46 milyar dolarlık 'dev'e lisans vermedi
ABD'li online ödeme sistemi devi PayPal Haziran 2014'te çıkan yönetmelik gereği Türkiye'de tutmak zorunda olduğu verileri getirmemekte ısrar edince BDDK'dan lisans alamadı. Şirketin Türkiye'deki faaliyetleri 6 Haziran itibarıyla sona erecek
Sefer YÜKSEL / GAZETE HABERTÜRK
Dünyanın en büyük online ödeme şirketlerinden PayPal, 2010 yılında başladığı Türkiye’deki faaliyetlerini durduruyor. Şirketin Türkiye kurumsal sayfasından yapılan açıklamaya göre karar, 6 Haziran 2016’dan itibaren geçerli olacak. Açıklamada, bu kararın nedeni olarak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) şirketin lisans başvurusunu reddetmesi gösteriliyor.
PayPal’ın internet sitesinde yayınladığı açıklama özellikle sosyal medyada büyük yankı bulurken, otoriteler tarafından şirketin Türkiye’de faaliyet göstermesinin istenmediği yönünde de bir algı oluştu. Peki piyasa değeri 45.6 milyar doları aşan dünya devinin Türkiye’den gitmesinin ardındaki gerçek neden ne? Bankacılık otoritesi BDDK PayPal gibi bir devi gerçekten Türkiye’de istemedi mi? Habertürk’ün bu soruları sorduğu bankacılık kaynaklarına göre, BDDK’nın PayPal’ı istememesi gibi bir durum söz konusu bile değil. Buna karşın PayPal Türkiye’de faaliyet gösterebilmek için gerekli olan lisansı almak için üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmeyince, BDDK’da şirketin Türkiye’deki faaliyetlerini sona erdirmesini istedi.
HAZİRAN 2014’TEN BU YANA BİLİYORDU
Aslında PayPal 2010 yılından bu yana Türkiye pazarında. Ancak 27 Haziran 2014’te Resmi Gazete’de yayımlanan Ödeme Kuruluşları ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemlerinin Yönetimi ve Denetimine İlişkin Tebliğ gereği, PayPal gibi şirketler verilerini, yani ülke içi finansal kayıtları tuttukları birincil ve ikincil sunucuları, Türkiye’de tutmak zorunda. Bu zorunluluk, hem bankacılık sistemi güvenliği hem de vergi kaybının önlenmesi gibi nedenlerle Avrupa Birliği üyesi ülkelerde de bulunuyor. Bankacılar, BDDK’nın ödeme şirketlerinin verilerinin Türkiye’de tutulmasını, hukuk ve muhasebe işlerinin de buradan yapılmasını istediğini belirtiyor.
Bankacılara göre, PayPal, yönetmenlik tarihi olan Haziran 2014’ten bu yana verileri ülke içinde tutmaması halinde lisans alamayacağını biliyordu. Yükümlülüklerini yerine getirmeyince de BDDK lisans vermedi. PayPal’ın BDDK ile lisans konusunda bir kumar oynadığını ve kaybettiğini belirten sektör temsilcileri şirketin yaptığı ‘Türkiye’de yeniden hizmet verebilmek için gerekli izinlerin alınması yönündeki çalışmalarımız devam edecektir” açıklamasını hatırlatarak “Geri dönüş için açık kapı bırakıyorlar” yorumunda bulunuyor.
RAKİPLERİN BAŞVURULARI OLUMLU İLERLİYOR
BDDK kaynaklarından edinilen bilgilere göre, sektörde PayPal’ın rakibi, PayU, İyziCo, IPara gibi kurumlar yönetmeliğe uyduğu için lisans başvuru süreçleri olumlu ilerliyor.
46 MİLYAR DOLARLIK ‘DEV’İ ELON MUSK KURDU
1998 yılında kurulan ve hisseleri Nasdaq’ta işlem gören PayPal, bugün 45.7 milyar dolar piyasa değerine sahip bir dünya devine dönüştü. Şirketin kurucuları arasında, Tesla Motors’un da kurucusu olan Güney Afrika asıllı Amerikalı mucit ve girişimci Elon Musk da yer alıyor. Ekim 2002’de, PayPal, eBay tarafından 1.5 milyar dolarlık hisse senedi karşılığında satın alındı. Satıştan önce şirketin en büyük hissedarı olan Musk, PayPal’ın yüzde 11.7’lik hissesine sahipti. 2015 yılından itibaren ise eBay, PayPal’ı ayrı bir şirket olarak konumlandırdığını açıkladı.
SOSYAL MEDYADAN VERGİSİZ SATIŞ YAPANIN İŞİ ZOR
Maliyetli olacağı gerekçesiyle verilerini Türkiye’ye getirmeye yanaşmayan PayPal’ın Türkiye’den çıkması Türkiye ekonomisi ve ödeme sistemlerini nasıl etkileyecek? ETİD verilerine göre, 2015 sonu itibarıyla Türkiye’de e-ticaret sektörünün işlem hacmi 25 milyar TL. PayPal’ın pazar payı ise yüzde 1 seviyesinde. Şirket üzerinden satış yapan firma ve şahıs sayısı ise 4 bin 193. Bu rakamın çoğunluğunun şahıs olduğunu ifade eden bankacılara göre, PayPal’ın gitmesi sektörde herhangi bir olumsuzluğa neden olmayacak. Özellikle şirketler için herhangi bir sıkıntı olmayacağını belirten bankacılar, buna karşın başta sosyal medya olmak üzere internet üzerinden makbuzsuz ve kayıtdışı satış yapan kişileri ise zor günlerin beklediğini söylüyor. İnternet üzerinden faturasız satış yapan ve vergi ödemeyen bireysel satıcıların ağırlıklı olarak PayPal kullandığını belirten bankacılar, vergi kaybının azalacağını ve bu durumdan Maliye’nin olumlu etkileneceğini kaydediyor. PayPal Türkiye’nin geçen yılsonunda açıkladığı e-ihracat raporuna göre ise PayPal kullanan işyerlerinin yüzde 84’ü dış pazarlara satış yapıyor. Raporda Türk şirketlerinin sattığı ürünlerin 100 farklı ülkeye gönderildiği belirtiliyor.
HESABINDA PARASI KALANLAR NE YAPACAK?
6 Haziran’dan itibaren Türkiye’de faaliyet gösteremeyecek olan PayPal, hesabında para kalan müşterilerinin paralarını geri alabilmek için neler yapması gerektiğini internet sitesinde yayınladı. Öte yandan sosyal medyada, hesabında 15 TL’nin altında tutar kalanların bu paraları alamayacığı yönünde haberler çıktı. Ancak PayPal bu konda bir açıklama yapmadı.
1- Haziran 2014’ten bu yana yasal yükümlülüğünü yerine getirmedi
2- Veri merkezini Türkiye’ye getirmedi
3- Sosyal medyada bireylerin vergisiz alışverişinin adresi oldu
