Özürlü çocuğu olan anne erken emeklilik hakkına sahip
çok yeni bir düzenlemedir. Annelerin hem prim ödeme gün sayıları artacak hem de
eklenen süre kadar emeklilik yaşından düşülecektir. Bu düzenlemeyle evde başka
birisinin bakımına muhtaç çocuğu olup bunu raporla teyit eden annelere prim ödeme
sürelerinin dörtte biri kadar erken emeklilik hakkı getirilmiştir
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun "Yaşlılık
sigortasından sağlanan haklar ve yararlanma şartları" başlıklı 28'inci maddesi,
"Emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan
başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunanların, bu kanunun
yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim
ödeme gün sayıları toplamına eklenir ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden
de indirilir" hükmünü getirmiştir.
Bu düzenlemeden sonra SGK, bu madde hükmünden yararlanmak isteyen anneler için
genelgeyle bazı açıklamalar getirmiştir.
Bu haktan yararlanacak olan kadınlar,
a) Çalışan tüm anneler,
b) İsteğe bağlı sigortalı veya iştirakçi olan annelerdir.
NASIL BAŞVURULACAK
Erken emeklilik hakkından faydalanmak isteyen ve çocuğunun, başka birinin sürekli
bakımına muhtaç durumda malul olduğunun tespitini isteyen kadın sigortalıların, en
son çalışmalarının geçtiği sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine
başvurmaları gerekmektedir.
Başvurulan yer, çocukları hakem hastaneler denilen sağlık kurulu bulunan hastanelere
sevk edecekler.
Elinde raporu olan anneler ise bu raporlarıyla SGK'ya müracaat edecekler.
Prim ödeme gün sayıları toplamına eklenecek ve emeklilik yaş hadlerinden indirilecek
süre, (1 Ekim 2008 gününden sonra olmak önşartıyla) başka birinin sürekli bakımına
muhtaç olma halinin başladığı tarih ile sona erdiği tarih arasında geçen veya bu
süre içinde çocuğun yaşadığı süreye göre tespit edilecektir.
Kadın sigortalının, başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğunun
birden fazla olması halinde, her çocuk için ayrı ayrı sevk yapılacaktır.
Kadın sigortalının kuruma başvurduğu tarihte aktif olarak çalışıp çalışmadığına
SGK'ca bakılmayacaktır. Yani daha önce çalışması olanlar veya isteğe bağlı olanlar
da bu sevk işlemlerini yaptırabilirler.
EMEKLİLİK YAŞINDAN DÜŞÜLECEK SÜRELERİN HESAPLANMASI
Emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan,
başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunanların, 1 Ekim
2008 gününden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün
sayıları toplamına eklenecek ve eklenen bu süreler ayrıca emeklilik yaş hadlerinden
indirilecektir.
İşte bu sürelerin tespit;
- Kadın sigortalının sigortalılık başlangıcının 1 Ekim 2008 tarihinden önce veya
sonra olmasına,
- Çocuğun doğum tarihine,
- Ölmesi halinde ölüm tarihine,
- Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul durumda olma halinin
başlangıç ve bitiş tarihine,
- Çocuğun evli olup olmadığına,
- Kadın sigortalı boşanmış ise velayetin kadın sigortalıda olup olmadığına,
- Çocuğun, kadın sigortalı tarafından evlat edinilip edinilmediğine,
- Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğun birden fazla olmasına,
- 2828 Sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu hükümlerine göre
korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretli veya ücretsiz sürekli ve
yatılı olarak faydalanıp faydalanmadığına, göre belirlenecektir.
Bu duruma göre, "eski sigortalıların" durumu şöyledir: 2008 yılı Ekim ayı başından
önce çalışmaya başlayan ve aynı zamanda da başka birinin sürekli bakımına muhtaç
derecede malul çocuğu bulunan kadın sigortalının çocuğunun, kurum sağlık kurulu
tarafından 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren başka birinin sürekli bakımına
muhtaç durumda olduğunun tespit edilerek bildirilmesi halinde, sigortalının 2008
yılı Ekim ayı başından itibaren geçen çalışma süresinin dörtte biri, toplam prim
ödeme gün sayısına ilave edilecek, ilave edilen süre kadar da emeklilik yaş
haddinden indirim yapılacaktır.
"Yeni sigortalıların" durumunda ise, 2008 yılı Ekim ayı başından sonra çalışmaya
başlayan ve başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunan
kadın sigortalının çocuğunun doğum tarihi dikkate alınır. Çocuğun maluliyetinin işe
giriş tarihinden önce olması halinde işe giriş tarihinden, sonra olması halinde ise
maluliyet tarihinden itibaren bu haktan yararlandırılmaya başlanacaktır.
Bu haktan yararlanma süresi, çocuğun yaşam süresince devam eder. Evlat edinilen
çocuklar için de aynı durum geçerlidir. Birden fazla malul çocuğu olanların ise tek
