Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin

        Modern İtalya’nın siyasi kültürü devamlı erken seçime alışık.

        Lig ve 5 Yıldız iktidarı başlamadan hemen önce ortalama iktidar süresi 13 aydı. İtalya, faşizmden demokrasiye geçtikten sonra görev yapan yaklaşık 60 hükümetin averaj süresinden bahsediyorum.

        Öyle görünüyor ki gelenek değişmeyecek.

        *

        İtalya’da ekonomik durgunluk, yavaş büyüyen Avrupa içinde dahi fark edilir durumda. Yüksek kötü kredi stoku, düşük büyüme profili, AB için yüksek işsizliği ve çözüm üretmeyen siyasi sistemi yüzünden vatandaşlar uzun süredir siyasette mesafeliler. Tepkililer.

        2018’deki genel seçimlere kadar günden güne artan yerleşik düzen partileri karşıtlığı, dönemin Başbakanı Renzi’nin siyasi kısır döngüyü bitirme çabasının ters tepmesi ile ayyuka çıkmıştı.

        İtalya’nın devamlı koalisyon üreten ve bürokratik siyasi resmini değiştirmek isteyen Renzi güven oylamasına dönüştürdüğü oylamada yenilince meydan düzen karşıtı partilere kalmıştı.

        Komedyen Beppe Grillo tarafından kurulan 5 Yıldız fakir Güney’den, iş çevrelerini ve çalışan kesimi temsil eden Kuzey Ligi ise ülkenin tepesinden bir araya gelerek koalisyon olmuşlardı.

        Farklı dünyaların mensupları popülist bütçe politikaları ile seçim vaatlerini yerine getirmeye çalışarak birlikteliklerini sürdürmeye çalıştılar. Ne var ki AB müktesebatına üye olan İtalya art arda ret cevapları aldıkça verilen sözler arasında önceliklendirme yapmak gerekti. İşte iki ortağın dünyaları buradan itibaren ayrılmaya başladı.

        Tüm bunlar yaşanırken Başbakan Yardımcısı ve Kuzey Ligi Başkanı Salvini partisinin oylarını ikiye katladı. Son anketlerin ortalamasına göre partisi yüzde 35-yüzde 39 arasında oy alacak. Buna güvenen Salvini erken seçim fişeğini yaktı.

        *

        İtalyan sistemine göre erken seçimlere gitmek zorunlu değil. İki partinin atadığı ancak 5 Yıldız’a yakın olan Başbakan Conte bir güven oylaması isteyebilir. Gel gelelim bu oylamadan hükümetinin sağ çıkması mümkün değil. Bundan sonra karar ve Meclis’i dağıtma yetkisi Cumhurbaşkanı Mattarella’ya geçiyor.

        Modern İtalyan siyasetinde sonbahar seçini hiç yok çünkü İtalyanlar için bütçe hakkı oldukça kutsal. En geç ekim sonu gibi bütçeyi teknokratların yapması erken seçimle yeni hükümet gelmesine tercih ediliyor. Bu sebeple Cumhurbaşkanı erken seçime mi izin verir yoksa bir teknokrat hükümetinin atamasını mı yapar kestirmek güç.

        Kanımca bu kez siyasetin önünü açmak daha mantıklı. Keza son seçimler gösterdi ki İtalya’da halk ‘iş bilen teknokratlara’ artık güvenmiyor. 2007 küresel krizinden bu yana sadece 5 yıl pozitif büyüyebilen ülkenin toplam kamu borcu ise %132 ile çekirdek AB’de rekor seviyede.

        Halkta karşılığı olmayan güçsüz atanmışlar yerine seçmenin rızasını almış seçilmişlerin görev yapması her şartta daha doğru. Ancak aktardığım gibi İtalya’da siyasi kültür farklı işliyor.

        *

        Küresel düşük büyüme ve sıfıra giden global enflasyon sebebiyle her türlü riske karşı kulağının üstüne yatan piyasalar bu haberle mini bir şok yaşadılar. Geçtiğimiz günlerde yüzde 1,40’ın altına inen İtalyan 10 yıllık faizi yılın en büyük yükselişlerinden birini yaparak yüzde 1,75’e yaklaştı. Haberin alındığı Cuma gününe kadar yüzde 13,5 getiri ile Avrupa ortalamasından 3 puan fazla getirmiş İtalyan hisseleri yüzde 2’den fazla düşerek riski tatmış oldular.

        Daha önceleri olduğu gibi riskin İtalya ile sınırlı kalacağını düşünen yatırımcılar için Euro cephesinde bir değişiklik olmadı.

        Şimdi siyasetin rengi belli olana kadar piyasalar bir miktar risk azaltacaklar ve bekleyecekler. Ardından seçimlerin olup olmayacağı izlenecek. Daha önceleri kamu borcunun popülist politikalar ile fırlayıp ülkenin temerrüt ihtimalinin artacağı korkusu piyasalara geri dönecek mi, en büyük belirleyici bu olacak.

        İtalya yeni 13 aylık serüvenine hazırlanıyor demek doğru olacak herhalde. Üstelik sıfır büyüme, yüzde 9’a yakın tahsili gecikmiş alacak oranı ve yüzde 132’lik kamu borcu ile…

        Diğer Yazılar