Ne kadar faiz ve dolar artışı o kadar altın, petrol düşüşü
Altın da petrol de düşüyor. Altın fiyatları 23 Ekim’de 1.255 dolardan 7 Ekim gün içinde 1.130 dolara kadar indi. Böylece geçen hafta üçüncü denemesinde altın fiyatları 1.180 dolarlık düzeyi aşağı kırdı. 1.130 düzeyi ile altın son 5 yılın en düşüğünde ve 23 Ekim’e yani iki hafta önceye göre yüzde 10 aşağıda. Oldukça yüksek bir değer kaybı.
- 2011 yılındaki 1.920 dolarlık tepe noktasına göre düşüşü yüzde 41’e vardı. Bu aynı zamanda altının 1980 yılındaki düşüşünü andırıyor. O zamanki düşüş yüzde 65’e varmış ve 1.5 yıl sürmüştü. O hareketin arkasında büyük bir manipülasyon vardı ve çöküş çok ani oldu.
- Şimdiki ise daha bir zamana yayılı olarak ilerliyor. Ancak 1980 yükselişine altın 3.5 yıl gibi kısa bir zamanda gelmişti. Bu seferki ise 10 yılı bulan ve altı daha dolu olan bir yükseliş ve spekülasyonun ürünü. Ortada en azından alım gücü yükselen Çin faktörü var. Dolayısıyla altının bu yükselişinin 1980 düşüşüne yakın oranda son bulma ihtimali zayıf. Yüzde 41’ı zaten bulmuş, biraz daha devam etse de yüzde 65 gibi bir orana varmayabilir.
- Petrol fiyatları ise 19 Haziran 2014’te 115.71 dolardan sert bir düşüşle 5 Ekim’de gün içinde 81.63 dolara kadar indi. Düşüş yüzde 29.5 gibi yüksek oranda. Tepe noktası olan 2008 ortasındaki 147.5 dolara göre ise düşüş yüzde 44.7’ye varıyor. Petroldeki düşüş 6.5 yıla yaklaşıyor.
- İki emtiada son düşüşün gerisinde iki ana etken yatıyor. Biri küresel ekonominin yavaşlayacağının IMF yanında FED, ECB ve BOJ gibi merkez bankalarınca şu ya da bu şekilde teyit edilmesi. Yavaşlama daha az petrol gereksinimi demek.
- Ama petrolde aynı zamanda arz artıyor. ABD kaya gazı ile ithalatını sıfırlayıp net ihracatçı oluyor.
- Ayrıca Suudi Arabistan, ister Rusya’yı sıkıştırma isterse de ABD’nin kaya gazı yatırımlarını karlı olmaktan çıkartma amaçlı olsun üretimi artırması, petrol fiyatlarını düşürüyor.
- Küresel büyümeye bağlı petrol fiyatlarının ve diğer emtiaların gerilemesi dünyada enflasyonu baskılayıcı etki yapıyor. Enflasyonun baskılanması da altın fiyatlarını baskılıyor.
- Altın ve petrol fiyatlarını düşüren ikinci temel etken de doların yükselmesi. Emtiaların fiyatlaması dolarla yapılıyor. Dolar ne kadar yükselir ise bu fiyatların o oranda düşmesi beklenir.
- Doların güçlenmesi uluslararası sermayeyi de dolar cinsinden değerli kâğıtlara yöneltir. Bu da altına ve emtialara spekülatif yatırımları azaltıcı etki yapar. Fiyatlar bir de böyle törpülenir.
-Gelinen fiyat düzeylerinde hem petrol hem de altın FED’in faiz artırımını ve doların değerlenmesini bir ölçüde fiyatladı. Geri kalan fiyatlamanın yapılması da zamana ve koşullara bağlı. ABD’de faiz artışı ve doların değerlenmesi ne ölçüde realize olursa altın ve petrol bunu önceden veya sonradan fiyatlama yoluna gider. Arada tepkiler, düzeltmeler, nefeslenmeler, orta vadeli ara vermeler olabilir. Ama dolar ve ABD faizi yükseldiği sürece ve yükseldiği oranda emtia fiyatları baskı altında kalacak. Amerika faizlerinin arttığı ve doların değerlendiği dönemlerde emtia fiyatları genelde gerilemiş.
SONUÇ: “İlk iliği kaçıran, düğmeleri sonuna kadar ilikleyemez.” Goethe
