İnternetin efendisi tüketici!

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında bulunan ve 6 Mart 2011 tarihinde yenilenen Mesafeli Sözleşmeye Dair Yönetmelik, e-ticarette tüketici lehine düzenlemeler içeriyor.

Mesafeli Sözleşmeye Dair Yönetmelik tüketiciye verilecek ön bilginin kapsamını genişlettiyor ve cayma hakkına ilişkin yeni düzenlemeler içeriyor.

Gemicioğlu Hukuk Bürosu'ndan Avukat Bora Gemicioğlu internetten yapılan satışta tüketicinin, herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve ceza şartı ödemeksizin 7 gün içerisinde yaptığı satışı iptal edebildiğini belirtti. Gemicioğlu yönetmelikle satıcının, satışa ilişkin önbilgi yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde cayma hakkının süresinin uzadığına ve sürenin 7 günden 3 aya uzadığına dikkati çekti.

Gemicioğlu, şöyle devam etti:

''Yönetmelikte, 'cayma hakkı kullanıldığı durumlarda, malın mutat kullanımı sebebiyle meydana gelen değişiklik ve bozulmalar değer azalması sayılmaz' deniyor. Bu, tüketicinin aldığı notebook, netbook gibi ürünleri 7 gün içeresinde iade etmesi halinde cayma hakkının kullanılmasına engel olmadığı anlamına gelirken, değer azalmasından dolayı tüketiciden tazminat talebinde bulunma imkanını da ortadan kaldırıyor.''

Yönetmelikle satıcı tarafında şeffaflık sağlandığını belirten Gemicioğlu, ''Yönetmeliğin, mesafeli satışlarda tüketicilerin menfaatini yeter derecede koruduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz'' dedi.

CAYMA HAKKI

Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) Başkanı Hakan Orhun, cayma hakkı zorunluluğunun, elektronik ticarete özel olduğunu, bununla beraber de sektör olarak kuralların müşteri odaklı olarak düzenlenmesine büyük önem verdiklerini kaydetti.

Orhun, ancak kanunun kimi durumlarda bu hakkı sınırlandırdığına işaret ederek, bu duruma ''satın alınan bir kartuşun açıldıktan sonra iade edilememesi'' örneğini verdi.

Tüketicinin, perakende mağazadan aldığı bir yazıcıyı kullandıktan sonra kanunen uyulması zorunlu koşularda cayma hakkı bulunmazken, e-mağazadan aldığı bir printerı, içindeki kartuşu açtıktan sonra iade edebileceğine değinen Orhun, şöyle dedi:

''Sektör olarak her zaman müşterinin yanındayız ancak beklentimiz, kötü kullanıma kanunun izin vermemesiydi. Kanun, tek başına satılan kartuşun açıldıktan sonra iadesini kısıtlıyor ama bir printer aldığınızda içinden çıkan kartuşu açmanız durumunda da cayma hakkınızı kullanabiliyorsunuz. Örneğin, tez yazan bir öğrenci printer aldıktan sonra 7 gün kullanıp, iade edebiliyor. Mesafeli Satışlar Sözleşmesinin ilk çıkış amacı, kapıdan tencere tava satmaya düzenlemeyle başladı. İnsanlar aldıkları ürünleri iade edemeyince böyle bir düzenleme geldi. Bizim sektörümüzde böyle bir durum yok zaten. Ancak kimi ürünler ilk kullanımdan sonra, -tıpkı araba gibi- ikinci el oluyor. Bizde de cep telefonu, notebook, netbook gibi ürünlerin açma kapama tuşuna bastığınız anda artık bunları ikinci müşteriye satamazsınız. Kanunun bu gibi konularda daha iyi sınırlanmış bir düzenleme yapmasını tercih ederdik ancak bunun bir başlangıç olduğunun, kanuni düzenlemelerde hızla yol katedileceğinin farkındayız.''

Orhun, ürünün ayıplı olma durumunun, tamamen e-ticaret firmalarına yüklendiğini dile getirerek, ''Ürünün ayıplı olma durumunda müteselsilen tedarikçiler de sorumlu oluyor. Ancak bizim tedarikçilerle olan ilişkimiz ticari kanunlarla ve anlaşmalarla sınırlı ve müşterilerden iade aldığımız, 7 gün kullanılmış bir yazıcıyı tekrar satışa sunmamız veya tedarikçimize göndermemiz mümkün değil. Hatta müşteri tarafından ayıplı olarak algılanıp, tedarikçinin 'ben bunu ayıp olarak görmüyorum, bu bir arızadır tamir edebilirim' dediği durumlarda yine yükümlülük, e-ticaret firmalarına kalıyor'' diye konuştu.

Cayma hakkını kullananların oranının, ''ürkütücü değil ancak ticari olarak yeni kurulan bir şirketin dikkat etmesi gereken boyutta'' olduğunu belirten Orhun, bazı e-ticaret şirketlerinin, faaliyetlerini bu durumlar yüzünden sona erdirebildiğini kaydetti.

Orhun, e-ticarette alanındaki kanun hükümlerinde üreticinin veya distribütörün müeyyidelerinin olmasının, sektör açısından önem taşıdığını dile getirerek, ''Böylece biz de müşteri haklarını daha da ileriye götürürüz, daha iyi hizmet veririz'' dedi.

İADE HAKKI

Orhun, Türkiye'de yerleşik e-ticaret firmalarının pekçok düzenlemeye tabi olduğunu hatırlatırken, ''Tüketici, yurtdışı merkezli bir internet alışveriş sitesinden alışveriş yaptığında Türkiye'deki firmalardan yaptığından daha az haklara sahip oluyor. Yurtdışı merkezli bir internet alışveriş sitesinden kimi ürünleri aldığında cayma hakkı yok, ancak Türkiye'deki firmalardan aldığında tüketici lehine satış sonrası birçok müeyyide var.'' dedi.