Sınav kazandıran alışkanlıklar
Sınavlarda sorumlu olunan derslere yönelik bilgilerin bilinmesi kadar sınav becerilerinin de gelişmiş olması başarıyı etkileyen bir unsurdur. Bahçeşehir Koleji Rehberlik Bölüm Başkanı Özen Yazğan, sınav kazandıran sınav alışkanlıklarına yönelik öğrencilere çok önemli bilgiler verdi | HT GAZETE / EĞİTİM
Habertürk
Giriş: 25 Kasım 2013 - 05:16 Güncelleme: 25 Kasım 2013 - 05:33
Bahçeşehir Koleji Rehberlik Bölüm Başkanı Özen Yazğan, sınav tekniğinde ''BİLGİ, YORUM ve HIZ''ın çok önemli üç etken olduğunu vurgulayarak, sınav kazandıran sınav alışkanlıklarına yönelik öğrencilere çok önemli bilgiler verdi.
Özen Yazğan'ın öğrencilere sınav öncesi yol gösterecek önerileri şöyle:
Sınav becerilerinizi geliştirmek için konuya yönelik olarak yeterli miktarda ve kaliteli soru çözülmesi gerekir. Çözülen sorulardan sonra doğru ve yanlışları tespit etmek ve bu yanlışların sebeplerine yönelik olarak müdahalede bulunmak gerekir. Aynı gerçek sınavda olduğu gibi soru çözerken süre tutmak sınav sırasındaki zaman yönetiminin gelişmesini sağlar.
Belli bir plan ve program çerçevesinde hareket etmek her şeye yetişmeyi sağlar. Bu programlamayı öğrencilerin günlük rutinlerini dikkate alarak yapmaları gerekir. Ne yapacakları ve ne çalışacakları ile ilgili net planlamalar olmalıdır yani hangi konuyu, hangi kitaptan çalışacaklarını ve bunu günün hangi saat diliminde yapacaklarını net olarak belirlemeleri gerekir.
Bunu yaparken "kesinlikle yapılması gerekenlere" öncelik vermek, sonra "yapılması gerekenlerle" devam etmek ve en son "yapılsa iyi olur"ları tamamlamak doğru bir öncelik sırlaması olur. Sınava kalan son haftayı verimli bir şekilde geçirebilmek için her dersten tekrar edilecek konular tespit edilip, pekiştirilmesi gereken konulara öncelik verilmesi iyi olur.
Zor olduğu düşünülen konuları öğrenciler genelde en son çalışılacak olarak belirleme eğiliminde olabilirler ancak ertelemek yerine üzerine gitmek, çözemedikleri sorularda öğretmenlerine danışmak eksik konularının kalmamasını sağlayacaktır. Çalışmak için mükemmel şartlar ya da koşulların oluşmasını beklemeyin, hemen başlayın.
Kaygı, bizim için değerli olana yönelik bir tehdit algıladığımızda ya da olaylar üzerinde kontrolün kaybolduğunu düşündüğümüz durumlarda hissettiğimiz, uzun süren bir huzursuzluk hâlidir. Ortalıkta bize zarar verecek fiziksel bir tehdit yoktur ancak zihnimizde bu tehdidi hissederiz.
Kaygı genellikle bizim yargılarımız ya da duruma yüklediğimiz anlam nedeniyle ortaya çıkar. Bu nedenle sınav kaygısı ile ilgili şunu söylemek çok doğrudur, öğrencileri kaygılandıran sınavdan çok sınava yükledikleri anlamdır.
Zaten birçok değişimin bir arada yaşandığı ergenlik dönemi kendi içinde yeterince stres barındırır. Çevresindeki yetişkinler de yaptıkları yorumlar ve davranışları ile öğrencide bu sınava yönelik kaygının pekişmesine neden olurlar.
Çoğu zaman da bunu çok iyi niyetlerle yaparlar; çocuklarının çalışmasını, başarmasını istedikleri için yaparlar. Yanlış olan ise bunu yapma şekilleridir.
Ailelerin çocuklarını teşvik etmek, motive etmek hırslandırmak amacıyla kullandığı yöntemler çoğunlukla sınav kaygısının kaynağını oluşturabilir. Örneğin "Çalış bak başarısız olacaksın sınavda, sen dinleme beni sonra çok pişman olursun!" vb. ifadeler kaygıya neden olur. Hatta bazı durumlarda anne babanın kaygısı o kadar yoğun olabiliyor ki çocuk bu kaygının yarattığı baskı nedeniyle kendisi sınavı hiç umursamıyormuş gibi görünmeyi tercih ediyor. Sınava bu kadar çok anlam yükleyen ailesine karşı tepki gösteriyor. "Dünyanın sonu değil biraz rahat olun!" diyerek anne babasını sakinleştirmeye çalışıyor. Çocuğun adına endişelenmek, onun kaygısını anne baba olarak üzerine almak çocuğun başarma isteğine engel olur.
