Kira geliri vergisinde yeni dönem

Geçen yıl bütçe 17 milyar 439 milyon lira açık verdi. Ancak bu rakam bütçe açısından sevindiriciydi. Zira bütçe açığı bir önceki yıla göre yüzde 56.5 azaldı. İşte bu atmosferin verdiği moralle karşımıza çıktı Maliye Bakanı Mehmet Şimşek. Ne de olsa bütçe açığının milli gelire oranı yüzde 1’ler mertebesine indi. Üstelik yıl sonunda 2 milyarı Van’a, 9 milyarı Ulaştırma Bakanlığı’na olmak üzere 11 milyar TL’lik ek bütçe verilmesine karşın.

Gelelim bu yılın en çok tartışılacak konularına. Bakan Şimşek önceki gece gazetelerin ekonomi yöneticileri ile bir akşam yemeğinde bir araya geldi. Bakanın ağzından laf almak güç oldu ama gündemdeki önemli çalışmalardan bir parça bilgi alabildik.

Bana göre en önemli konu çalışmaları bir safhaya gelmiş olan Gelir Vergisi Kanunu Tasarısı. Bakan Şimşek tasarının Ekonomi Koordinasyon Kurulu’na getirileceğini ardından da toplumun tüm kesimlerine tartışmaya açılacağını söyledi ve ekledi: “İlk çeyreğe yetiştiririz sanıyorduk ama ilk yarıyı bulacak tasarının yasalaşması. Ancak biz daha adil bir Gelir Vergisi Kanunu hazırlamak istiyoruz”

Peki toplamakta hayli güçlük çekilen Gelir Vergisi’nde yeni model ne olacak? Bakanın verdiği bir-iki rakamı sizinle paylaşacağım. Kurumlar Vergisi ile Gelir Vergisi tahsilatının milli gelire oranı Türkiye’de yüzde 6. Bu oran Danimarka’da yüzde 29. Türkiye’nin hedefi ise bu oranı AB ortalaması olan yüzde 13’e yükseltmek. İşte yeni Gelir Vergisi Kanunu bu nedenle önemli. Bakan Şimşek, mevcut sistemi şöyle özetliyor: “Türkiye’de bir mükellefin vergi kaçırdığını Gelir İdaresi kanıtlamak zorunda. Oysa ABD’de tam tersi.” Bakan Şimşek bunu da bir örnekle açıklıyor: “ABD’nin Gelir İdaresi her vatandaşın ne kadar harcadığını tespit edebiliyor. ‘Bin dolar kazanıyorum’ dersen ayda yaptığın 10 bin dolarlık harcamaya bakıp idare seni çağırıyor. ‘9 bin lirayı açıkla bakalım’ diye. Açıklayamıyorsanız vergiyi çıkarıyor. Tabii Türkiye’de böyle yapacağız demiyorum. Sadece örnek veriyorum.”

Bakan Şimşek her ne kadar “Örnek veriyorum” dese de biz biliyoruz ki çalışmalar buna yakın ancak rötuşlar yapılıyor. Yeni dönemde daha proaktif davranacak olan Maliye beklemeden kapınızı çalacak gibi görünüyor.

MALİYE KİRA GELİRİNİZİ SİZİN İÇİN BEYAN EDECEK

Gayrimenkul Sermaye İradı. Vatandaş diliyle kira geliri vergisi. Yıllık 2 bin 800 liraya kadar muafiyet var. Üstü için vergi yüzde 15-35. Şimdiye kadar vatandaş mart ayının sonunda önceki yılın kira gelirini kendisi beyan edip ödüyordu. Bakan Şimşek’in verdiği bilgiye göre bu yıldan itibaren ne kadar vergi ödeyeceğinizi Maliye belirleyecek. Uygulamanın testi bu ay başladı.

İTİRAZ HAKKI VAR ANCAK YANLIŞ BEYANIN CEZASI DA

Bakan Şimşek yeni sistemi açıkladı: “Banka ve sigorta hesapları ile kamu kurumlarının ortak veri ambarından aldığımız bilgilere göre ev sahibinin kira gelirini beyannamenin üzerine yazıp kendisine göndereceğiz. Ev sahibi kabul ediyorsa o vergiyi ödeyecek. Ya da itiraz edecek. Ancak yanlış bilgi verir ve yakalarsak geçmiş 5 yılın vergisini faiz ve cezasıyla alırız.” Son olarak Maliye 4 evi olan 150 bin kişiye birer mektup yollayıp vergi ödemelerini istemiş ve 140 bin kişi buna cevap vermiş. Bakan aynı başarıyı bu uygulamada da yakalayacaklarına emin.

