Türklerden yurtdışında 38 milyar dolarlık yatırım
2016 yılı itibarıyla yabancıların Türkiye’deki doğrudan sermaye yatırımları tutarı 133.1 milyar dolara, Türklerin yurtdışında yaptığı doğrudan yatırımlar da 38.2 milyar dolara ulaştı.
Geçen yılın Uluslararası Yatırım Pozisyonu açıklandı. Türkiye’nin dışarıyla ekonomik ilişkilerini ödemeler dengesinden daha kapsamlı ve stok bazında izleyen uluslararası yatırım pozisyonu, cari denge gibi açık vermeye devam ediyor. Yatırım pozisyonundaki açık tutarının milli gelirin yarısını geçmesi tehlike sınırı olarak yorumlanıyor. Bizde ise milli gelire oran olarak artış var ama son durum yüzde 42 düzeyinde.
- Dış dünyayla toplam ticari ilişkilerimizde borcumuz veya yükümlülüğümüz, varlıklarımızdan 356 milyar dolar daha fazla. Bu büyüklükte bir yatırım pozisyonu açığımız var. Aslında yabancılara olan yükümlülük toplamı 571 milyar dolar. Bizim dış dünyadaki varlık toplamı ise 215 milyar dolar.
- Bu varlık ve yükümlülükler de borçlardan yani kredilerden, menkul kıymete bağlanmış borçlanma senetlerinden, hisse senetlerinden ve doğrudan yatırımlardan oluşuyor. Ayrıca rezerv varlıkları da yurtdışında tuttuğumuzdan dolayı varlıklarımız içinde yer alıyor. Tabii ki herkes varlığına karşılık bir gelir elde ediyor. Kâr ise temettü geliri, kredi ise faiz geliri sağlıyor ve bunu da girişimcisi alıp götürebiliyor.
- Yatırım pozisyonunda uzun vadeli kıyaslama daha net sonuçlar veriyor. Biz 10 yıl öncesine gittik. En çarpıcı gelişmeyi Türkiye’de yerleşiklerin yurtdışında yaptığı doğrudan yatırımların hızlı büyümesinde bulduk. 2006’da bunun stoku 8.8 milyar dolar iken, 2016’da 38.2 milyar dolara yükseldi. 10 yılda en yüksek artış yüzde 332 ile bu kalemde.
- Bu durum bir yönüyle yerli sermayenin Türkiye’de yatırım yapmaktan kaçınması olarak görülebilir. Ama yerli sermayenin de en azından ihracat ve turizm için yurtdışına açılması bir zorunluluk. Bu nedenle ekonomi ve girişimciler adına pozitif ve olması gereken bir gelişme aynı zamanda. Doğrudan yatırımlarda, ülke çeşitlendirmesi yapılmış, risk dağıtılmış oluyor.
- Aynı zamanda Türk işadamları uluslararası arenaya çıkabiliyor, yurtdışında yatırım yapıp kâr edebiliyor, yabancı bir ülkede diğer girişimcilerle rekabete tutuşabiliyor.
SONUÇ: “Burnumuzun ötesini görmeliyiz.” Abraham Lincoln
