Aktüel kelimesi, Fransızca fiil, amel, hareket anlamındaki "actuel" ve Latince "actualis" (a.m.) "actus" kelimesinden dilimize geçmiştir. 14. yüzyılın başında fiili, eylemsel anlamında kullanılan kelime, bu yüzyılın sonlarında gerçek, var olan, mevcut, gerçekte, aslında gibi anlamları barındıran ve ideal, potansiyel gibi kelimelerin karşıtı şeklinde daha geniş anlamda kullanılmıştır. Kelimenin şimdiki, güncel, mevcut anlamları yanında, gerçek, doğru, hakiki, inkar edilemez, tam, kesin ve bir şeyin önemli tarafını vurgulamak için kullanılan asıl, esas, öz gibi anlamları da bulunmaktadır.
Fransızca actualite kelimesinden Türkçeye geçen aktüalite (actuality) ise güncellik, tazelik, günün koşul ve havasına uygunluk anlamlarını karşılamaktadır. İkinci olarak, günün olayları, günün konuları ve (çoğul) dünya olayları, yeniliği sebebiyle dikkati çeken olaylar anlamlarına gelmektedir. Kelimenin bir diğer anlamı ise sinemada esas filmden önce gösterilen ve günün olaylarına ait olan kısa filmdir.
Aktüel ve aktüalite, günümüzde özellikle medya ve yayıncılık dünyasında, günün konusu olan, şu anda önem taşıyan, şimdiki, günlük, kamuoyunun ilgilendiği, söz konusu edilen, günün havasına uyan, güncel anlamlarında kullanılan bir kavramdır. Medya içeriklerinde özellikle habercilikte, haber değeri taşıyan yeni bir olayın, bilginin, gelişmenin diğer medya kuruluşlarından önce ve en hızlı şekilde hedef kitleyle paylaşılması önem taşımaktadır. İnternet ve dijital medya sonrası, dünyadaki gelişmelerden anında haberdar olma talebi ve ihtiyacı da medyanın en aktüel, en güncel olanı sunma çabasını pekiştirmiştir.
Meydana gelişi ve etkisi itibarıyla en yeni, en canlı ve en güncelin sunulması anlamında aktüel haber, aktüel gelişmeler ve aktüalite, medya dilinde sıklıkla kullanılan sözcüklerdendir. Günümüz yayıncılığında bu kelime; aktüalite dergisi (düşünceden çok günlük olaylara, haberlere yer veren dergi), aktüalite filmi (konusu çeşitli günlük olaylardan ibaret kısa haber filmi), aktüalitesini kaybetmek (artık ilgi çekmemek, eskimek) ve aktüel haber (güncel ve popüler haber) gibi ifadelerle sıklıkla karşımıza çıkmaktadır.
YAZAR
Kübra Güran Yiğitbaşı
