Çevre için el ele!

Mehmet Emin DEMİREZEN - HABERTÜRK PAZAR

Çevreye karşı son yıllarda daha bilinçli olduğumuz söylenebilir. Ağaç dikiyor, geri dönüşüm yapıyor, daha az naylon poşet kullanıyoruz. Elbette bunlarla sınırlı değil! Çevre duyarlılığının artmasında geniş çaplı araştırmaların sayısının yükselmesi ve kamuoyuna duyurulmasının rolü büyük. Ama kat edilecek daha epey yol var. O kapsamlı araştırmalardan biri de Birleşmiş Milletler’in bugüne dek yaptığı en geniş çaplı çevre araştırması... BM Çevre Programı, araştırma için tam bin 203 bilim insanı, yüzlerce bilim kuruluşu ve 160’tan fazla ülkeyi bir araya getirdi.

Araştırma incelendiğinde en çok öne çıkan sonuçlarından biri, insanların toprakta, bio çeşitlilikte ve suda yaşayan canlılarda neden olduğu yıkımın, doğanın katbekat kendisini yenileyebilme hızından kat be kat fazla olması... Bu rapor ülkeleri, çevre felaketini durdurmak için radikal kararlarla acilen harekete geçmeye davet ediyor. Rapor su varlıkları üzerine de yoğunlaşıyor. Son yıllarda su varlıklarına dair en büyük tehditler nüfus artışı, iklim değişimi, artan tüketim düzeyi, hızlı kentleşme ve toprak alanlarının bozulması. Araştırmaya göre aslında gelişmiş ülkelerde doğa talanını durdurabilecek bilgi mevcut ama bu bir türlü uygulamaya geçemiyor. Hava kirliliğini azaltmanın yolu olarak araçları değiştirmek, toprakları modern yöntemler kullanılırken uzun dönem sonuçlarını da hesaplayarak kullanmak raporun önerilerinden birkaçı. Küresel ısınma önlenemezse gelişmekte olan ülkelerde büyük kuraklık ve sel felaketleri de öngörülüyor. Yenilenebilir enerji kurtarıcı olarak gösteriliyor.

700 ARAŞTIRMACIDAN ÇARPICI RAPOR

Yenilenebilir enerjiden söz açılmışken 700 araştırmacıyla yenilenebilir enerjiye dair dünyada hazırlanan en kapsamlı rapor olan ‘Yenilenebilir Enerji Küresel Durum Raporu’ndan bahsetmek gerek. Rapor, yenilenebilir gücün dünyada rekabetçi bir kaynak olarak yerini sağlamlaştırdığı ve 2015’te rekor seviyede olduğuna işaret ediyor. Araştırmaya göre tarihteki en yüksek kurulumun gerçekleştiği 2015’te toplam 147 gigavat yenilenebilir enerji kurulu gücü sisteme katıldı. Ayrıca,modern yenilebilir ısıtma sistemlerinin kapasitesi de artarken, yenilenebilir enerjinin ulaşımda kullanımı da yaygınlaştı.

2016’dan itibaren 23 ülke, enerjisinin yüzde 10’undan fazlasını yenilenebilir kaynaklardan sağlamakta. Bu ülkeler arasında Danimarka, Almanya, Norveç gibi yoğun sanayileşmiş olanları da var, Kosta Rika gibi düşük nüfusa ve zengin doğal kaynaklara sahip olanları da... 2015’te Kosta Rika 75 gün boyunca sadece yenilenebilir kaynaklardan üretilen enerjiyi tüketti, 2021’de karbonu ekonomisinden çıkarmayı planlamakta. Rapordan çıkan diğer çarpıcı verilerse şöyle:

Yenilenebilir enerjiye yapılan yatırım 2015’te 285.9 milyar dolara ulaşarak rekor kırdı. Sektör bir önceki yıla göre yüzde 5 büyüdü. Bu rakam 2011’de kırılan son rekordan toplam 8 milyar dolar daha yüksek.

-Yenilebilir güç önemli bir istihdam alanı olarak da öne çıkıyor. 8.1 milyon insan doğrudan yenilebilir enerji alanında istihdam ediliyor.

-Dünya’da ilk defa, kalkınmakta olan ülkelerde yapılan yenilenebilir yatırım kalkınmış olan ülkelerde yapılan yatırımı geçti.

