Silikon Vadisi'nde teknolojide geç kalmaktan korktuk
TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi Kilis’te mart ayı ihracat rakamlarını açıkladıktan sonra Gaziantep’te köşe yazarlarıyla sohbet etti. Şirketlerin Maliye’den KDV alacaklarını yeniden Meclis’e getirmesini isteyen Mehmet Büyükekşi korumacılık eğilimlerinin ihracatı etkilediğini, Tunus ve Cezayir örneklerini vererek anlattı. Katma değerli ürün ihracatı, teknolojik yatırımlar derken TİM Başkanı Büyükekşi bir hafta önce Silikon Vadisi’ne yaptıkları ziyarete getirdi sözü. “Biraz korktuk, acaba geç mi kalıyoruz diye. Daha hızlı hareket etmemiz lazım” diyen Mehmet Büyükekşi, “İstanbul’u bir startup merkezi haline getirmek gerektiğini”, bunun için yılda 2 milyar liralık bir kaynağın bu alana yatırılması gerektiğini belirtti. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi ile sohbetin önemli kısımlarını aşağıda özetledik:
- “Ziyaretin sebebi bizim ODTÜ ile orada T-Jump diye bir ofis açıldı. Bizim girişim evlerinden de olmak üzere her yıl toplam 80 firmayı seçeceğiz ve bunlar önce 5 hafta ODTÜ’de eğitilecek ve yeni destek alacaklar. Sonra sayı 40’a düşürülecek ve yeniden eğitilecekler. Kalan son 20 ise San Francisco’ya gidecek.
- San Francisco’da Dünya Ekonomik Forumu’nun kurduğu Sanayi 4.0 Araştırma Ofisi’ni ziyaret ettik. Başında Murat Sönmez adında 35 yıldır orada yaşayan bir Türk var. Buraya stratejik ortak olarak Türkiye’den Turkcell ve TÜSİAD girmiş. Biz de bir teklif istedik, konuşacağız.
- Çinlilerin GO oyunu çok zormuş. Bunu dünyada en iyi bir Koreli oynuyor. Bu oyunda Koreliyi yenecek algoritmanın yazılması için bilim insanları 15-20 yıl sürecek bir zaman istiyor. Ancak 3 ay sonra Kıbrıs’tan gitme bir Türk ve Rum genci ile Avustralya’dan gitme bir genç İngiltere’de algoritma yazmadan, o zamana kadar GO oyununun oynanmış 100 bin seçeneğini bilgisayara yüklemişler. O makine Koreliyi 4-1 yenmiş.
- Arkasından asıl birinci var, Çinliyi yensin görelim demişler, Çinli’yi de yenmiş. Sonra bir makine daha yapmışlar. O Koreli ve Çinli ile oynanan hamleleri de yeni makineye yüklemişler. Yeni makine de eski makineyi yenmiş. Bu makinenin 36 saatte öğrendiği şey, bir insan beyninin 200 yılda öğrenebileceğine eşitmiş.
- Bilgisayar ilk kez insan zekâsının önüne geçti. Murat Sönmez teknolojiye ilişkin iki önemli tehlikeye işaret etti. Bunlardan ilki makinelerin kontrolden çıkması, ikincisi de kötü kullanıcıların eline geçerse dünyaya nasıl hükmedecekleri. Bunun için teknolojik gelişmelerde yasalar ve etik düzenlemeleri ilk yapan ülkelerin öne çıkacağı tahmin ediliyor.
- Bunları söyledikten sonra Murat Sönmez NOKIA’nın CEO’sunun şu sözlerini hatırlatıyor: “Hiçbir şeyi yanlış yapmadık, her şeyi doğru yaptık ama biz battık. Dünyanın en büyük pazarına sahiptik.” Sonra kendisi de ekliyor “Normal büyüyen firmaların hepsi NOKIA gibi olacak.”
- Biz biraz korktuk. Daha hızlı hareket etmemiz lazım. Orada bazı şeylerde acaba geç mi kalıyoruz, ıskalıyor muyuz diye düşündük.
- Bazıları inovasyon yerine gümrükte malımız kırmızı hatta düşüyor, DİR’de şu sorunumuz var diyor. Bunlar günlük işler ama bizim orta ve uzun vadeye de odaklanmamız lazım. Geleceği kurtarmak için de toknolojiyi ve girişimciliği geliştirmemiz, geç kalmamamız lazım.
- Hep diyorlar ki bunu ancak 20-30 yaş arasındaki gençler yapar. Diğerleri risk almaktan korkar. Doğru olabilir. Zaten biz de TİM olarak girişimciliğe önem veriyoruz. 15-18 Nisan’da Dünya Girişimcilik Kongresi’ni Türkiye’de topluyoruz. Ayrıca 10 girişim evimiz var. Bu yıl 4 tane planladık.
- Şu anda İsrail’de startup ekosistemi gelişmiş. Berlin buna uğraşıyor. ABD’deki Silikon Vadisi’nde zaten pek ABD’li yok, yüzde 65’i yabancı ülkelerden.
- Acaba geç mi kalıyoruz dememim bir nedeni de bu.”
YENİ GİRİŞİMLERE HER YIL 2 MİLYAR LİRA YATIRMALI
- “Bizim bu alanda rol modele ihtiyacımız var. Türkiye son 15 yıldan beri şunu görüyor: İnsanlar gidip 100 liraya gayrimenkul alıyor, 3 sene, 4 sene geçiyor, bu gayrimenkulün değeri 300, 400, hatta 500 lira oluyor. O zaman herkes gayrimenkule hücum ediyor.
- Bizim rol model olarak yeni girişimcileri bulup başarılı sonuçlar almamız lazım. Bizim rol modelimiz şu: Biri 100 bin dolar yatırdı, 7 yıl sonra 10 milyon dolara varırsa, öbürünün yatırdığı 30 milyon dolara ulaşırsa o zaman şehir efsanesi oluyor. Özellikle bizim orta yaş işadamları kuşağı yeni nesil işadamlığına pek inanmıyor, ÇiftlikBank gibi zannediyor. Halbuki ÇiftlikBank böyle bir şey değilki. 100 liraya sene sonunda 300 lira vaat ediyor. Bu sistem 7 senelik bir vade diyor.
- Türkiye’de startup’lar belli bir yere gelecekse yılda 2 milyar TL’lik yatırım yapılması lazım. Dünyadaki yeni akımların ilki teknoloji, diğeri yapay zekâ ve sanayi 4.0.
- Gelecek açısından son derece önem vermemiz gereken yeni nesil teknolojidir. Gençlerimizi bu yönde mutlaka motive etmeliyiz. Startup’lar (hızlı büyüyecek yeni küçük girişimler) ve unicorn’lar (milyar liranın üzerine çıkan yatırımlar) yaratmamız gerekiyor.
- İstanbul’u bir girişimcilik habı yani merkezi yapıp kadim coğrafya dediğimiz Ukrayna, Rusya, Orta Asya, Ortadoğu, Afrika, Hindistan, Bangladeş, Pakistan’ı da bu işin içine katabilmeliyiz.
- Bu ülkeler startup’lara çok büyük avantajlar veriyor, bunlara aynısını İstanbul’da verelim ve eko sistemi yaratım.”
