Telabyad'da neler oldu?
Suriye'nin yarısını ele geçiren terör örgütü IŞİD, Türkiye sınırındaki karargâhı haline gelen Telabyad'ı kaybedince başkent ilan ettiği Rakka'ya çekildi. YPG ve ÖSO tarafından 2 ayda bölgeden çıkarılan IŞİD, Kobani'yi almak için 5 ay savaşmıştı
GAZETE HABERTÜRK / ŞEFİK DİNÇ
Habertürk, sınırda stratejik öneme sahip olan Telabyad kentinin IŞİD’in elinden nasıl çıktığını analiz etti. El Kaide’den ve bazı radikal gruplardan ayrılanların katılımıyla güçlenen, Suriye’nin yarıya yakınını ele geçiren IŞİD, Kobani’deki başarısızlığının ardından önceki gün ikinci yenilgisini aldı. Uzun süredir IŞİD’in elinde bulunan Telabyad, lojistik merkez haline getirilmişti. Telabyad’ın örgüt için bir önemi de başkent ilan edilen Rakka’yla olan bağlantısıydı. Kürt kantonları arasındaki bu stratejik noktadaki varlığını sağlamlaştırmak isteyen IŞİD, geçen yıl eylül ayında PYD’nin elindeki Kobani’ye saldırdı. Telabyad ve Rakka’dan silah ve militan takviyesi yapan IŞİD’e karşı ittifak yapan YPG, Özgür Suriye Ordusu gruplarından Burkan El Fırat, Irak Bölgesel Kürt yönetimi peşmergeleri ve hava bombardımanı yapan koalisyon güçleri kentten IŞİD’i çıkardı.
TELABYAD’I 2 HAFTADA KAYBETTİ
Bu harekâtın başlangıcıysa IŞİD’in Kobani’den çıkarılmasına kadar gidiyor. YPG ve Burkan El Fırat güçleri, 2 aydır ara vermeden Telabyad’a ilerledi. 29 Mayıs’ta kentin doğusundaki Serekaniye (Rasulayn) ve batısındaki Kobani’den eşzamanlı operasyon başlatan YPG ve Burkan El Fırat, kentin güneyinde Rakka ile olan bağlantıyı kesti. İki haftadır aralıksız ilerleyen güçler, önceki gün Telabyad’ı aldı.
TÜRKİYE İLE TEK SINIR KAPISI KALDI
IŞİD, Telabyad’ı kaybetttikten sonra Suriye’deki son kalesi Rakka’ya çekildi. Böylece Kobani ile doğudaki Cizire’de PYD’nin ilan ettiği kantonlar arasındaki 180 kilometrelik alan birleşmiş oldu. IŞİD’in elinde sadece Gaziantep Karkamış karşısındaki Carablus Sınır Kapısı ve yaklaşık 50 kilometrelik bir hat kaldı. PYD’nin silahlı gücü YPG ise Suriye’nin Türkiye ile sınır hattının 400 kilometrelik kısmına hâkim oldu. Suriye’nin kuzeyinde sadece Carablus’ta hâkimiyetini sürdüren IŞİD, Suriye’nin orta bölgesi ile doğusuna sıkışmış durumda. IŞİD, Halep’te de dış mahallelerde Şam rejiminin güçleriyle çatışıyor. (Buradan da büyük bir göç dalgası gelmesinden korkuluyor) Suriye’nin güneyi ile batısında sınır kapısı kalmayan IŞİD’in elinde kuzeyde Türkiye sınırında 1, doğuda Irak sınırında 2 kapı bulunuyor.
TELABYAD’I KİM YÖNETECEK?
Son gelişmelerden sonra Telabyad’ın PYD’nin ilan ettiği kanton sisteminin bir parçası haline getirilmesi ihtimali var. Yerel kaynaklara göre, kentte Arap nüfusun fazla olması nedeniyle Burkan El Fırat güçlerinin de içinde yer alacağı bir halk meclisinin yönetimine bırakılabileceği belirtiliyor.
IŞİD NASIL YENİLDİ?
