Haftanın tarihine bakış

Cumhuriyet'in kurucusu Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk, İzmit'te düzenlediği, 16 Ocak 1923 gecesi başlayıp 17 Ocak sabahı saat 03.00'e kadar 5,5 saat süren ilk basın toplantısına katılan dokuz gazeteciye, devrimlerinin ipuçlarını açıkladı.

Toplantı, Mustafa Kemal Paşa'nın, Kurtuluş Savaşı'nın ardından çıktığı, 14 Ocak-20 Şubat 1923 tarihlerini kapsayan Batı Anadolu gezisi sırasında yapıldı.

İzmit Kasrı'nda düzenlenen toplantıya, İstanbul'dan İkdam gazetesi başyazarı Yakup Kadri (Karaosmanoğlu), Akşam başyazarı Falih Rıfkı (Atay), Vakit başyazarı Ahmet Emin (Yalman), İleri gazetesi başyazarı Suphi Nuri (İleri) ve gazetenin İzmit muhabiri Kılıçzade Hakkı Bey (Hakkı Kılıçoğlu), Tevhidi Efkar'ın başyazarı Velid Ebuziyya, Tanin başyazarı Ahmet Müştak (Mayakon) çağrıldı.

Toplantıda, Halide Edip (Adıvar) ve Adnan (Adıvar), Kızılay Başkanı Hamit Bey ile Meclis'in dört stenografı da bulundu.

Mustafa Kemal Paşa, ülkenin içinde bulunduğu sorunlara değindi, Meclis'teki genel durumu anlattı ve Milli Mücadele ile ilgili geniş bir değerlendirme yaptı. Mustafa Kemal Paşa, bu ilk basın toplantısında, "TBMM'nin bütün programlarının özü şudur: Tam bağımsızlık, kayıtsız ve şartsız milli egemenlik." dedi.

Mustafa Kemal Paşa, toplantıda özetle "Üç senede esaslı bir inkılabın bitirileceğini farz etmek hata olur", "İdarei maslahatçılar, esaslı inkılap yapamaz", "Her durumda, hilafet başımızda bir beladır" mesajlarını verdi.

- Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi

AK Parti'nin, "Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi"ni içeren 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun teklifi, 21 Ocak 2017'de yasalaştı.

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ni içeren 18 maddelik kanunla milletvekili sayısı 550'den 600'e çıktı, milletvekili seçilebilme yaşı 25'ten 18'e indirildi. Anayasa Mahkemesinin üye sayısı ise 17'den 15'e düşürüldü.

Yeni düzenlemeyle TBMM ve Cumhurbaşkanı seçimleri 5 yılda bir aynı gün yapılırken, Cumhurbaşkanı seçilen kişinin partisiyle ilişiği kesilmiyor.

Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, Cumhurbaşkanı tarafından atanıyor ve görevden alınıyor. Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri, teşkilat yapısı ile merkez ve taşra teşkilatlarının kurulması, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenleniyor.

TBMM, üye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğu ile seçimlerin yenilenmesine karar verebiliyor. TBMM genel seçimi ile Cumhurbaşkanı seçimi birlikte gerçekleştiriliyor.

Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis, seçimlerin yenilenmesine karar verirse Cumhurbaşkanı bir kez daha aday olabiliyor.

Kanun, 16 Nisan 2017 Pazar günü referanduma sunuldu. Halk oylamasında yüzde 51,41 "evet", yüzde 48,59 "hayır" oyu kullanıldı ve Anayasa değişikliği, kesin sonuçların 27 Nisan'da Resmi Gazete'de yayımlanmasının ardından yürürlüğe girdi.

- "Güvercin tedirginliğinde" biten bir hayat

Malatya'da 1954 yılında dünyaya gelen Hrant Dink, anne ve babasının ayrılması üzerine iki erkek kardeşiyle Gedikpaşa'daki Ermeni Protestan Kilisesi'nin çocuk yuvasında yatılı yaşamaya başladı.

İlköğretimini bu kiliseye bağlı İncirdibi İlkokulunda, ortaokulu Bezciyan, liseyi ise Üsküdar'daki Surp Haç Tıbrevank Yatılı Okulunda okudu.

