‘Korkarım ki durumu iyileşen insanlar yeniden fakirleşecek’

Melik DEMİREL / GAZETE HABERTÜRK

DÜNYA’nın ‘en yoksul devlet başkanı’ olarak ünlenen eski Uruguay Devlet Başkanı Jose Mujica, İstanbul’da Habertürk’e konuştu. Başkanlığı sırasında maaşının yüzde 90’ını bağışlayan ve 2010 yılında mal varlığını bin 800 dolar olarak açıklayan Mujica, arkadaşımız Melik Demirel’in sorularını yanıtladı.

Geriye dönüp baktığınızda gerçekleştirdiğiniz hayaller nelerdir?

Düşündüğüm gibi yaşamak, yaşadığım gibi düşünmemekti amacım. İstediğim gibi bir hayat yaşadım.

‘İNSANLIK MEDENİYETİ ÇÜRÜTÜYOR’

1985’te hapisten çıktığınızda beyaz bir sayfa açarak geleceğe yol aldınız. 30 yıl sonra bugün, gelecek için neler öngörüyorsunuz?

Geleceğin mücadeleci bir yapı taşıdığı aşikâr. Çünkü insanlık, medeniyeti çürütüyor. İnsanlar pazar tarafından yönetiliyor, yönlendiriliyor. Kimse bu işin nasıl sonlanacağı konusunda net değil. Bir çözüm yok. n Kırsal kesime verdiğiniz önem sizi başarıya götürdü. Giydiğiniz takım elbise ise sanayi devriminde kırsal halkı şehre adapte eden bir unsur. Neden kravat takmıyorsunuz? Çünkü kravatın ne işe yaradığını şu yaşıma kadar hâlâ çözemedim. Rivayete göre Ortaçağ’da boyun bağı çok pahalıydı. Kravatın doğuşu o döneme rastlıyor. Hasta olanların boğazını kapatmasını sağlıyormuş sadece.

Özellikle başkanlık döneminde uzun uçak yolculuklarına çıktınız. Yolculuklar nasıl geçti, gezmeyi sever misiniz?

Çok sevmiyordum. Çok fazla davetim, ziyaretim oldu, Finlandiya’dan tutun Amerika’ya. 2-3 ayda bir uzun seyahatlere çıkıyordum. Yaşlılık, evden çıkmak istememektir. Sen de benim yaşıma gelirsen göreceksin. Bu bir zaman meselesi.

‘URUGUAY’DA ZENGİN SURİYELİLER VAR’

Uruguay Suriye’nin kuzeyinde yer alsaydı nasıl bir politika izlerdiniz?

İneksiz kalırdık (Gülüyor). Şu an Uruguay’da insandan çok inek var. Gıda sıkıntımız yok. Ortadoğu’da olsak en büyük sıkıntımız bu olurdu. Uruguay’da zengin Suriyeliler var. Ancak göçmenlerin ilk hedefleri Avrupa.

Basın toplantısında “Güney Amerika siyaseti beni delirtmeye yetiyor” dediniz. Hangi olaylar mesela?

Son 10-15 yıldaki sıkı politikalarımızla çok ilerlemiş, birçok insanın fakirlikten kurtulmasını sağlamıştık. Ama şimdi... Brezilya ve Arjantin başta olmak üzere pek çok ülke ekonomik krizin pençesi altında. Korkuyorum ki, durumu iyileşen insanlar yeniden fakirleşecekler.

Kapitalizmin geleceği hakkında ne düşünüyorsunuz?

İyiye giden bir şey yok. Her şey zenginle fakirin arasındaki o uçurumun daha da artacağını gösteriyor. Dünyada bütün biriken sorunlara cevap bulmak zorlaşacak. İklim değişikliği örneğin. Mars’ta su bulunsa da Dünya’da su kaynakları tükeniyor. Kapitalizmin şu halini aşmak gerek. Yoksa o bizi aşacak.

Emekli maaşı ya da asgari ücretle nasıl geçinilebilir?

Kısıtlı bir hayat sürerek. Ama bu, temel ihtiyaçlarımızı yok saymadan da mümkün. Şu an hayatımızda aslında ihtiyaç duymadığımız o kadar çok şey var ki. Yararlı olanları ayırt etmeliyiz. Alamayacağımız şeylere odaklanmaktansa önümüze bakmalıyız. Çelişki de burada başlıyor zaten.

Türkiye’de sizi sevenlere ne mesaj vermek istersiniz?

Bugün sokakta yoğun ilgi gördüm. Uruguay’a imkân bulursanız gelin. Çok seveceksiniz. Etlerimiz çok kaliteli.