Ankara'da "ilin ahisi" yarım asırdır demiri hamur gibi şekillendiriyor

SEDA TOLMAÇ - Türkiye genelinde devam eden Ahilik Haftası kapsamında bu yıl Ankara'da "ilin ahisi" seçilen sıcak demir ustası Turhan Eskitoros, iki göz atölyesinde ilerleyen yaşına rağmen üretmeye devam ediyor.

Başkentin Ulus ilçesinde yer alan 50 metrekarelik atölyesinde 74 yaşında çalışmaya devam eden Eskitoros, yarım asırdır demire şekil veriyor.

Çekiç, örs, mengene, şahmerdan (hava çekici), makas, çeşitli kıskaçlar, baskı takımları, ocak gibi belli başlı araç ve gereçleri kullanarak demiri işleyen Eskitoros, 1200 derece sıcaklığa ulaşan ocağın başında inşaat ve bahçe işlerinde kullanılan balta, kazma, tahra, satır, çekiç, küskü gibi ürünler üretiyor.

Eskitoros, bugüne kadar çok sayıda çırak yetiştirdiği dükkanında şimdilerde "Benim çırağım artık şahmerdan" dediği makinesiyle çalışıyor. Demirlerin bir kısmını 30 yıllık emektarı şahmerdanla şekillendiren Eskitoros, çoğunu da elinde dövüyor.

- Dükkanını 50 yıldır aynı saatte açıyor

Eskitoros, AA muhabirine, 1963'te Birinci Sanat Enstitüsü'nden mezun olduktan sonra, kısa bir süre sanayide kaportacılık yaptığını, ilerleyen yıllarda ise kaportacılığı bırakarak demirciliğe başladığını anlattı.

Yaklaşık 50 yıldır her sabah 07.00'de dükkanını açtığını dile getiren Eskitoros, "Bir ürünün ne kadar sürede yapılacağı, yaptığınız işe göre değişiyor. Bazen 2 günde bazen de 1 saatte bitirebilirsiniz." dedi.

Eskitoros, hamur nasıl şekillendiriliyorsa, demirin de sıcaklıkla tıpkı hamur gibi istenilen şekle girebildiğini söyleyerek, "Ben el işçiliği yapıyorum ama artık bu meslekte yetişen yok. Eskiden sanat okullarından stajyer çocuklar geliyordu. Şimdi onlar da gelmiyor. Hevesle gelen yok. Bu nedenle ömrüm yettiğince bu işe devam edeceğim. Çünkü evde oturmaya alışkın değilim." diye konuştu.

- "Ustalar azaldıkça da insanlar giderek Çin malına yönelecek"

Ankara'nın sayılı sıcak demir ustası olduğuna değinen Eskitoros, şöyle konuştu:

"Kızılcahamam'da ve Gerede'de de bu işi yapan ustalar vardı ama onlar da yavaş yavaş bırakıyor. Şu an Çankırı ve Tokat'ta birkaç arkadaşımız var. Türkiye'de ustaların sayısı giderek azalıyor. Ustalar azaldıkça da insanlar giderek Çin malına yönelecek."

Eskitoros, mesleği devam ettirecek çırakların yetişmesi gerektiğine de dikkati çekerek, özellikle sanat okullarının makine ve ekipman anlamında donanımlı hale getirilmesi ve bu ekipmanlara sahip çıkılması gerektiğini belirtti.

Unutulmaya yüz tutan meslekleri yaşatmaya devam eden ustalara da destek verilmesi gerektiğini söyleyen Eskitoros, "Ekipman alabilmemiz için de bizlere özellikle kredilerde kolaylık sağlanmasına ihtiyacımız var." ifadelerini kullandı.

- "Ahilik, terbiye ve edep demektir"

Eskitoros, bu yıl Ankara'da "ilin ahisi" seçilmekten dolayı duyduğu mutluluğu dile getirerek, şöyle konuştu:

"Beni ahi seçtikleri için çok memnunum. Herkese çok teşekkür ediyorum. Ahilik, terbiye ve edep demektir. Büyüğünü küçüğünü bilmek, hileli mal satmamak ve düzgün iş yapmak demektir. Yaptığın alet güzel olursa, onu alan kişi de sana dua eder. Ahilik, değerini bilene güzeldir."