KATEGORİLER

Yazının devamını okumak için tıklayınız...

Kıbrıs

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), Akdeniz'de yer alan en büyük üçüncü adadır. De facto bağımsız bir devlettir fakat bağımsızlığı Türkiye dışında hiçbir ülke tarafından tanınmamaktadır.

Günümüzde birçok devlet, Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler Kıbrıs'ın bağımsızlığını tanımamakla beraber aynı zamanda Türkiye'nin işgali altında olduğunu savunuyor.

1960'da kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti'nde, Rum ve Türk toplumu her kurumda yeterli haklara sahipti ancak 30 Kasım 1963'te dönemin Kıbrıs Cumhuriyeti cumhurbaşkanı III. Makarios, 13 maddelik anayasa değişikliği önerisini sundu. Sunulan anayasa değişikliğinde Kıbrıs Türk'ü olan Başkan Yardımcısının veto hakkının ortadan kaldırılması, Temsilciler Meclisi'nde ayrı çoğunluklar ilkesinin ortadan kaldırılarak kararların basit çoğunlukla alınması, ayrı belediyelerin ortadan kaldırılması gibi kararlar yer almaktaydı.

Dönemin ABD başkanı Kennedy, Kıbrıs Cumhuriyeti cumhurbaşkanı Makarios'a anayasa değişikliğinden vazgeçmesinin önererek Türkiye'nin bu değişiklikleri kabul etmeyeceğini vurguladı.

Kıbrıs Türkleri'nin de kabul etmemesi üzerine Kıbrıs Rumları, 21 Aralık 1963'te Kıbrıs Türkleri'ne karşı ada çapında saldırılar düzenleyerek katliam başlattı. Bir süre olaylar durulsa da 1967'de Rum katliamı yeniden başladı ve 15 bin Yunan Ordusu mensubu asker, gayri resmi şekilde adaya konuşlandırıldı.

Konuyla ilgili herhangi bir çıkış olmayınca ve Yunanistan-Türkiye başbakanları arasındaki toplantıdan da sonuç çıkmayınca, Türkiye Büyük Millet Meclisi, hükümete askeri müdahale yetkisi verdi.

Türk uçakları Kıbrıs Adası üzerinde uçmaya başladı, donanma ve çıkarma birlikleri harekete geçti. Amerika Birleşik Devletleri'nin desteğiyle Yunan birlikleri adadan çıkarıldı ve Türkiye de bunun üzerine harekatı durdurdu.

1964'ten beri Türkiye'de bulunan Rauf Denktaş, gizlice Kıbrıs'a gidince Yunan askerleri tarafından tutuklandı. Bunun üzerine Türkiye ve ABD'nin itiraz etmesiyle iade edildi.

1970'lerde Yunanistan'ı kontrol eden cunta yönetimi, II. Makarios'un tutumları nedeniyle memnun kalmadı ve 15 Temmuz 1974'te Kıbrıs Ulusal Muhafız Birliği'ne komutanının görevinden alınmasını ve ada kontrolünün Yunan subaylarının almasını istedi. Bu gelişmenin üzerine Yunan birlikleri Lefkoşa'daki Başkanlık Sarayı'nı basarak II. Makarios'u görevden aldı.

20 Temmuz 1974'te Türkiye, Kıbrıs'a karadan ve havadan harekat başlattı ve Türk birlikleri kısa bir süre içinde adanın büyük şehirlerinden olan Girne'yi ele geçirdi ve ardından Lefkoşa'ya ilerledi.

22 Temmuz'da taarruz sonucunda Türk birlikleri önce Girne'ye girdi, sonra da Lefkoşa'ya yöneldi. Geçici ateşkes ilan edilse de Rum birlikleri ateşkes kuralların uymadı ve 13 Ağustos'ta Türk birlikleri yeniden ilerlemeye başladı. 14 Ağustos'ta Lefkoşa, 15 Ağustos'ta ise Lefke ve Mağusa Türk askerleri tarafından ele geçirildi.

Ateşkesin ilan edilmesinin ardından 170.000 civarındaki Rum, kuzeydeki evlerinden göç ettirildi ve 50.000 Kıbrıslı Türk ve Türkiye'den gelen göçmenler, Rumlardan kalan evlere yerleştirildi.

Kıbrıs Harekatı'nın ardından 1976'da Kıbrıs Federe Devleti kuruldu, 15 Kasım 1983'te Kıbrıs Türk Federe Devleti meclisi oy birliği ile aldığı kararla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni ilan etti. KKTC'nin kurulma ilanını Rauf Denktaş okudu.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, 18 Kasım'da almış olduğu kararla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin bağımsızlık kararını kınadı.

Kıbrıs Haberleri