Çocukları para konusunda eğitmenize yarayacak 16 basit teknik

Cambridge Üniversitesi’nde yapılan çalışmalara göre çocuklar para merkezli alışkanlıklarını yaklaşık 7 yaşlarında oluşturmaya başlıyorlar ve ebeveynleri para odaklı eylemlerde bulunurken gözlemlemeye başlıyorlar. Biraz kasıtlı müdahalelerle çocuklarınızın finans konusunda erken yaşlardan itibaren fikir sahibi olmalarını sağlayabilirsiniz.

İşte size çocuklarınızı kişisel finans ve para yönetimi konusunda eğitmenize yardımcı olacak 15 basit teknik:

Onlara para konseptini tanıtın

Çocuğunuz sayı saymaya başladığı dönemde onu para ile tanıştırın. Bilgi sağlamada aktif bir rol üstlenmeye çalışın. Ona paranın değerini öğretin ve bir kumbarada para biriktirmesi konusunda teşvik edin. Saydam bir kumbara edinin ki çocuğunuz parasının gittikçe arttırdığını gözleri ile görebilsin.

Çocuklarınızla iletişim halinde olun

Çocuğunuz büyürken paranın hayatlarımızdaki yeri ve paraya verdiğimiz değer konularında onunla açık iletişim halinde olmaya özen gösterin – para nasıl biriktirilir, nasıl arttırılır ve en önemlisi akıllıca nasıl harcanır.

Kritik farkları öğretin

Çocukların ihtiyaçlar, istekler ve arzular arasındaki farkı öğrenmeleri gerek. Böylelikle gelecek yıllarda harcamalarıyla ilgili vereceği kararlar da çok daha bilinçli olacak.

Örnek olun

Bankadaki işlerinizi hallederken, ATM’de kart kullanırken ya da kartla alışveriş yaparken tam olarak ne yaptığınızı açıklayın çocuğunuza. Düşünmeden bir şeyler satın almak gibi eylemlerden kaçının; çocuğunuza yalnızca bir gün bekleyip bu satın almayı gerçekten yapmak isteyip istemediğinizi göreceğinizi söyleyin. Çocuklar son derece güçlü gözlemcidirler; para konseptini sizi izleyerek ve davranışlarınızı kopyalayarak oldukça kolay bir şekilde öğreneceklerdir.

Birikim hesabı açın

Çocuklarınıza faizin nasıl işlediğini açıklayın ve paralarının birikim hesaplarında arttığını gösterin.

Hedefler oluşturun

Hedefler, paranın ve birikimin değerini öğrenmede elzemdir. Yaşlı ya da genç; insanların hedeflemedikleri başarılara imza attıkları pek görülmez. Çocukların ebeveynlerinden istedikleri her oyuncak, bir tür hedef belirleme seansının nesnesi haline gelebilir. Hedeflerin önemini kavramak, çocuğunuz için sorumluluk almayı öğrenmek anlamına gelecektir.

Harçlık verin

Dünya genelinde birçok insan çocuklara harçlık vermenin gerekliliği konusunda hemfikir; kimilerine göre verilen her kuruş ev işleri ile ilişkilendirilmeliyken kimilerine göre harçlığın bir kısmı karşılıksız olmalı. Hangisinde karar kılarsanız kılın, çocuğunuzun harçlık alırken temel bütçe hesabı ve planlama gibi temel becerileri edindiğinden emin olun. Harçlıklarını idare ettikçe, yönetim becerileri de gelişecektir.

Paranın hesabını tutun

Biriktirilen, yatırımı yapılan ya da harcanan paranın hesabını tutmak, gençlerin erkenden mutlaka öğrenmeleri gereken becerilerden. İşi kolaylaştırmak adına her ay için 1 adet olmak üzere 12 adet zarf edinin. Bu sistemi her çocuğunuz için ayrı ayrı kurun. Çocuklarınızı, satın aldıkları her şeyin fişini bu zarflara koymaya ve paraları ile ne yaptıklarına dair notlar tutmaya teşvik edin.

Hata yapmalarına izin verin

Çocuklarınıza harcamalar konusunda kendi kararlarını verme hakkı tanıyın – bu hatalar yapmalarına ve paralarını boşa harcamalarına sebep olsa dahi. Son derece değerli bir öğretme aracıdır bu. Ancak müdahale etmeye daima hazır olun ve ihtiyaç duyduklarında rehberleri olun.

Öğretme fırsatlarını kaçırmayın

Örneğin bir restoranda kredi kartı ile ödeme yaparken bu anı bir fırsat olarak görün ve çocuklarınıza kredi kartlarının işleyiş prensiplerini gösterin. Onlara ödenen ücreti nasıl kontrol edebileceklerini, bahşiş konusunu ve kredi kartı dolandırıcılıklarına karşı nasıl korunacaklarını açıklayın.

Para kazanmalarına izin verin

Yazın basit işlerde çalışmak ya da anne ve baba için bir şeyler yaparak bile para kazanmak, çocukların iş dünyası ve sıkı çalışma kavramları hakkında bir şeyler öğrenmelerine yardımcı olacaktır. Çocuğunuza harçlık verdiğiniz zaman bu parayı bir işin karşılığı olarak gösterin ve çocuğunuzun farklı ev işleri aracılığıyla para kazandıklarını düşünmelerini sağlayın.

Birlikte bir bütçe oluşturun

Bütçe oluşturma üzerine pratik olması amacıyla çocuğunuzun ailecek yapacağınız bir aktiviteyi planlamasına izin verin. Bir şey için harcanacak yüklü miktarda paranın başka şeyler için elde bir şey kalmamasına yol açabileceğini anlamalarına yardımcı olun.

Vergi konusuna girin

Çocuğunuzun vergi kavramı hakkında fikir sahibi olabilmesi için harçlığından cüzi bir miktar kesinti yapmayı deneyin. Önceden gerekli açıklamaları anlayabileceği şekilde yapın ki ellerine geçen para ile hayal kırıklığına uğramasınlar.

Kredi kartı konusunun hassasiyetini kavrayın

Çocuklarınıza kredi kartı sağlama konusuna temkinle yaklaşın – üniversiteye başlama zamanları geldiğinde bile. Kredi kartları yalnızca tek bir mesajla gelirler: ‘harca!’

Kimi öğrenciler kredi kartlarını acil durumlar için değil, nakit para yerine günlük ihtiyaçları için kullanıyorlar. Ve sonuç olarak birçoğu, yalnızca kredi kartı borçlarını ödemelerini sağlayacak yarı zamanlı işleri programlarına sığdırabilmek adına derslerini ihmal ediyor.

Uzun vadede planlama yapmayı anlatın

Çocuklarınıza uzun vadede birikim yapma ve borçlanma gibi kavramların anlamlarını öğretin. Eğitim hayatı, ev, araba ve emeklilik masraflarını erken dönemlerde tanımalarını sağlayarak hayata dair uzun vadede fikir sahibi olmalarına yardımcı olun.

Yatırım konusuna da girin

Temel finans becerilerini edindiklerini gördüğünüzde çocuklarınızı global piyasaların karmaşıklığını öğrenmeye teşvik edin. Hisseler, yatırım fonları ve birikim hesapları gibi kavramları birlikte keşfedin.