Piyasalarda negatif fırtına
Küresel piyasalarda tam bir negatif faiz fırtınası esiyor. Avrupa ve dünyada 6 trilyon dolarlık bono-tahvil negatif faizle işlem görüyor. Japonya’nın tetiklediği negatif faiz Yellen’in “Hazırlık yapıyoruz” sözü ile Amerika’yı da etkiledi
Küresel piyasalarda tam bir negatif faiz fırtınası esiyor. Küresel ekonominin yavaşlaması, bazı ekonomilerin de deflasyona doğru gitmesi, finansal piyasalardaki yatırımcı güvenini azaltırken banka kârlarını azaltacağı hatta batıracağı gibi bir korkunun da doğmasına yol açtı. Borsalar düştü, güvenli liman olarak altın yükseldi, hazine kâğıtları tarihsel olarak ikinci en düşük faiz düzeylerine indi. Bütün bunlar topu topu iki hafta içinde oldu ve geçen hafta doruk noktasına çıktı.
-İsviçre, İsveç, Danimarka merkez bankalarının politika faizi, AB Merkez Bankası’nın mevduat faizi negatifti. Ocak sonunda Japonya Merkez Bankası da politika faizini eksiye çekerek bu kervana katıldı. Dünya ekonomisinde durgunluğu ve deflasyon korkusunu yenmek için merkez bankalarının negatif faiz uygulamaları yaygınlaşıyor. Negatif faiz daha kısa vadelerde daha yaygın. Dünyada 6 trilyon dolarlık bono ve tahvilin negatif faizle işlem gördüğü hesaplanıyor.
-Negatif faiz yanında, resesyon ve sığınılacak liman arayışı da hazine kâğıtlarına ilgiyi artırdı ve faiz oranları hızla geriledi. Yukarıda ABD, Alman ve Japonya 10 yıllık hazine tahvillerinin son 5 yıllık faizi yer alıyor. ABD faizi yüzde 1.53’e kadar düşerek 2012’deki yüzde 1.38’lik tarihi dip düzeyine çok yaklaştı. Alman 10 yıllıkları da yüzde 0.132’ye inerek Nisan 2015’teki yüzde 0.049’luk tarihi en düşüğe çok yaklaştı. İki temel faiz oranı da tarihi en düşük ikinci düzeylerinde.
-Japonya 10 yıllık hazine kâğıdı da ilk kez eksiye geçti ve yüzde 0.029 negatife indi. Son gün en düşük düzeyini görmesine karşılık kapanışını yüzde 0.076’dan yaptı. Hem büyük bir dalgalanma yaşadı, hem de büyük korku saldı. Japonya faizi büyük ekonomiler içinde ilk kez negatife geçen faiz oranı oldu.
-Japonya’nın politika faizinin yüzde -0.1’e indirilmesinin ardından Japon banka hisselerine ve borsalarına sert satışlar geldi. 29 Ocak’tan 12 Şubat’a geçen iki haftada Japon bankaları yüzde 28.6 değer kaybıyla Nikkei Endeksini de peşine taktı. Tokyo Borsası’nın iki haftalık kaybı yüzde 16.5’i buldu.
-Avrupa borsalarının iki haftalık kaybı yüzde 8.8’e varırken, son günkü düzeltmeye rağmen banka hisselerinin kaybı yüzde 11.8’e yükseldi.
-Negatif faiz korkusunun ABD’ye bulaşması ise FED’in bankacılar arasında böyle bir çalışma yapmasından ve geçen hafta Başkan Yellen’in Kongre sunumunda “FED’in negatif faize ihtiyacı olacağını düşünmüyorum, ancak böyle bir adıma ihtiyaç ortaya çıkarsa bunu yapmaya hazır olmamız gerekli” sözünden kaynaklandı. Faiz artırım sürecindeki bir ülke merkez bankasının negatif faiz testini yapması bile, piyasaların güven kaybına yetti. “Demek ki FED bile emin değil” diye düşünmek yeterli. Bu nedenle negatif faiz etkisi üç kıtayı birden sardı ve işin içinden kolay kolay çıkılamayacak bir durum yarattı.
Böyle bir durumda bir hafta kapalı kalan Çin piyasaları açılacak. Negatif faiz hareketleri yanında borsaların yüzde 4-5’e varan kayıpları Çin’e yansırsa vay piyasaların haline.
ALTIN 2 AYDA YÜZDE 21 YÜKSELDİ
Faizlerin merkez bankalarının öncülüğünde negatif düzeye inmesi, FED’in artırımlarını bu yıl yapamayacağına dair beklentiler, para birimlerine karşı güvensizliğin artması, zaten geçmişten beri sığınılacak liman özelliği taşıyan altını yeniden parlatıyor. Geçen hafta 1.263.9 doları gören altının onsu son iki ayda yüzde 20.8 yükseldi. Altın 17 Aralık 2015’te 1046.2 dolara kadar inmişti. Böylece 2 ayda altının onsu 200 dolardan daha fazla arttı.
Eylül 2011’de 1923.7 dolarla tüm zamanların rekorunu kıran altın fiyatları 4 yıldır genel bir düşüş eğilimindeydi. Son 2 aylık tırmanışa geçmeden önce de doruk noktasına göre kaybı yüzde 45.6’ya varmıştı. Küresel piyasalarda negatif faizin devamı gelir ve daha yaygınlaşırsa altının yükselişi de sürebilir. Çünkü faizin negatife düşmesi ile kâğıt paraların getirisi yok oluyor. Bu da altın parayı yeniden gözde yapabilir. Negatif faiz sarmalı hafiflerse ya da buna karşı bir önlem geliştirilebilirse altın fiyatlarında tersini, düşüşü beklemek gerekir. Neticede altın da bir paradır ve kâğıt paralar, faizle ters bir korelasyona sahiptir.