BELEDİYELER MAAŞ CEZASIYLA DİSİPLİNE EDİLDİ

Yıllardır problem olan belediye bütçeleri ile ilgili son dönemde yaşanan iyileşmeyi de konuştuk Bakan Şimşek ile. Öncelikle belediye gelirlerinde iyileştirmeler yapıldığını belirten Şimşek, her ili bir Gelir İdaresi Başkanı’na adeta zimmetlediklerini belirtti. Şimşek şöyle konuştu: “Bütçede aylık bildirim zorunluluğu başlattık. Hepsinin harcamasını kontrol ediyoruz. Zamanında bildirmeyen belediye yöneticisinin 1 maaşını kesiyoruz. Bugüne kadar 5 muhasebeciye ceza kesmişiz. Belediyeleri kamu binası değil hizmet binası haline dönüştürmek istiyoruz. Daha az personelle bunu yapabilirler.”

BAKAN ŞİMŞEK IMF’DEN TÜRK DANIŞMAN SEÇMİŞ

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in, dün yanında IMF’den ekonomi danışmanı olarak transfer ettiği Burcu Aydın da vardı. IMF’de çalışan 30 Türk’ten biri olan Aydın, fonun Afrika bölümünde görev yapmış. Zaman zaman Bakan Şimşek’e bilgi notları sunan Burcu Aydın, belli ki Türkiye IMF ile yollarını ayırınca fondan ayrılmış. Aydın, 2007 yılında IMF’de göreve başladı. IMF’nin Afrika bölümünde görev yapan Aydın, 2009’da İstanbul’da yapılan yıllık toplantılara katıldı. IMF’de çalışan 30 Türk’ten biri olan Aydın’ın bu görevinden ayrılarak bir süre önce Türkiye’ye döndüğü öğrenildi. Aydın, 2009 yılında İstanbul’da yapılan IMF-Dünya Bankası Yıllık Toplantısı’ndaki konuşmasında, “Kriz dünyayı da değiştirdi, IMF’yi de değiştirdi” demişti.

UFUKTA İNDİRİM YOK

Bakan Şimşek’e gerek çok tartışılan Özel İletişim Vergisi’nde gerekse Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın talimat verdiği bazı gıda ürünlerinde vergi indirimiyle ilgili de soru sorduk. Fakat Türkiye’de bazı alanlarda vergilerin nispeten yüksek olduğunu kabul eden Bakan Şimşek “Gıda için çalışıyoruz. Bulgurda indirim kayıtdışı içindi. Diğer konularda Şimdilik yok. Ancak ilerde imkân olursa bakılabilir. Mali manevra alanı olmadan indirim yapmamak gerekir” yanıtını verdi.

iPAD’İ ELİNDEN BIRAKMADI

Bakan Şimşek, tıpkı Meclis’te olduğu gibi dün yemekte de iPad’ini elinden bırakmadı. “Yabancı yayınları buradan takip ediyorum” diyen Şimşek twitter kullanımı için ise “Eskiden hepsini kendim yanıtlıyordum ama artık imkânı yok. Yüzlerce mail geliyor. Yetişmem imkânsız” diye konuştu.

KİRADA VERGİ NASIL HESAPLANACAK?

Bu yıl, yıllık 2.800 TL’ye kadar gelir için vergi yok. 10 bin TL’ye kadar olan gelirlere vergi yüzde 15. 25 bin TL’nin 10 bin TL’si için bin 500 TL, fazlasından yüzde 20 vergi tahsil edilecek. 58 bin TL’nin 25 bin TL'si için 4 bin TL, fazlası için vergi yüzde 27. 58 bin TL'den fazlasının 58 bin TL'si için 13 bin 410 TL, fazlası için yüzde 35 oranında vergi yansıtılıyor.

GAZETE HABERTÜRK / YAVUZ BARLAS