Dersim'de 77 yıl sonra toplu mezar kazısı
Dersim askeri harekatında aralarında çocuk ve kadınlarında bulunduğu 24 kişinin yakılarak öldürüldükten sonra gömüldükleri iddia edilen toplu mezar kazılmaya başlandı
Kadir MERKİ/TUNCELİ
Cumhuriyet savcısı, bilirkişi ve aile bireylerinin de hazır bulunduğu kazıda, kemikler çıkmaya başladı.
77 yıl sonra Dersim askeri harekatında öldürülenlerin gömüldüğü bir toplu mezara ilk kez kazma vurulmuş oldu.
Baran ve Canan ailelerinin iddiasına göre, 14 Ağustos 1938 tarihinde Tunceli'nin Hozat İlçesi Karabakır Köyü Seka Sure mevkisindeki askeri harekat sırasında her iki aileden aralarında kadın, çocuk ve yaşlıların da bulunduğu 24 kişi kapatıldıkları samanlıkta ateşe verilerek yakıldı. Uzun yıllar boyunca aile bireylerinden kimse olayın yaşandığı yere yanaşmaya cesaret edemedi.
Baran ailesi 2014 yılında bölgede bir anıt mezar yapmak için çalışmalara başlayanıca toprak altından kemikler çıktı. Bunun üzerine hukuki mücadele başlatan aile üyeleri iki kez görevsizlik verilmesine rağmen pes etmedi. Sonunda davayı gören Tunceli Sulh Ceza Mahkemesi mezarların açılması ve kimliklerin tespiti yönünde karar aldı.
İLK TOPLU MEZAR AÇILDI
Mahkemenin verdiği karar doğrultusunda Hozat İlçesi Karabakır Köyü Seka Sure mevkisinde bulunan toplu mezar dün sabah saatlerinde Cumhuriyet Savcısı Hasan Toy, bilirkişiler, ailenin avukatı Cihan Söylemez ve yakınlarının da katılımıyla açıldı. Geniş güvenlik önlemlerinin alındığı bölgede başlatılan kazı çalışmasında alandan çıkan kemikler tek tek fotoğraflanarak koruma altına alındı.
AİLENİN AVUKATI KAZILDIKÇA KEMİKLER ORTAYA ÇIKIYOR
Kazı çalışmasının Minnesota Protokolü'ne uygun olarak yürütüldüünü söyleyen avukat Cihan Söylemez "Bu 1938 katliamıyla ilgili ilk kazı, ilk olay yeri incelemesi, ilk kriminal inceleme. Kemikler çıkarıldıktan sonra Adli Tıp Kurumu'na gönderilecek. Ailelerinden DNA örnekleri alınıp eşleştirme yapılacak. Sonra naaşlar iade edilecek. Bu işlemle ne zaman ne şekilde öldürüldükleri, cinsiyet, kimlik ve yaş bilgileri ortaya çıkacak. Bunlar ortaya çıktığında bizim iddiamızın doğrulanacağını düşünüyoruz. Yaşlı, çocuk ve kadınların katledildiği ortaya çıkacak. Resmi tarihin isyan dediği olayın aslında bir katliam olduğu Türkiye Cumhuriyeti'nin yargısal makamları aracılığıyla onanmış olacak" diye konuştu.
Aile bireylerinden Hüseyin Baran, "Nenem atalarımızın burada yakıldığını söylüyordu. Geçen sene kazı yaparken tesadüfen kemikleri bulduk ve savcılığa başvuruda bulunarak hukuki süreci başlattık" dedi. Toplu mezarın açılmasıyla bir yandan sevinç bir yandan da burukluk yaşadıklarını belirten Baran, "Bu kemiklerin atalarımıza ait olduğunu ispatlamak istiyoruz. Onları kendi inancımıza göre defnetmek istiyoruz. Bir mezar yerleri olsun istiyoruz" diye konuştu.
Katliam yapıldığında 6 yaşında olduğunu belirten Sevim Gürtaş ise; "Onları toplayıp buraya getirdiler. Bir de baktık ki Seka Sure'de ateş yanıyor. Kimseler korkusundan oraya yanaşamadı herkes bir taraflara kaçtı" şeklinde konuştu. Kazının birkaç gün sürmesi bekleniyor.