-2015’te 147 gigavat yenilebilir enerji kurulu gücü sisteme katıldı. Bu, tarihte karşılaşılan en büyük rakam.

-Dünyada 173 ülkede artık yenilenebilir enerji hedefi var. Fas, 160 MW’lık PV kurulumuyla 2015’te en çok güneş kurulumu yapan ülke oldu. Türkiye, Çin’den sonra en çok solar ısıtma sistemi kuran ülke.

ÇEVRE KİRLİLİĞİNİ ÖNLEYEBİLECEK 5 TEDBİR

Düzenli olarak hava kirliliği ölçümleri yapılmalı.

-Yeşil alanlar artırılmalı.

-Fabrikalar bacalarına filtre takmalı.

-Çukur bölgelerde temiz hava akımını sağlayacaksistemler kurulmalı.

-Çevre kirliliği haritası çıkarılmalı.

10 BİN ÇEVRECİ ÇOCUK GUINNESS REKORLAR KİTABI'NDA

Ankara Keçiören Belediyesi tarafından başlatılan ve tüm Türkiye’ye örnek olan ‘Çevre Çiçekleri Hareketi’, Dünya Çevre Günü etkinlikleri kapsamında yaptığı rekor denemesiyle Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi. Çocuklara çevre bilinci kazandırmak ve çevreye duyarlı nesiller yetiştirmek için 2010’da başlatılan ‘Çevre Çiçekleri Hareketi’, 10 bin ilkokul 5’inci sınıf öğrencisini bir araya getirdi. Çiçek mozaiği oluşturan çocuklar, dünya rekoru kırdı.

2025'DE 330 MİLYON HEKTARI BULACAK!

Dünyadaki toplam su tüketiminin yüzde 73’ü sulamada kullanılmakta. 1995 itibarıyla dünyada sulanan tarım alanları 253 milyon hektar, 2010 yılında 290 milyon hektar iken, 2025 yılında ise bu oran 330 milyon hektara ulaşması beklenmekte.

ÇEVRECİ KURUMLAR UMUT VERİYOR

‘Sofia Ormanları Yok Etmez’ kampanyasıyla 2014’ten bu yana endüstriyel ağaç tarımını destekleyen Lila Kağıt, şimdiye kadar toplam 50 bin fidan dikti. 2023’e dek 600 futbol sahası büyüklüğünde alanda 700 bin ağaç dikmeyi hedefliyor.

Çevreye ve geri dönüşüme duyarlı Egeli İşletmelerden Viking Temizlik ve Kozmetik A.Ş. çevrenin korunmasına katkısı büyük olan ‘Yeşil Nokta’nın Türkiye’de kullanım hakkına sahip yaklaşık bin firmadan biri... Türkiye ve dünyanın önde gelen şirketlerinin yarıştığı ÇEVKO 2015 Yeşil Nokta Sanayi Ödülleri’nde ödüllere layık görülen şirket, hammadde, doğal kaynak, enerji tasarrufu ve atık geri kazanımıyla ilgili teknolojileri yakından takip ediyor ve ağaçlandırma projeleri yapıyor.

Anadolu’da kooperatif üyesi pancar çiftçisinin birikimleriyle üretimi ve kırsal gelişime dayalı iktisadi kalkınmayı desteklemek için kurulan Şekerbank da bugün enerji verimliliği yatırımlarını destekliyor; enerji tasarrufunda farkındalık yaratıyor, müşterilerini sürdürülebilir yatırımlara teşvik ediyor. Mesela enerji tasarrufunu yaygınlaştırmak ve doğal kaynakların sürdürülebilirliğine destek olmak amacıyla geliştirdiği EKOkredi’yle bireylerin, çiftçi, esnaf ve işletmelerin enerji verimliliği yatırımlarını finanse etti ve bugüne kadar enerji verimliliği yatırımlarıyla 23.2 milyar kilovatsaat enerji tasarrufu elde etti, 5 milyon ton CO2 salımı engelledi, 207 milyon metreküp doğalgaz tasarrufu gerçekleşti. Çevre ve Sosyal Duyarlılık Yönetmeliği’ne sahip banka, kendi karbon emisyon ölçümünü yapıyor. Dünyanın önde gelen iklim değişikliğiyle mücadele platformlarından biri olan Karbon Saydamlık Projesi’nde yer alıyor. Birleşmiş Milletler Çevre Programı Finans Girişimi’ne ve Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi’ne Türkiye’den taraf sayılı kurumlardan...