43 yıl önce bugün...
Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan'ın idam edilişinden bugüne tam 43 yıl geçti...
Habertürk
Giriş: 06 Mayıs 2014 - 12:01 Güncelleme: 26 Ocak 2016 - 09:44
Devrimci Gençlik Hareketi'nin liderlerinden Deniz Gezmiş ile arkadaşları Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın asılarak idam edilişlerinin üzerinden 42 yıl geçti. -
Deniz Gezmiş, 27 Şubat 1947'de Ankara'nın Ayaş ilçesinde doğdu. -
1965'ten sonra, Türkiye'de gelişen gençlik hareketinin en önemli önderlerinden ve Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO)'nun kurucu ve yöneticilerinden Deniz Gezmiş, 1965'te Türkiye İşçi Partisi (TİP)'nin Üsküdar ilçe başkanlığına üye oldu. -
İlk kez 31 Ağustos 1966'da Ankara'dan İstanbul'a yürüyen Çorum Belediyesi temizlik işçilerinin Taksim Anıtı'na çelenk koymaları sırasında işçileri destekleyen ve Türk-İş yöneticilerini protesto eden gösteri sırasında gözaltına alındı. -
Deniz Gezmiş, 12 Haziran 1968'de İstanbul Üniversitesi'nin işgal edilmesinde önderlik etti. -
İşgalden kısa bir süre sonra İstanbul'a gelen 6. Filo'yu protesto eylemlerinde yer alan Gezmiş, 30 Temmuz'da bu eylemlerden dolayı tutuklandı ve 20 Eylül'de serbest bırakıldı. -
Bütün bu olaylardan sonra öğrenci hareketinin efsanevi lideri haline geldi. -
Hüseyin İnan 1949'da Sivas, Gürün ilçesine bağlı Bozhüyük köyünde doğdu. -
1966'da ODTÜ İdari Bilimler Bölümü'ne kayıt oldu. Sosyalist Fikir Kulubü (SFK) ve bu derneğin bağlı olduğu Dev-Genç'e üye oldu. Aynı dönemde, TİP'e de üye oldu. -
Gerek İstanbul ve Ankara, gerek İzmir ve diğer illerdeki anti-emperyalist eylemlerde aktif rol aldı; ABD 6. Filo'suna yönelik eylemin düzenleyicilerinden oldu.
1966-1967 öğretim yılında gerçekleşen ODTÜ Hazırlık boykotunun örgütlenmesine önderlik etti. -
Yusuf Aslan 1966'da ODTÜ'ye girdi. ODTÜ Sosyalist Fikir Kulübü'nün üyesi oldu, Dev-Genç içinde çalışmaya başladı. -
Bu dönemden itibaren önce hazırlık okulunda, sonra da mühendislik fakültesinde patlak veren boykotların ve hemen ardından ODTÜ işgalinin önde gelen örgütleyicilerinden oldu. -
12 Mart Muhtırası'ndan sonra Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan'la birlikte Sivas'a giderken motosikletleri bozuldu. -
Bir ihbar sonucu polislerin gelmesi üzerine çıkan çatışmada 2 arkadaş birbirlerini kaybetti. Aslan o esnada, Gezmiş ise 16 Mart 1971'de Gemerek'te yakalanıp Kayseri'ye götürüldü. -
Yargılamaları, 16 Temmuz 1971'de Tuğgeneral Ali Elverdi başkanlığında, Baki Tuğ savcılığında Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 1 No'lu Mahkemesi'nde başladı, 9 Ekim'de bitti. -
Karar idamdı ama senatodan da geçmesi gerekiyordu. -
İsmet İnönü 'siyasi suçlar idamla cezalandırılmamalıdır' diyerek Bülent Ecevit'le ret oyu kullandı. -
Dönemin Adalet Partisi Genel Başkanı Süleyman Demirel, idamdan yana oy kullandı. -
Cumhuriyet Senatosu, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkındaki idam kararını 16 Mart 1972 tarihinde onayladı.
Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan 6 Mayıs 1972'de 01.00 ile 03.00 saatleri arasında Ankara Merkez Kapalı Cezaevi'nde asılarak idam edildi... -
O günden bu yana geçen süre içinde, unutulmak bir yana; Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının isimleri bir kuşağın simgesi haline geldi. -
Zira 6 Mayıs artık bu kuşak için onların ölüm değil, doğum günü...
Deniz Gezmiş'in o gün üzerinden alınan parası, not defteri, sigarası ile Hüseyin İnan'ın üzerindeki fanila bugün Ankara Ulucanlar Müzesi'nde sergileniyor.
İdamlar kadar, darağacına gönderilen 3 ismin son sözleri de unutulmadı...
İşte Gezmiş, Aslan ve İnan'ın idam edilmeden önceki son sözleri...
Yusuf Aslan: "Ben ülkemin bağımsızlığı ve halkımın mutluluğu için bir defa ölüyorum...''
Hüseyin İnan: "Ben şahsî hiçbir çıkar gözetmeden halkımın mutluluğu ve bağımsızlığı için savaştım...''
Deniz Gezmiş: "Yaşasın tam bağımsız Türkiye...''
