Mısır sokaklarında isyan
Binlerce kişinin katıldığı gösterilere polis müdahale etti, 6 kişi öldü, onlarca yaralı var
Tunus'ta Devlet Başkanı Zeynel Abidin Bin Ali'nin devrilmesine yol açan halk ayaklanmasının ardından Mısır'da iki gündür yaşanan protestolar gözleri bölgeye çevirdi. İsyan ateşinin domino etkisi yaparak Arap ülkelerine yayılıyor olması akıllara ünlü Kübalı devrimci Che Guevara'nın Tricontinental'e (Diğer adıyla: Afrika, Asya ve Latin Amerika Halkları Dayanışma Konferansı) gönderdiği mesajdan türetilen ve 68 kuşağının dillerden düşürmediği "crear dos, tres, muchos vietnam, es la consigna" yani "iki, üç, daha fazla vietnam yaratmak, parola bu" sloganını getirdi.
PROTESTOLARIN ŞİDDETİ ARTIYOR
Mısır’da Salı günkü kitle gösterileri hükümetin koyduğu yasağa rağmen çarşamba günü de devam etti. Polis 800’den fazla kişiyi gözaltına aldı. ABD, Mısır hükümetini reformlar ve gösteri-ifade özgürlüğü konusunda uyardı.
Tunus’ta devlet başkanı Zeynel Abidin Bin Ali’nin devrilmesine yol açan halk ayaklanmasının ardından Mısır’da iki gündür yaşanan protestolar gözleri bölgeye çevirdi. Mısır’da Salı günü yaşanan kitle gösterilerinin ardından hükümetin koyduğu yasağa rağmen muhalifler çarşamba günü de sokaklardaydı. Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek’in 30 yıllık iktidarı döneminde bir ilk olan kitle gösterilerinde 800’ün üzerinde kişi gözaltına alındı.
Mısır’da sokağa dökülen göstericilerin büyük çoğunluğunu, 20 ile 40 yaş arasındaki genç kesim oluşturuyor. Ağırlıklı olarak internetteki sosyal paylaşım ağları üzerinden örgütlenen göstericiler, daha fazla özgürlük ve yaşam standartlarının iyileşmesini istiyor. Bir gösterici, taleplerini şöyle dile getiriyor:
“Tunus bizim için bir örnek. Ama burada durum daha kötü. Otuz yıldır Mübarek rejimiyle yönetiliyoruz. Bütün bu süre içinde barış içindeydik. Bu koşullarda ülkenin aslında ekonomik olarak kalkınması, yaşam standardının yükselmesi gerekir. Ama bunun yerine biz savaş koşullarında gibi yaşıyoruz. Herşey pahalanıyor, işsizlik yüksek, her yerde yolsuzluklar var. Tunus bizim uyanmamızı sağladı. Gerisini bizim başarmamız gerekiyor.”
''OĞUL MÜBAREK'İN ŞANSI AZALDI''
Nobel ödülü sahibi, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın eski başkanı Muhammed el Baradey’in de desteklediği muhalefet hareketinin sözcüsü, taleplerini şöyle özetledi:
“Devlet Başkanı Mübarek, görev için bir dönem daha aday olmayacağını ve oğlunu da göreve getirmeyeceğini açıklamalı.”
Alman Erlangen-Nürnberg Üniversitesi’nde Siyasal Bilimler Profesörü ve Mısır uzmanı Thomas Demmelhuber ise Mübarek rejiminin hemen devrilmesini beklemediğini, ancak Mübarek'in, oğlu Cemal'i göreve getirmeye artık cesaret edemeyeceğini belirtiyor:
“Mübarek'in iktidar sistemini analiz ederek şu anki duruma baktığımızda, Mübarek ya da rejiminin Tunus'taki Bin Ali rejimiyle benzer bir şekilde devrileceğine inanmıyorum. Mübarek yaşadığı sürece rejime süreklilik hakim olacaktır. Ama Mübarek gittiğinde şu anki duruma göre bakarsak, hanedanvari bir halef getirmek mümkün olmayacaktır.”
ABD'DEN ÖZGÜRLÜKLER VURGUSU
ABD'nin bölgedeki en önemli müttefiklerinden olan Mısır’da yaşanan gerilim, Washington’da da dikkatle izleniyor. Beyaz Saray Sözcüsü Robert Gibbs, hükümetin gösteri yasağı ile ilgili soruyu, “Biz toplantı ve ifade hakkını savunuyoruz. Bunlar evrensel değerlerdir. Gösteri yasağı kaldırılmalı” diye yanıtladı. ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton da Mısır hükümetini reformlar yapması için ortaya çıkan bu önemli fırsatı değerlendirmeye çağırdı, ayrıca Twitter ve Facebook gibi sosyal medyaya yönelik kısıtlamaların kaldırılmasını istedi.
BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon da, Mısır hükümetini protesto gösterilerine katılan halkın ‘meşru endişelerine’ yanıt vermeye çağırdı.