IŞİD’in, Suriye’de gerilemesinin en önemli nedeninin insan (savaşçı) ve lojistik kaynağının kesilmesi olduğu ifade ediliyor. Batı ülkelerinden gelen savaşçıların Suriye’ye geçişinin önlenmesi bunun en önemli etkenlerinden biri. Yenilginin bir diğer nedeni de örgüte karşı yapılan ittifaklar.
IŞİD’İN KALBİNE GİDEN DAMAR
IŞİD 19 Eylül 2012’de yani bundan tam 34 ay önce Telabyad’a girdi. Kentte, şimdi Burkan El Fırat saflarında bulunan Sünni gruplarla başlangıçta anlaşıp çatışmasız çıkış garantisi veren IŞİD, ardından Burkan El Fırat’ın hemen tüm liderlerini öldürdü. El Kaide ve Selefilik yanlısı grupları kısa sürede etrafına toplayan IŞİD kasabada, katliamlarla otoritesini yayan bir tür mini devlet oluşturdu. Kürtlere kenti terk etmesi için çağrı yapan IŞİD’in, 300’den fazla Kürt’ü öldürdüğü de söyleniyor.
O dönemde IŞİD, Türkiye sınırında 100 kilometrelik bir alanı kontrol eder hale gelmişti. Ekonomik trafik açısından stratejik konumdaki Telabyad bölgesinin IŞİD’in elinde olması, örgütün ele geçirdiği petrol rafinerilerinden kazandığı geliri perçinledi. Günlük 1 milyon dolar gelir elde ettiği ileri sürülen IŞİD’in Telabyad’da kurduğu düzen, Akçakale Sınır Kapısı ve çevresinin örgütün lojistik merkezi haline dönüştüğü iddialarını beraberinde getirdi. Telabyad’a yerleşen IŞİD, 2 yıl sonra 15 Eylül 2014’te, hem bu kentten hem de Münbiç ve Rakka üzerinden PYD’nin kanton ilan ettiği Kobani’ye doğru saldırdı.
On binlerce Kürt, Türkiye’ye geldi. IŞİD’in Kobani’yi kuşattığı o günlerde PYD ile Burkan El Fırat stratejik bir ortaklık kurdu. Özgür Suriye Ordusu içindeki 10’dan fazla gruptan biri olan “Fırat Volkanı” grubu, PYD ile kanton yönetimleri konusunda uzlaştı. Bu ittifak, Telabyad’ı iki haftalık bir kuşatmayla düşürmeyi başardı. Ancak son dakika haberleri arasında PYD ile anlaşmazlık yüzünden Burkan El Fırat’ın da Telabyad’dan ayrıldığı iddiası var.
TARİH TARİH TELABYAD
19 EYLÜL 2012- IŞİD Telabyad’ı ele geçirdi.
15 EYLÜL 2014- IŞİD 134 gün boyunca PYD/YPG kontrolündeki Kobani’ye saldırdı.
19 EYLÜL 2014- YPG-Burkan El Fırat- Fırat Volkanı ile ortak karargâh kurduğunu açıkladı.
13 EKIM 2014- Koalisyon uçakları Kobani’deki IŞİD hedeflerini vurdu.
14 EKIM 2014- YPG Temsilcisi CENTCOM’da koalisyon uçaklarına IŞİD hedeflerini vermeye başladı.
16 EKIM 2014- Beyaz Saray Sözcüsü Psaki, PYD ile temas kurduklarını resmen açıkladı.
19 EKIM 2014- ABD, PKK çizgisindeki PYD/YPG güçlerine havadan silah yardımı yaptı.
29 EKIM 2014- Türkiye üzerinden açılan koridorla ağır silah ve mühimmatlı peşmerge Kobani’ye girdi.
27 OCAK 2015- PYD/Peşmerge/Burkan El Fırat güçleri IŞİD’i Kobani’den çıkarmayı başardı.
MART 2015-HAZIRAN 2015- PYD/YPG güçleri Kobani ile Telabyad arasındaki yolları ve köprülerle onlarca köyü 3 aylık sürede kontrolüne aldı.
1 HAZIRAN 2015-15 HAZIRAN 2015- PYD/ YPG Suluk ve Ayn İsa bölgesini kontrol edip Telabyad’ı kuşattı.
15 HAZIRAN 2015- Telabyad PYD/YPG güçlerinin kontrolüne geçti.
