Enflasyonda sorun çekirdekte saklı
Nisan ayı tüketici fiyatı yüzde 0.78 arttı. Baz etkisi ile yıllık enflasyon daha çok geriledi. Martta 7.46 olan yıllık enflasyon nisanda yüzde 6.57’ye indi ve son 3.5 yılın en düşüğünü gördü.
- TÜFE’nin gerilemesinde en etkili rolü yine gıda fiyatları oynadı. Son üç aydır gıda fiyatları düşüyor. En son bu yılın ocak ayında yüzde 4.56 artan gıda fiyatları son üç ayda yüzde 3.53 geriledi. Böylece 2016’da geriye yüzde 0.94’lük bir gıda fiyat artışı kalıyor. 4 aylık TÜFE artışı ise yüzde 2.55. Gıda fiyatları bu yıl enflasyonu yükseltici değil düşürücü yönde hareket ediyor Bunda Tarım Bakanlığı’nın aldığı önlemlerin belli bir etkisi var. Geçen yıl ise gıda fiyat artışı yüzde 10.87 ile genel fiyatları yukarı çekici etki yapmıştı.
- Enflasyonun yüzde 6.5’e düşmesi Merkez Bankası’nın faiz düşürmede elini rahatlatabilir. Ancak yüzde 6.5 düzeyinin, enflasyonda dip noktası ya da dibe çok yakın seviye olduğu da bir gerçek. Bunun birkaç nedeni var.
- Birincisi baz etkisi devreden çıkıyor. Mayıs enflasyonu yüzde 0.56’da. İyimser bir tahminle bu mayıs yerine aynı rakam gelirse yıllıkta yatay gidiş olur. Haziranda ise yüzde 0.51 eksi enflasyon var. Yıllık düşüşün sürebilmesi daha da eksi çıkmasına bağlı. Kısaca baz etkisine bağlı fırsat penceresi kapandı. İşimiz artık daha zor.
- Gecikmeli yansımadan dolayı akaryakıtta en düşük dönemi geride bırakıyoruz. Artık artan fiyatların yansıtılması aşamasına geliyoruz.
- Döviz kurunun düştüğü bir dönemi de yaşadık. Sermaye hareketlerinin ne kadar oynak ve ani hareketler yaptığını biliyoruz. Son günlerde nasıl dolar kuru hızla 2.80’in altına düştü ve ardından üste çıktıysa bu oynaklığı sürdürmesi işimizi daha zorlaştırır.
- Kaldı ki, henüz döviz kurunun artışından gelen katılığı çözemedik. Manşet enflasyonun düşüklüğü yanında çekirdek enflasyon yüzde 9.41 ile yüksekliğini koruyor. Buradaki düşüş sadece 10 baz puan. Çekirdek enflasyonun düşüşe direnmesi ve kur konusundaki belirsizlik en büyük zorluğumuz.
- Tamamen para politikasının etkisindeki (I) Endeksi çekirdek enflasyonu 2014’ten itibaren genel enflasyonun üzerine çıktı ve son olarak arayı 2.84 puan açtı. Böyle bir durum ilk kez yaşanıyor. Çekirdekteki yükseklik kur artışından geliyor ama sorun, bu zaten. Merkez Bankası’nın işine siyasiler karışmaya başlayalı beri çekirdek enflasyon yüksek seyrediyor ve genel enflasyonu yukarı çekiyor. Başkan bakan ile bunu konuşmuş olmasın.
NOKTA ATIŞI
MAÇ BİLETİ NİYE ŞAMPİYON!
SORU: Yıllık enflasyonun yüzde 6.5’e indiği bir ayda spor kulüpleri bilet fiyatlarına neden yüzde 42.79 zam yaparak kötü örnek oldular?
YANIT: Yabancı futbolculara yüksek paralar ödediklerinden dolayı borçları çok. Birkaç tane daha yıldız oyuncu almayı da deneyebilirler.
HAYATIN İÇİNDEN
DİJİTAL KAPİTALİZM ÇAĞI
Forum İstanbul 2023 yarın başlıyor. 15 yıldan beri düzenlenmekte olan Forum’un bu yılki konusu “Yeni Dengeler Arayan Dünya, Yeniden Konumlanmaya Kararlı Türkiye’’ olacak. Forum’da küresel ısınma ve iklim değişikliği, şehirleşme ve yaşlanan nüfus, globalleşmeden uzaklaşma gibi üç mega küresel eğilim ele alınacak. Sanayi ve finans kapitalizminden sonra şimdi gündemde dijital kapitalizm var. Forum Başkanı Yavuz Canevi “Kapitalizmin dönüştürülmesinde ilk iki evreyi kaçırdık. Artık dijital kapitalizmi yakalamamız şart. Bu sistem, büyük faydaları yanında aynı zamanda kendi sorunu ile de geliyor. En büyük riski siber saldırılar. ABD siber saldırıyı artık kanununa koydu” dedi. Daha fazlası 5-6 Mayıs’ta Forum İstanbul’da.
SONUÇ: “Gerçeği onu hak etmeyen insanlara asla söylemeyin.” Mark Twain
