurmaya, demir-çelik sektöründen ithalatı engellemeye, enerji sektörüne yatırımları yasaklamaya ve bazı yetkililere yaptırım uygulamaya hazırlanıyor

Dünya, 27 Nisan 2022

AB'den Katar ve Kuveytliler için vizeyi kaldırma teklifi

Avrupa Birliği Komisyonu, Katar ve Kuveyt vatandaşları için kısa süreli seyahatlerde vizeyi kaldırmak için teklif hazırladı. Teklife göre, Katar ve Kuveyt vatandaşları kısa süreli iş, turizm ve özel seyahatleri için vizeye ihtiyaç duymayacak.

Dünya, 28 Şubat 2022

AB Ukrayna'ya askeri yardımları görüşüyor

Avrupa Birliği'nin (AB) savunma bakanları, AB'nin Ukrayna'ya 500 milyon avroluk askeri yardım bütçesini görüşmek üzere toplandı. AB Yüksek Temsilcisi Borrell, Zelenskiy'in acilen AB üyeliği talebi hakkındaki soruya, "Bugün bu konu gündemde değil" dedi
Dünya, 18 Şubat 2022

AB'den Rusya Ukrayna krizi zirvesi

Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin dışişleri bakanları, Rusya ve Ukrayna krizinin ağırlıkta olduğu bir gündemle 21 Şubat'ta bir araya gelecek
Dünya, 05 Nisan 2022

AB'den Rusya'ya yeni yaptırımlar

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Rusya'dan kömür ithalatına yılda 4 milyar avro değerinde ithalat yasağı getireceklerini duyurdu.
Dünya, 23 Mart 2022

AB'den gaz tedariğinde 'öncelik' talebi

Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik harekatı başlatmasının ardından AB ve ABD'den bir dizi yaptırım paketleri açıklanmıştı. Avrupa Birliği (AB), ABD'den sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) tedarikinde öncelik talep edecek

Dünya, 28 Şubat 2022

AB'den kritik adım: Ukrayna'ya savaş uçağı gönderilecek!

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Ukrayna'ya 500 milyon avro değerinde silah ve askeri ekipman yardımı yapacaklarını ve AB ülkelerinin savaş uçağı göndereceğini duyurdu

Dünya, 27 Şubat 2022

Binlerce Ukraynalı Avrupa'ya akın ediyor

Avrupa Birliği (AB) Komisyonunun içişlerinden sorumlu üyesi Ylva Johansson, şimdiye kadar en az 300 bin Ukraynalının AB topraklarına girdiğini, daha fazlası için hazırlık yaptıklarını söyledi
Dünya, 27 Şubat 2022

AB'den Ukrayna'ya üyelik mesajı

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Ukrayna'yı kendilerinden gördüklerini ve zaman içinde AB'nin içine almak istediklerini söyledi
Dünya, 16 Mart 2022

AB'den Amazon'un MGM'i satın almasına onay

AB, e-ticaret şirketi Amazon'un medya alanında faaliyet gösteren Metro Goldwyn Mayer'i (MGM) satın almasına onay verdi
Dünya, 15 Mart 2022

AB, Ukraynalı sığınmacılar için çözüm arıyor

AB, Ukraynalı sığınmacıların yanlarında getirdikleri grivnaları euroya çevirmelerini sağlayacak bir mekanizma kurulması için çalışma yapıyor

Dünya, 09 Mart 2022

Bosna Hersek'ten AB'ye adaylık talebi

Bosna Hersek Devlet Başkanlık Konseyi Hırvat Üyesi Zeljko Komsiç, Avrupa Birliği liderlerine Bosna Hersek’in adaylık statüsünün değerlendirilmesi için resmi talep gönderdi

Dünya, 08 Mart 2022

AB'den Ukrayna'dan kaçan herkese sığınma hakkı

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkan Yardımcısı Margaritis Schinas, AB'nin Ukrayna'dan kaçan herkese geçici koruma ve sığınma başvurusu hakkı tanıyacağını bildirdi
Dünya, 02 Mart 2022

Ukrayna'nın ardından Gürcistan'dan AB'ye dilekçe

Gürcistan hükümeti, Avrupa Birliği'ne (AB) katılım için başvuru dilekçesinin yarın AB'nin ilgili kurumlarına gönderileceğini duyurdu
Dünya, 02 Mart 2022

AB'den Belarus'a yeni yaptırımlar

Avrupa Birliği, Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline destek sağladığı için Belarus'a yeni yaptırımlar uygulama kararı aldı
Dünya, 25 Şubat 2022

AB'den Rusya'ya yeni yaptırımlar

Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkeler, Ukrayna'ya askeri müdahalede bulunan Rusya'ya karşı finans, enerji, ulaşım, ihracat kontrolü ve finansmanı ile vize politikası gibi çeşitli alanlarda uygulanacak yeni yaptırımları belirledi

Dünya, 21 Şubat 2022

AB dışişleri bakanları Rusya-Ukrayna krizi için toplandı

Avrupa Birliği ülkelerinin dışişleri bakanları, Rusya-Ukrayna krizini görüşmek için bir araya geldi