İsrail iç soruşturma açıyor

İsrail, Gazze'ye yardım taşıyan “Mavi Marmara” gemisine düzenlenen ve 9 kişinin hayatını kaybettiği operasyonla ilgili olarak iç soruşturma başlatacağını duyurdu.

İç soruşturma için bir komisyon kurulacağını Likud Partisi'nde bakanlarıyla birlikte düzenlediği toplantında açıklayan İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, konunun ayrıntılarıyla ilgili ABD Başkanı Barack Obama'yı da bilgilendirdiğini ve kurulacak komisyonda iki uluslararası gözlemcinin de yer alacağını kaydetti.

İki uluslararası gözlemci

Başbakan Netanyahu, komisyona eski yüksek mahkeme hâkimlerinden Yaakov Tirkel'in başkanlık yapacağını söyledi. Netanyahu'nun önerisi doğrultusunda, soruşturma komisyonunda ayrıca uluslararası hukuk profesörü Şabtay Rosen ve General Amos Horev'in de yer alması söz konusu.

Netanyahu, uluslararası gözlemci olarak da Kuzey İrlandalı politikacı ve Nobel Barış Ödülü sahibi David Trimble ve Kanadalı uluslararası hukuk uzmanı Ken Watkin'in bulunmasını istiyor.

Uluslararası gözlemciler, soruşturmanın hangi yöntemlerle yapılacağı ya da eldeki bulguların değerlendirileceğine ilişkin bir etkisi olmayacak, ancak yapılacak sorgu ve oturumlara katılabilecekler.

Diğer yandan İsrail'in ulusal güvenliği ya da uluslararası ilişkilerinin tehlikeye girebileceği düşünülen noktalarda, uluslararası gözlemciler bilgilendirmeyecek.

Uluslararası hukuk boyutu da araştıralacak

İsrail Başbakanlığı'ndan yapılan açıklamada, hükümetin Gazze Şeridi'ne denizden uygulanan ablukanın uluslararası hukukla bağdaşıp bağdaşmadığının araştırılmasına hazır olduğu belirtildi. Bu nedenle de 31 Mayıs'ta “Mavi Marmara” gemisine yapılan baskının soruşturulacağına dikkat çekildi.

İç soruşturmayla ilgili nihai kararın, bugün toplanacak Bakanlar Kurulu'nda oylanacağı belirtildi. İsrail, BM'nin gemi saldırısının uluslararası bir komisyon tarafından soruşturulması önerisini reddetmişti.

Netanyahu bir soruşturma komisyonu kurulmasında her şeyden önce İsrail askerlerinin, ordunun bağımsızlığını ve itibarını korumayı amaçladıklarını hem de uluslararası toplum tarafından gemi saldırısına ilişkin yöneltilen sorulara güvenilir ve bağımsız cevap sağlamayı amaçladıklarını belirtti.

ABD: ÖNEMLİ BİR ADIM

Beyaz Saray Sözcüsü Robert Gibbs de İsrail'in iç soruşturma komisyonunu kuracağı açıklamasını ''önemli bir adım'' olarak nitelendirdi. Gibbs, yaptığı yazılı açıklamada, ''İsrail hükümeti, Gazze'ye giden filoda meydana gelen feci olaylarla ilgili koşulları soruşturmak üzere bağımsız bir kamu komisyonu kurulması teklifinde bulunarak ileriye doğru önemli bir adım atmıştır'' ifadesini kullandı.

KOMİSYON ABD'NİN ARDINDAN AB'NİN DE DESTEĞİNİ ALDI

Gazze'ye insani yardım götüren gemilere saldırısının ardından ilk olarak İsrail'den soruşturma isteyen, gelen baskılar üzerine uluslararası tarafsız ve bağımsız soruşturmaya destek veren Avrupa Birliği, geri adım atarak ilk talebine döndü.

İsrail saldırısını görüşmek için Lüksembourg'da toplanan AB dışişleri bakanları, İsrail'den "derhal, tam ve tarafsız" soruşturma talep ederek, bu senaryoya "uluslararası toplumun güven duyabilmesi için güvenilir uluslararası katılımın" ihmal edilmemesini tavsiye etti.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, emekli yargıç Jacob Turkel'in başkanlık edeceği soruşturma komisyonunda, oy hakkı olmayan iki yabancı gözlemcinin de yer alacağını dün duyurmuştu.

İsrail tarafından gözlemci olarak belirlenen Nobel Barış Ödülü sahibi Kuzey İrlandalı David Trimble ile Kanada ordusunun eski hukuk danışmanı Ken Watkin'in nasıl bir tutum alacakları merak ediliyor. Trimble, iki hafta önce "İsrail dostları" grubu kurarak uluslararası toplumda İsrail'i meşruiyetini sorgulayanlarla mücadele edeceğini duyurmuştu. Watkin ise Kanada'da son günlerini Afgan cezaevlerindeki işkenceleri savunmakla geçiriyor.

ABD, İsrail'in uluslararası sulardaki kanlı baskınını soruşturmak için kendi komisyonunu kurmasına, Beyaz Saray sözcüsü Robert Gibbs'in "İleriye doğru atılmış önemli bir adım" şeklindeki açıklamasıyla destek vermişti.

GÜÇ KULLANIMINA KINAMA

AB dışişleri bakanlarının ortak açıklamasında, "uluslararası sulardaki İsrail askeri operasyonu sırasındaki can kayıplarından derin üzüntü duyulduğu" belirtilerek, "şiddet kullanımı" kınandı.

Gazze'deki durumun "sürdürülemez" olduğu kaydedilen açıklamada, "mevcut abluka politikasının kabul edilemez olduğu ve siyasi açıdan ters teptiği" ifade edildi.

İsrail'den BM Güvenlik Konseyi kararlarına uygun şekilde Gazze politikasını derhal ve kökten değiştirmesini talep eden AB, dış dünyayla Gazze ve Gazze ile Batı Şeria arasında insani yardım, ticari mal ve insan geçişinin koşulsuz ve sürdürülebilir şekilde derhal başlatılmasını isterken, İsrail'in Gazze'ye silah kaçakçılığının Gazze'den saldırıların tamamen durması gibi "meşru güvenlik endişelerini" kabul etti.

Devam eden roket saldırılarından esef duyduğunu bildirerek "sorumlulardan" derhal somut önlemler alarak buna son vermesini isteyen AB, Hamas'ın elinde olduğu sanılan İsrail askeri Gilad Şalit'in "vakit geçirilmeden serbest bırakılmasını" talep etti.

Gazze'ye kara ve deniz geçişlerinde sorumluluk almaya hazır olduğunu belirten AB, bu konuda İsrail, Filistin yönetimi, Orta Doğu Dörtlüsü ve diğer taraflarla görüşmeler yaparak somut öneriler hazırlayacak.