17 Mart'taki karar öncesinde yaşadığımızın adı nedir?

Enflasyondaki gelişmeler olumlu olmasına rağmen 17 Mart’ta Merkez Bankası’nın faizi indirmesi için döviz piyasasının da izin vermesi gerekir. Çünkü dolar dün de yükselişini sürdürerek 2.57’yi gördü ve yeni bir rekor kırdı. TL’nin 27 Ocak’tan bu yana meydana gelen kaybı sepet kur bazında yüzde 8.5’e vardı.

■ Kurların bu artışında faiz tartışmalarının belli bir etkisi olsa gerek ama dış etkenler daha baskın diye tahmin ediyoruz. Dolar bütün dünyada yükseliyor. Dolar endeksi 95.730’a vararak son 11.5 yılın en yüksek düzeyine çıktı. Gelişmekte olan ekonomilerin kurları da geriliyor. Bizim yaptığımız, dış nedenlere içeride faiz tartışmasını ve ekonomi yönetiminin değişimini gündeme getirmek oldu. Üç ay sonra zaten seçim var. Sonuçta da TL en çok değer kaybeden paralar arasında yer alıyor.

■ Değer kaybı bu hızla devam ederse faizin düşürülmesi de, enflasyonun düzeyi de detay olarak kalır. Çünkü bizim ekonomi için kurun düzeyi ve istikrarlı seyri her şeyden önemlidir. Ekonomik krizi bile kur üzerinden tanımlarız. Bizim için devalüasyon yoksa ekonomide kriz de yoktur. Reel ekonomi kötüye gidiyorsa bu durgunluktur. Üretim geriliyorsa katlanırız ve sonunda aşarız bunu, umudumuz kırılmaz. Ama iş devalüasyonu yaşamaya gelince akan sular durur. Bütün her şey tersine döner.

■ Ancak her döviz kurunun artması da devalüasyon değildir. Gelip geçici oynaklıklar serbest kur rejiminde elbette olabilir. Hatta 2008-2009 yılında yaşadığımız, 2011’deki TL kayıpları da devalüasyon sayılmaz. 2001’de TL’nin yüzde 50’yi aşan değer kaybı ise okkalı bir devalüasyondur. Ciddi ekonomik ve siyasi sonuçları da olmuştur.

■ Herkes ya da bir grup tarafından öngörülen bir devalüasyon veya kriz de olmaz. Devalüasyon veya kriz öngörülmeyen zamanda gelir.

Şimdiye kadar yaşadıklarımız bir kur oynaklığı ve Merkez Bankası’nın doğrudan müdahalesini gerektirmeyecek boyutta.

SONUÇ: "Oyunu daha iyi oynamaya çalışmayın, oyunun ne zaman değiştiğini anlamaya çalışın." George Soros