Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin

        Temmuz ayı enflasyonu beklentilere paralel geldi. Yüzde 0.15’lik aylık enflasyon yıllık enflasyonu yüzde 10.90’dan yüzde 9.79’a indirdi. Çünkü geçen yılın temmuz enflasyonu yüzde 1.16 ile yüksek düzeydeydi. Yüzde 9.79’a inilmesiyle enflasyonda 5 aylık aranın ardından yeniden tek haneli rakamlara dönüldü. İyi bir gelişme ama enflasyonun yeniden çift haneli rakamlara dönme riski var.

        - Çünkü bu ay ve gelecek ayın geçen yılki enflasyonları yüzde -0.29 ve yüzde 0.18 ile düşük düzeylerde. Baz etkisinden dolayı yıllık enflasyonun yeniden çift haneli rakamları görme ihtimali yüksek. İki aylık aradan sonra baz etkisi bu kez ekimde enflasyonu düşürücü yönde etki yapacak. Nedeni de bu ayın geçen yılki enflasyonu yüzde 1.44 ile yüksek. Kasım yüzde 0.52 ile normal bir rakam. Bu da 2017 için yatay gidiş anlamına gelebilir. Geçen yılın aralık ayında ise kamu zamlarından dolayı enflasyon yüzde 1.64 idi. Bu yıl aynı zamların olmayacağını varsayıyoruz. Zaten Maliye Bakanı Naci Ağbal da içki ve sigaraya artık daha fazla zam yapamayacaklarını açıkladı. Yani istek var ama marj kalmamış.

        - Enflasyon yıllık bazda biraz yükselecek, biraz düşecek fakat yılı tek haneyle kapatacak gibi. Yılın ikinci yarısı için belirginleşen trend ise yüzde 10 eşiğinde oynaklık olacak.

        - Kaldı ki, hükümet açısından da bu yıl enflasyonun tek haneli rakamlarda mümkün olduğunca düşük çıkması önemli. Çünkü şimdiye kadar Ak Parti hiçbir seçime çift haneli enflasyon yaratmış olarak girmedi. Ak Parti dönemlerinde çift haneli sadece iki yıl var. Biri yüzde 10.06 ile 2008 ki, 2007’de yapılan seçimlerin ardından gelen yıldır. İkincisi de yüzde 10.45 ile 2011 Aralık ayından başlayan çift haneli dönemdir. 2011 genel seçimleri de 12 Haziran’da yapılmıştı.

        - Şimdi de en geç 2019’da seçimler yapılacak. Muhtemelen 2018’e çekilmesi söz konusu olabilir. Seçime yüksek büyüme, düşük işsizlik ve düşük enflasyon ile girmeyi her iktidar partisi elbette ister ve bunun gerçekleşmesi için seçim öncesinde işe asılır.

        - Merkez Bankası da enflasyonu tek haneli rakamlara indirmek ve yıl sonunda yüzde 8.7’ye düşürmek için para politikasını sıkı tutuyor. Bu nedenle fiili politika faizi haline gelen geç likidite penceresindeki faizi indirmiyor. Bu konuda üzerinde şu anda bir baskı bulunmuyor. Muhtemelen enflasyonun tek haneye düşmesi sağlama alındıktan sonra para politikasında gevşeme gündeme gelecek.

        - Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Bülent Gedikli dün “Merkez Bankası’nın 2018’in ilk toplantısında faiz indirimine gidebileceğini” söyledi. Yani bu yıl faiz indirimi gündeme gelmeyebilir. Enflasyonun yeniden tek haneye gerilediğini belirten Cumhurbaşkanı Ekonomi Başdanışmanı Hatice Karahan ise “Yine de Merkez Bankası’nın para politikasındaki sıkı duruşu koruması gerektiğini” belirtti.

        - Bu şartlarda da kimse Merkez Bankası’ndan faiz indirmesini beklemez, enflasyon da düşüşünü sürdürür.

        ÜRETİM, TEKNOLOJİ, REKABET ARTIŞI ENFLASYONUN İLACI

        Enflasyonun kısa vadeli analizi yanında uzun vadeli eğilimi bize önemli ipuçları veriyor. Tüketici enflasyonu TÜFE 10 yılda yüzde 124, beş yılda da yüzde 52 oldu.

        - Genel enflasyonun üzerinde olan ana kalemler yüzde 159 ile gıda, yüzde 228 ile alkol ve tütün, yüzde 176 ile lokanta ve oteller, yüzde 163 ile içinde altının olduğu çeşitli mal ve hizmetlerdi.

        - Gıdanın neden yüksek olduğunu artık biliyoruz. Aracılık zinciri çok uzun, üretim maliyetleri dolarla ve üretim de bazı ürünlere tüketime yetişemiyor. Spekülasyon ise yoğun. Köyden kente göçün ve gıda talebinin artması da fiyat artışlarının bir parçası.

        - Kişi başına gelirin artmasıyla kırmızı et talebinin yükselmesi de enflasyonun önemli bir nedeni. Tabloda dana etinin kg. fiyatına yer verdik. Et fiyatlarının artışı son 5 yılda yüzde 85.5, son 10 yılda da yüzde 226 ile kamunun sık sık yüksek oranlı zamlar yaptığı içki ve sigara grubunu yakalamış. Başvurulan ithalat henüz et fiyatlarını düşürememiş ama artış hızını kesmiş. Buradaki sorun üretimin azlığı ve daha yüksek maliyetli olması.

        - 10 yıllık bazda üçüncü en yüksek fiyat artışı yüzde 223 ile paket turlarda gerçekleşti. Bunun bir alt ayağını yüzde 176 ile konaklama ve otellerdeki fiyat artışı oluşturuyor. Burada da en çok etkili olan faktör emlak fiyatlarındaki artış ve buna paralel kiralarda 10 yılda yüzde 103 yükselme meydana gelmesidir.

        - 10 yıllık dönemde haberleşme grubu fiyat artışı genel enflasyonun beşte biri düzeyinde, yüzde 24.7 olarak gerçekleşti. Üretim bol, rekabet var, teknolojik gelişme de. Sonuç ise ortada. Nerede tekelleşme, nerede rekabet eksikliği ve üretim eksikliği varsa orada yüksek fiyat artışları olmuş. Uzun vade bize enflasyonun ilacının üretimin artırılmasından, teknolojik gelişmelerle maliyetlerin düşürülmesinden ve rekabetten geçtiğini gösteriyor.

        SONUÇ: “Karpuz olursa, kar buz olmaz.” Türk Atasözü

        Diğer Yazılar