Kaygıdan hep olumsuz bir unsur gibi bahsedilmekle birlikte belirli bir miktar kaygı başarı için gereklidir. Kaygı aslında bizi tehlikelerde koruyan ve hayatta kalmamızı sağlayan bir unsurdur. Bir miktar kaygı öğrencinin daha iyisini başarmak için çalışmasını, eksiklerinin üzerine gitmesini sağlar. Ancak sürekli ve yoğun bir kaygı başarıya ket vurur. Bunun da nedenlerini araştırmak gerekir.
Bunlar Öğrencinin Kaygısının Kaynağı… Peki, çözüm ne? • Aile ve çevrenin hedeflerinin çocuk için ulaşılmaz olması: - - Aileler çocuklarının geçmiş performanslarını da değerlendirip, gelecek için akılcı ve gerçekçi hedefler belirlerse çocuk çok yüksek bir beklentinin altında ezilmez ve başarmak için çabalamaya devam eder.
Kaygılı annebabalar: Aileler genellikle "Ya başaramazsa…", "Sınav günü aksilik olursa…", "Ya hedefini tutturamazsa…" gibi olumsuz düşüncelere fazla odaklandıkları zaman kaygıları artar. - - Kaygı da bulaşıcı bir duygu olduğu için çocuklarına yansıtırlar. Eğer çocuk hayatta en çok güvendiği anne babasının onun performansı ile ilgili endişeleri olduğunu hissederse kendine olan güveni bu durumdan etkilenir. Bu durumda anne babalar kendilerine bu düşüncelerin ne işe yaradığını sormalılar. "Bu olumsuz düşüncelerin bana ve çocuğuma katkısı var mı?" sorulması gereken en önemli sorudur. Kendilerine ve çocuklarına bir katkısı yok ise bu düşüncelere takılı kalmanın da bir anlamı yoktur.
Sık sık eleştiriye maruz kalma: - - Sık sık eleştirilen çocuk ne yaparsa yapsın hiçbir zaman başarılı olduğunu hissedemediği için uğraşmaktan vazgeçer. Bazı anne babalar çocuklarından yüksek beklentileri olduğu için var olan başarıyı takdir etmeden hep "Senden daha iyisini bekliyorum." mesajı verirler. Gelişimsel açıdan ergenlik döneminde olan ve kendine kimlik arayışındaki ergen kendine yakıştıran olumsuz sıfatları farkında olmadan içselleştirir. "Zaten tembelim…" fikrini benimser. Bu nedenle anne babalar verilebilecek en güzel öneri; çocuğunuza hissettirdikleriniz ve söyledikleriniz nelerse elde edeceğiniz de o olacaktır.
Sık sık başkalarıyla kıyaslanma: - - Anne babalar zaman zaman çocuklarını ders çalışmaya ve başarılı olmaya teşvik etmek için onları başka arkadaşlarıyla kıyaslama yoluna gidebilirler. Kıyaslanmanın aslında hiç kimseyi harekete geçirmediği bir gerçektir. Hatta zaman zaman başka çocuklarla kıyaslanmaktan sıkılan çocuğun aynı yöntemi anne babasına uyguladığını görebilirsiniz. "Arkadaşımın anne babası ona sınavlarıyla ilgili hiç karışmıyor, siz her sınav sonrası beni sıkıştırıyorsunuz." Kıyaslamak yerine çocuğu kendi potansiyeli doğrultusunda değerlendirmek ve ona inandığını hissettirmek çok daha sağlıklı sonuçlar doğurmaktadır.
Sınava gerçeğinden farklı anlamlar yükleme: - - Sınav başarısı hayatta başarılı olmanın tek yolu değildir sadece hayat başarısını etkileyen unsurlardan bir tanesidir. Gereği kadar önem vermek ve her duruma uygun alternatif planlar geliştirmek önemlidir.
Olumsuz düşünmeye yatkın kişilik yapısı: - - Öğrencinin kendisi ile olumlu iç konuşması olması önemlidir. Aşağıda öğrencilerin olumsuz düşüncelerinin yerine kullanabilecekleri bazı olumlu cümleler yer alıyor: Sınava hazırım. Elimden gelenin en iyisini yapacağım. Daha önce de başarmıştım, gene yapabilirim.
