Terör turizmi turizm de asıl İstanbul'u vurdu
İstanbul’da 2017 yılbaşına kadar arka arkaya yaşanan ve uluslararası çapta ses getiren terör eylemleri ekonomik yönden en çok turizm sektörünü vurdu. Terör de zaten bilerek bir İsrailli bir Alman turistlere yapıldı. Sonuçta İstanbul 2016’da 3.2 milyon turist kaybetti. Her yıl turist sayısını 1.5 milyon civarında artırarak gelen İstanbul 2015 yılında 12.4 milyon turist ağırladı. Sayı 2016’da 9.2 milyona düştü. Bu yılın ilk yarısında gerileme azalarak sürdü ve yüzde 1.3 civarında kayıp oluştu. Yılın ikinci yarısında düşüş yerini artışa bırakmış olabilir.
- Ancak iş sadece turist sayısını artırmakla bitmiyor. Gelen turistin harcaması da düştü, otel fiyatları da geriledi. Kongre turizmi, iş amaçlı seyahat önemli oranda azaldı. Amerikalı ve Avrupalı turistlerin ayağı önemli ölçüde kesildi. Kruvaziyer seferleri yapılamaz hale geldi. Yerini daha düşük harcama yapan Ortadoğulu turistler aldı. Bu durum özellikle turistik eşya ve yeme içme sektörünü etkiledi. Böyle olunca da İstanbul’un gelir kaybı turist kaybından daha yüksek oranda gerçekleşti.
- Bir yandan gelir ve iş kaybı öte yandan terör korkusuve trafik sorunu, kiraların ve konutların pahalı olması, göçle kendini gösterdi. İstanbul 2015 yılına kadar Türkiye’nin en büyük göç alan iliydi. 2015 yılında aldığı göçten verdiği göç çıkarılarak bulunan net göç 50.543 oldu. Bu net göç de uzun yıllar devam etmişti. 2016’da ise bir ilk yaşandı. Net göç bu kez İstanbul’dan net göçe dönüştü. Aldığı 369.582 göçe karşılık dışarıya 440.889 göç veren İstanbul’da net göç eden 71.307 oldu. Bu rakam açık ara bütün illerin önünde.
- İşlerin İstanbul’da diğer illere göre daha kesat olduğunu ve turizm sektörünün bu kenti daha fazla etkilediğini, işyeri sayısının azalması da doğruluyor. TÜİK’in açıklamaya başladığı verileri TEPAV iyi tasnif etmiş. Mayıs ayı itibarıyla son bir yılda işyeri sayısı sadece İstanbul’da düştü, Türkiye’de arttı. Mayıs 2016’da 1 milyon 747 bin olan Türkiye’deki toplam işyeri sayısı Mayıs 2017’de 1 milyon 789 bine çıktı ve yüzde 2.1 arttı. Aynı dönemde İstanbul’daki işyeri sayısı 504 binden 503 bine düştü ve 1.044 azaldı. İş yoksa, gelir de yok ve göç var. İstanbul’da olan da bu.
************
YILDIZI DAHA PARLAYACAK 5 ŞEHİR
İstanbul’daki azalma yanında en çok işyeri artışı yaşayan 15 il de bitişikte yer alıyor. Biz bu illerin yanına yine mayıs itibarıyla son bir yıllık konut fiyat artışını ve 2016’daki TÜİK verilerinden net göç sayısını koyduk.
- Göçülen yerde konut fiyatları ya düşüyor veya hız kesiyor. Bu durum İstanbul bile olsa böyle. İstanbul’un yıllık konut fiyat artışı yüzde 10.5 ile Türkiye ortalaması olan yüzde 12.6’nın gerisine düştü.
- En yüksek artışlar da göçü en çok alan illerde oldu. İstisna bir artış Trabzon’da var. Göç almamasına karşılık konut fiyat artışının yüzde 20’yi bulması yoğun Arap turist etkisinden ve Araplara konut satışından kaynaklanıyor.
- Hem net göç alan ve şirket sayısını artıran hem de konut fiyatlarını yükselten iller olarak İzmir, Tekirdağ, Kocaeli, Bursa, Balıkesir dikkat çekiyor. Bu kentler iş yaratarak, göç alarak konut fiyat artışlarının altını doldururken yıldızlarını parlatmaya devam edebileceklerinin de işaretlerini veriyor.
SONUÇ: “Bilgili olan güçlü olur.” Firdevsi
