Hainlik yapan çıkmazsa düşük enflasyon sürebilir
Dün açıklanan nisan ayı Tarım Üretici Fiyat Endeksi ilginç sonuçlar ortaya koydu. Tarım üretici fiyatları, tüketici fiyatları içinde yer alan gıda fiyatlarından da hızlı geriliyor. Sepet içinde yüzde 24 ile en büyük paya sahip olduğundan, enflasyonun gıdanın baskısıyla düşük düzeyini sürdürmesi fırsatı var. Eğer zincirin diğer halkaları, aracılar ve perakendeciler ölçüyü yine kaçırmazlarsa.
- Yıllık enflasyon nisanda yüzde 6.57 ile son yılların en düşük düzeyine indi. Bunda özellikle son 3 aylık enflasyonun yüzde 0.72’de kalmasının payı büyük.
- Bu düşüşte, gıdanın sert inişi etkili. TÜFE içinde yer alan “gıda” kalemi son üç ayda yüzde 3.53 geriledi. Bu grubun son bir yıllık artışı da yüzde 0.72.
- Gıda fiyatlarını yere seren en önemli gelişme ise tarım üretici fiyatlarının 3 ayda yüzde 8.73’ü bulan gerilemesiydi. Ama gıdanın tüketiciye ulaşımı ancak 5.2 puan daha fazla fiyat değişim farkıyla olabildi. Bir yerde üreticide yüzde 8.73 düşen tarım ürünleri tüketiciye ancak yüzde 3.53 fiyat düşüşüyle ulaştırıldı. Fark, aracı ve perakendecide kaldı.
- Üretici fiyatlarında gerilemenin bir nedeni Rusya’yla yaşanan krizden dolayı meyve ve sebze ihracatının kısıtlanması ve bunun fiyat düşüşlerine yol açması olabilir. Tarım Bakanlığı’nın ette aldığı önlemleri de sayabiliriz. Geçmiş yıllardan gelen yüksek bazın da belli bir pozitif etkisi olabilir.
- Ayrıca bu yıl tarım üretimini olumsuz etkileyen iklim gelişmeleri yaşanmadı. Ülke düzeyinde etkili olan don veya kuraklık haberi henüz yok. Önümüzdeki aylarda da olmaması halinde normal bir üretim düzeyi bekleyebiliriz. Rusya’ya ihracat da hemen açılmayacağına göre fiyatları gevşeten unsurlar varlığını sürdürecek. Bu durumda üretici fiyatlarındaki düşüşlerin devamı beklenebilir.
- Ancak üreticinin ardından toptancı, aracı veya perakendeci zincirinde sorun yaşanmaması gerekiyor. Kârını yüksek tutmak, azamileştirmek isteyen zincirin halkalarından biri, pekala tüketici fiyatlarını yükseltebilir ve sonunda genel enflasyonu artırabilir. Üstelik önümüzde gıda talebinin canlanacağı bir ramazan ayı bulunuyor.
- Geçen yıl faizi düşürmediği için vatana ihanetle suçlanan bürokrat vardı. Faiz enflasyonun sonucu veya enflasyonun nedeni. Hangi tarafından alırsak alalım, kâr hırsıyla enflasyon artışına yol açanların aynı zamanda faizin de yükselmesine neden oldukları sonucuna varırız. Üreticide fiyatlar düşüyorsa tüketicide de yakın oranda düşmeli. Yoksa bu konuda kamu kesimi rekabeti sağlamalı, gözetim ve denetimi etkinleştirmelidir.
SONUÇ: “Yapmak istediğin işi açgözlülüğe kaçmadan yap.” Konfüçyüs