''TUNUS TETİKLEDİ''
Alman Hrıstiyan Demokrat Birlik partisine yakınlığıyla bilinen Konrad Adenauer Vakfı’nın Kahire bürosu yöneticisi Andreas Jacobs, Mısır’da halkın hoşnutsuzluğunun yeni olmadığına dikkat çekiyor:
“Hoşnutsuzluk uzun süredir vardı. Sadece fitili ateşleyecek bir olay gerekiyordu. Ülkedeki durum, halkın duyguları, Tunustakiyle benzeşiyor. İnsanlar çaresiz ve öfkeli, perspektifleri yok. Yetkililere ve hükümete karşı öfke giderek büyüyor. Bu öfkenin açığa çıkması için bir olay gerekiyordu ve Tunus’ta yaşananlar Mısır’ı da tetikledi.”
Peki Mısır’daki gösteriler Tunus'taki gibi rejimin devrilmesine yol açabilir mi? Jacobs bu soruyu şöyle yanıtlıyor:
“Mısır’da biraz daha fazla özgürlük var, basın olsun, sivil toplum olsun. Sivil toplum oldukça küçük olmasına rağmen faal. Muhalefet partileri yarı kontrol altında. Yani burada durum Tunusdakinden biraz daha farklı. Ama son yıllarda, geçtiğimiz onyıllarda siyasete duyulan öfke ve hayal kırıklığı benzer ölçüde büyük. Dolayısıyla Mısır’da ne olacağının ucu açık.”
ARAP ÜLKELERİ ALARMDA
Tunus’un ardından Mısır’da yaşanan gerilim, Arap ülkelerini de alarma geçirdi. Bahreyn Kralı Hamad Bin İsa El Halife, Ortadoğu’nun geleceğini tartışmak üzere Arap liderleri biraraya getirecek bir toplantı düzenlenmesi çağrısında bulundu. Telefonla Hüsnü Mübarek’i arayan Hamad, Arap milletinin kalkınması ve geleceğiyle ilgili bir strateji belirlemek için toplanılması önerisinde bulundu. Mısır’ın istikrarının tüm Arap milletlerinin istikrarı açısından hayati önem taşıdığını belirten Bahreyn Kralı, Mübarek’in Mısır’ı idare edebileceğine ve istikrarını garantileyebileceğine güvendiğini kaydetti.
Ürdün Kralı II.Abdullah da ülkede açık ve şeffaf bir şekilde siyasi ve ekonomik reform ihtiyacına vurgu yaptı. Başkent Amman ve diğer kentlerde geçtiğimiz iki hafta içinde hayat pahalılığı ve ekonomi politikalarını protesto için gösteriler düzenlenmişti.
BORSADA İŞLEMLER GEÇİCİ OLARAK DURDURULDU
Mısır'da hükümet karşıtı gösterilerin yarattığı kaygılar yüzünden borsanın hızla değer kaybetmesi üzerine, borsada işlemler geçici olarak durduruldu.
Mısır borsasında EGX30 Endeksi, işlemler başladıktan sonra 15 dakika içinde yüzde 6,25 oranında değer kaybedince, borsada işlemlerin geçici olarak durdurulmasına karar verildi. Mısır'da Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek karşıtı gösterilerin sürmesinin yarattığı kaygılar nedeniyle borsa dün yüzde 6,1 gerilemişti.
Borsa uzmanları, yatırımcıların, krizin dün sona ermesini beklemesine rağmen gösterilerin sürmesinin ve yarın kitlesel gösteriler yapılacağı beklentisinin soruna hızlı çözüm bulma umutlarına zarar verdiğini, bunun da borsa yatırımcılarını etkilediğini belirttiler.
SİBER SAVAŞ
Sokaklar gibi sanal internet de savaş alanı. Hükümet bazı gazetelerden sonra gençlerin maillerini, facebooklarını ve bloglarını da sansürlemeye çalışırken, hackerlar misilleme eylemleri yapıyor. Ulusal eylem gününde aralarında Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık, Sanayi ve Dışişleri bakanlıklarının da bulunduğu en az 8 kamu sitesi çökertildi. Eylemleri daha önce WikiLeaks'le dayanışmak için Payback sitesini çökerten 'Anonymous' grubu üstlendi. Grup, eyleme “Operasyon Tunus” adını koydu. Açıklamada, “Baskıya karşı savaşta Anonymous Tunus halkına yardım arzusunda. Siber saldırılar Tunus hükümeti tüm Tunus vatandaşlarının ifade ve haber özgürlüklerine saygı gösterene ve internette sansürü durdurana kadar sürecek” denildi.
TWITTER KAPATILDI
Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek aleyhinde binlerce kişinin gösteri yaptığı Mısır'da, mikro-blog sitesi Twitter'a erişim engelleniyor.
Bu alanda uzman Amerikan sitesi "herdict.org", Twitter'a Mısır'da erişimin imkansız olduğunu bildirirken, Twitter'dan bir yetkili, bu ülkede hizmetlerinin engellenmesi için bir gerekçe belirtmedi.
Twitter ile birlikte sosyalleşme sitesi Facebook, Tunus Devlet Başkanı Zeynelabidin Bin Ali'nin iktidardan düşmesi ve ülkeyi terketmesine yol açan halk isyanı sırasında önemli rol oynamıştı.
Mısır'da gösterilerin başlamasında özellikle gençler arasında sosyal ağlar sıklıkla kullanılıyor. Facebook'ta 90 binden fazla kişi gösteri yapmaya hazır olduğunu açıklıyor.
AJANSLAR