Şişli Lisesinden mezun olan Dink, ilkokulda tanıştığı Rakel Yağbasan ile evlendi. İsmini mahkeme kararıyla "Fırat" olarak değiştiren Hrant Dink, bir süre eşi Rakel Dink'le yetiştikleri Tuzla Çocuk Kampı'nın yönetimini üstlendi.

İstanbul'da 5 Nisan 1996'da Türkçe-Ermenice ilk sayısıyla yayın hayatına başlayan Agos gazetesini kuran ve Genel Yayın Yönetmenliğini üstlenen Dink, aynı zamanda çeşitli gazetelere de köşe yazıları yazdı.

Agos gazetesindeki 13 Şubat 2004 tarihli yazısı nedeniyle hakkında Şişli 2. Asliye Ceza Mahkemesinde dava açılan Dink, 7 Ekim 2005'te 6 ay hapis cezasına çarptırıldı.

Bu dönemde yoğun eleştiriler alan ve dava süreçleriyle karşı karşıya kalan Dink, bazı kesimlerce tehdit edildiğini belirterek, yaşadıklarını gazetedeki köşesinde kaleme aldı.

Hrant Dink, dava süresi ve bu süreçte hakkında yürütülen hedef gösterme kampanyaları nedeniyle yaşadığı endişeyi, 10 Ocak 2007'de "Ruh halimin güvercin tedirginliği" başlığıyla yayımlanan son yazısında dile getirdi.

Dink, bu yazının yayımlanmasından 9 gün sonra kurucusu ve genel yayın yönetmeni olduğu Agos gazetesinin yakınındaki bir bankadan çıktıktan sonra Halaskargazi Caddesi'nde Ogün Samast tarafından 3 kurşunla vurularak katledildi.

Hrant Dink'in cenazesi, 23 Ocak'ta Agos gazetesi önünde ve Meryem Ana Kilisesi'ndeki törenlerin ardından Balıklı Ermeni Mezarlığı'nda toprağa verildi.

Soruşturmalar neticesinde cinayetin, emniyet içerisinde yuvalanan FETÖ/PDY mensuplarının organizasyonuyla gerçekleştiği tespit edildi.

Bu çerçevede FETÖ elebaşı Fetullah Gülen, eski savcılar Zekeriya Öz, eski emniyet müdürleri Ali Fuat Yılmazer ile Ramazan Akyürek ile dönemin jandarma görevlilerinin de bulunduğu isimlere dava açıldı.

- Belli başlı öteki olaylar

15 Ocak

1884- İstanbul Lisesi açıldı. Okulun ilk adı "Şems-ül Maarif" idi. 1896'da resmi okullar arasına dahil edildi.

1892- Basketbol kuralları, bu oyunun ilk kez ortaya çıktığı Springfield'de yayımlandı.

1902- Şair ve yazar Nazım Hikmet Ran, Selanik'te doğdu.

1919- Mustafa Kemal Paşa, Şişli'deki evinde, Albay İsmet (İnönü) Bey ile "Anadolu'ya geçmek" konusunu görüştü.

1949- İmam hatip kursları açıldı.

1952- ABD, Türkiye'nin NATO'ya girişini onayladı.

1964- III. Londra Konferansı toplandı. Konferansa İngiltere, Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs hükümetleri ile Kıbrıs Türk ve Rum toplumu liderleri katıldı.

2005- Filistin lideri Yaser Arafat'ın 11 Kasım 2004'te hayatını kaybetmesinin ardından 9 Ocak'ta devlet başkanı seçilen Mahmud Abbas, yemin ederek göreve başladı.

2006- Sosyalist Michelle Bachelet, Şili'nin ilk kadın devlet başkanı oldu.

2014- FIFA kokartlı Türk hakem Cüneyt Çakır'ın, 2014 FIFA Dünya Kupası'nda görev yapacağı açıklandı.

2014- Avrupa Birliği, radikalleşmeyle ve şiddeti benimseyen aşırılıkla mücadele için bilgi bankası oluşturma kararı aldı.

2016- Burkina Faso'nun başkenti Ouagadougou'daki bir otele bomba yüklü araçla düzenlenen saldırıda 28 kişi hayatını kaybetti.

2019- İngiltere Başbakanı Theresa May'in Avrupa Birliği (AB) ile vardığı birlikten çıkış (Brexit) anlaşması, İngiliz parlamentosu tarafından reddedildi.

2020- Mısır polisi, Anadolu Ajansı