Şiddete karşı yüz değişimi çözüm mü?

HABERTÜRK HABER MERKEZİ

İZMİR’de üniversite öğrencisi 20 yaşındaki kıza, ayrılmak istediği erkek arkadaşının uyguladığı şiddet, baskı ve tehditler üzerine Aile Mahkemesi, koruma amaçlı olarak yüzünden diğer fiziksel görünüşüne, eğitim gördüğü kurumdan kimlik bilgilerine kadar tüm yaşamının değiştirilmesi kararını verdi. Avukatı Mehmet Harun Elçi, kararı olumlu karşılayan müvekkilinin yakında estetik ameliyat olacağını söyledi. Ancak karar kamuoyunda tartışma yarattı. Kararı kadın hakları savunucuları ve uzmanlara sorduk.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Ayşenur İSLAM: ‘Bu, şiddet gören kadının hakkıdır’

BU, Ailenin Korunması ve Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’un getirdiği bir haktır. Israrlı takip sonucu mağdur olan kişilerin bireysel başvuruları sonucunda en son ihtimal ya da çare olarak kimliklerinin ve hatta talep etmeleri halinde fiziki durumlarının değiştirilmesi hakları arasında yer alıyor. İlgili mahkeme İzmir’de böyle bir karar verdi. Burada son çare olarak başvurulması çok önemli. Bir insanın hayatının ancak bu şekilde korunabileceği, normalleşebileceği mahkeme tarafından varsayılıyorsa, buna da hakkı vardır diye bir yasamız var.

EŞİTİZ Kadın Grubu Üyesi Av. Hülya GÜLBAHAR: ‘Yerinde bir karar, kutlanmalı’

OLUMLU değerlendiriyorum. Yerinde ve kutlanması gereken bir karar. 6284 sayılı Şiddet Yasası tartışılırken yasanın taslağında zaten genel suçlarda kullanılan, Tanık Koruma Kanunu’ndaki yurtdışına gönderme, yüz değişikliği, kimlik değişikliği gibi tüm koruma tedbirleri taslakta yazılmıştı. Öyle durumlar vardır ki, kadının şehir değiştirmesi, ülke değiştirmesi, tanınmamak için yüzünü değiştirmesi gibi tedbirlerden başka çare kalmayabilir. Ancak durumları vahim ise başka bir tedbirle çözüm bulunamıyorsa bu yola başvurulabilir. Öncelikle saldırganı durduracak, saldırıya son vermesini sağlayacak tedbirlere kafa yormak gerekir.

Bengi Semerci Enstitüsü Çocuk-Genç ve Erişkin Psikiyatrı Prof. Dr. Bengi SEMERCİ: ‘Psikiyatrik destek de gerekir’

TÜM anılarınızı, tanıdıklarınızı, yaşantınızı, sizi siz yapan şeyleri geride bırakmak, ‘başka biri gibi davranmak’ kolay değildir, travmadır. Bu karar öncesi kendi isteğiyle ya da zorla yapılacak olsa da ciddi psikiyatrik değerlendirme yapılmalı, uyum için kişi bir süre takip edilmelidir. Kişiyi hazırlamadan yapıldığında sorunlar çok fazla olabilir. Ayrıca bu tür değişimler sonrası da uzun süreli psikiyatrik destek gerekebilir. Sizi siz yapan her şeyden vazgeçecek bir psikolojik duruma girmiş olmak için çok çaresiz bırakan bir durumda hissetmek ve ciddi travma yaşamış olmak gerekir. Çözüm, travma kaynağını ortadan kaldırmak olmalıdır.

Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Ö. KABOĞLU: ‘Ağır bir özgürlük ve hak ihlali’

‘YÜZ değişimi’, en son çare olarak görünse de, kadının kişiliği ve kimliğini zedeleyen çok ağır bir özgürlük ve hak ihlalidir. Bir de sorunu ve çözümünü bireyselliğe indirgeyen sekter yaklaşım olup, erkek sapıklığını özendirme gibi bir riski bile beraberinde getirebilir. Sorun bütün olarak alınarak çözüm üretilmedikçe yeni insan hakkı ihlallerine yol açar.

İzmir Barosu Başkanı Aydın ÖZCAN: ‘Farklı bir kişiliğe bürünmek çare değil’

SON derece yanlış bir karar. Çok sayıda koruma tedbirleri var, onlardan biri uygulanabilirdi. Bu kararla bir kişinin tüm hayatı değiştirilecek. Koruma daha yararlıdır. Kişinin tanınamaz hale getirilmesi kabul edilemez bir durum. Koruma amaçlı olarak güvenlik tedbiri almak lazım. Estetik yaptırılarak farklı bir kişiliğe bürünmesi korumada çare değildir. Estetik kararını mahkemenin verebilmesi için kişinin ya da avukatının talepte bulunmuş olması gerekir. Şimdi binlerce kadın, bu kararı emsal göstererek koruma amaçlı estetik yaptırma kararı aldırabilir. Ancak her hâkim koruma amaçlı estetik kararı vermez.

Prof. Dr. Ersan ŞEN: ‘Karar, hukuka aykırıdır’

ŞİDDET mağdurunun tüm hayatı silinecek, fiziksel görünüşü ve kimliğiyle tüm yaşamının değiştirilmesi söz konusu. Bunların yapılabilmesi için yasal dayanağının olması lazım. Karar, hukuka aykırıdır. Hayatlarından endişe duyan kişiler, kendi isteğiyle kimliklerini değiştirilebilir, estetik yaptırabilir. Bunu mahkeme kararıyla yaptırmak ve maliyeti devlete yüklemeye dair bir düzenleme görmedim. Mahkeme kimlik değişimine karar verebilir sadece. Kadını korumak için devletin bütün imkânlarını seferber etmek lazım. ‘Ben seni koruyamadım, yüzünü değiştireyim’ demek çözüm değil.

Çocuk İhmalini ve İstismarını Önleme Derneği Başkanı Av. Türkay ASMA: ‘Yönteme sıcak bakmıyorum’

YÜZ değişimine sıcak bakmıyorum. Türkiye’de ilk defa yapılıyor. Kadın üzerinde psikolojik olarak olumsuzluklar olabilir. Kendisine kimlik veren bir yüzü var. Kendisi ve sevenleri için o yüz son derece önemli. Ancak bu yüzü devletin koruma görevini yerine getirememesi nedeniyle değiştirmek zorunda kalması, sonrasında yaşanabilecek problemler düşünülürse doğru değil. Sonrasında yaşanabilecek riski ve problemleri karşılaştırmak gerekir. Adresi, kimliği saklayabilirler ama yüz değiştirmeye hiç sıcak bakmıyorum. Hukuken de ne kadar doğru bilmiyorum.