Yerim seni Kaygı! Belli başlı pratik teknikleri kendinizi çalışırken ya da sınav anında kaygılı hissettiğinizde uygulayabilirsiniz. Özellikle sınavlardan önce bu tarz gevşeme egzersizlerini çalışma ortamınızda tecrübe ederseniz sınav anında da kısa sürede uygulayabilirsiniz. İşte o tekniklerden bazıları:
Zihinde Canlandırma - - Kendinizi çok rahat bir yerdeymişsiniz gibi hayal edin (kumsalda, ormanda). Kumsalda olduğunuzu hayal ediyorsanız yüzünüze güneşin sıcaklığını, teninizde hafif esen rüzgârı, kulağınızda da dalgaların hoş sesini duymaya çalışın. Kendinizi bu genel ortama bırakırken aynı zamanda içinizdeki huzur duygusuna da dikkat edin.
Nefes Alma Tekniklerini Canlandırma Yöntemi ile Birleştirme - - Güneşli bir günde kumsalda yattığınızı, hayal edin. Sıcak güneş sırtınızda ve sıcak kumlar altınızda. Nefesinizi diyaframınızda yoğunlaştırın ve her nefes alışınızda "SICAK", her nefes verişinizde de "RAHATLA" sözlerini tekrarlayın ve kaslarınızı gevşetin. Kum ve güneş yerine sizi rahatlatacak başka simgeler de koyabilirsiniz.
Sınavla İlgili Düşünceleri Değiştirmek - - Önemli Düşünce, duygu ve davranışlar bir bütün hâlindedir. Her biri bir diğerini etkiler. Yani düşüncenizi değiştirdiğinizde duygunuz değişir, duygunuz değiştiğinde davranışınız değişir. Sınavın zor olduğunu düşünürseniz, bu duygusal açıdan kaygınızın artmasına neden olur. Sınav duygusal açıdan bir kaygı unsuruna dönüştüğü için de ondan uzak durmak ister ve çalışma isteğiniz azalır. Bu da sonuç olarak başarısızlığı beraberinde getirir. Bu nedenle sınavı sadece bir "süreç" olarak düşünmek ve elinden gelenin en iyisini yapmaya çabalamak gerekir.
BU DÜŞÜNCE TUZAKLARINDAN UZAK DURUN - - 1. Aşırı Büyütme-Küçültme(Kendi başarılarını küçültüp, başkalarının başarılarını abartmak ya da tam tersi) -Fenden yüksek net çıkardım ama önemli değil, sen matematikten haber ver. -
2. Duygusal Mantık Yürütme (Mantıklı bir açıklaması olmaksızın o anlık duygu durumuna göre düşünme) -Sınavım kötü geçecek, öyle hissediyorum.
3. Etiketleme (Minik bir olay üzerinden kendine tanı koyma) -Yine düşük puan aldım, ne aptalım ben!
4. Zorunluluk Dilini Kullanma (Şartlara uygun olarak esnek davranmak yerine kendine yerine getirilmesi zor koşullar koyma) -Sınavı kazanmak için aralıksız çalışmalıyım. -Sınavda görevli öğretmenler sessiz ayakkabı giymeli, yoksa soruları anlayamam.
5. Ya Hep Ya Hiç Türü Düşünme (Başarı yolundaki küçük adımları görmezden gelme) -Ya bu sınavda başarılı olurum ya da bir daha diğer sınavlara çalışmam.
6. Aşırı Genelleme (Küçük bir başarıyı ya da başarısızlık ile tüm performansını değerlendirme) Bu denemede 2 dikkat hatası yaptım, gerçek sınavda da kesin yaparım.
7. Olumluyu Geçersiz Kılma (Başarıyı dış etkenlere bağlama, kendini etkisiz hale getirme) En yüksek puanımı aldım, sorular kolaydı da ondan.
Olumsuz düşüncelerinize karşı dengeli düşünme yöntemini kullanın: - - 1. Bu düşünceni destekleyecek bir bulgu var mı? 2. Bu düşünceni geçersiz kılacak bir bulgu var mı? 3. Eğer en iyi arkadaşın/öğretmenin/böyle düşündüğünü bilselerdi seninle aynı görüşte olurlar mıydı? 4. Eğer en iyi arkadaşın kendisi ile ilgili böyle düşünseydi sen ona ne söylerdin?
