Darbecilere yargı yolu

Anayasa değişliği paketinin referandumda kabul edilmesiyle birlikte aralarında milletvekili, yazar, gazeteci ve sanatçıların da bulunduğu bir grup, 12 Eylül darbesini yapanlar hakkında suç duyurusunda bulundu. 'Yetmez ama evet platformu' adlı grubun yaptığı açıklamada, "12 Eylül 2010 günü millet devlete el koymak zorunda kaldı" denildi.

Beşiktaş'taki İstanbul Adliyesi'ne gelen yaklaşık 50 kişi, adliye önünde basın açıklaması yaptı. Grup, 'Yetmez! yeni Anayasa istiyoruz' ve 'Darbeci Evren 12 Eylül'ün hesabını vereceksin' yazılı pankart açtı. Grup adına basın açıklamasını okuyan Yıldız Önen, "12 Eylül 2010 günü millet devlete el koymak zorunda kaldı. 50 yıllık darbeler tarihinin sonuna gelindi. 30 sene sonra, 12 Eylül'le hesaplaşmak için büyük fırsatımız doğdu" dedi.

Artık askeri darbelerde darbecilere selam duran yüksek yargıçların olmayacağını belirten Önen, "12 Eylül 1980'in 'Asmayalım da besleyelim mi?' diyen kudretli komutanından hesap sormak için 12 Eylül 2010'da bütün engeller kalktı. Darbe yapmak suçtur. Kenan Evren ve o gün darbe suçuna ortak olanlar yargılanmalıdır. Evren ve hayatta olan 12 Eylül darbecilerinden şikayetçiyiz. Özgürlük için, adalet için, eşitlik için, darbe yapmanın ağır bir suç olduğunu hafızalara kazımak için bugün darbeciler hakkında suç duyurusunda bulunuyoruz" diye konuştu.

SACİT KAYASU: ÖÇ PEŞİNDE DEĞİLİZ

Daha önce Kenan Evren hakkında iddianame hazırladığı için HSYK'nın görevden attığı eski savcı Sacit Kayasu, yargılamanın başlaması için hiçbir engel olmadığını vurguladı. Kayasu, "Zaman aşımı tehlikesi yok. Şu ana kadar yargılama olamadığından böyle bir durum yoktu. Ama artık tüm darbeciler yargı önüne çıkabilecek. O dönem savcı olarak bile dava açma yetkimiz yoktu. Biz öç peşinde değiliz. Sadece suçlunun cezalandırılmasını istiyoruz. Yargılanmak her zaman bir haktır. Suçsuzlarsa mahkemede de berat ederler'' dedi.

UFUK URAS: ÇOCUKLARIMIZA VERECEĞİMİZ EN BÜYÜK HEDİYE

Milletvekili Ufuk Uras da referandumda 'evet' çıkmasıyla ilgili şunları söyledi, "Bu bizim açımızdan çifte bayram. Bir yandan sandıktan demokrasi çıktı. Diğer yandan da Kürt demokrasi hareketi 'Biz buradayız.' dedi. 'Yeni bir anayasa yapacaksan beraber yapalım.' dediler. Batı ile doğu arasında köprü kuracağız. Biz 30 yıldır bunu bekliyorduk. Kenan Evren ve arkadaşlarının yargılanması için bir zemin oluştu. Çocuklarımıza vereceğimiz en büyük hediye de budur. Kenan Evren'in gönüllü avukatları yanılıyor.''

Şikayetçi olan 80 kişi arasında milletvekili Ufuk Uras, yazarlar Nihal Bengisu Karaca, Ferhat Kentel, Yasemin Çongar, Anayasa Mahkemesi Raportörü Osman Can, Sacit Kayasu, eski İstanbul Baro Başkanı Yücel Sayman ve sanatçı Zeynep Tanbay da bulunuyor.

Şüpheliler ise Kenan Evren ile birlikte dönemin kuvvet komutanları Nurettin Ersin, Tahsin Şahinkaya, Nejat Tümer, Sedat Celasun, eski komutanlardan Bedrettin Demirel, Ali Haydar Saltık, eski Başbakan Bülend Ulusu ile diğer bakan, bürokrat, vali, kaymakam, emniyet müdürü, asker, amir ve memurlar olarak gösterildi. Darbe sonrasında yaşanan gelişmelerin hatırlatıldığı dilekçede, asılanlar, öldürülenler, gözaltına alınan, fişlenenler olduğu kaydedildi.

Dilekçede, "İzah edildiği üzere şüphelilerin hapis cezasıyla tecziyeleri için haklarında kovuşturma yapılarak kamu davası açılmasını arz ve talep ederiz" denildi.

ANKARA

İnsan Hakları Derneği (İHD), MAZLUMDER ve ''Yetmez Ama Evet Platformu'' üyeleri, ''12 Eylül 1980 darbesini yapanlar'' hakkında suç duyurusunda bulundu.

MAZLUMDER Genel Başkanı Ahmet Faruk Ünsal, suç duyurusunda bulunmadan önce adliye önünde yaptığı basın açıklamasında, 12 Eylülden 30 yıl sonra 1982 Anayasasında önemli tadilatlar yapıldığını belirtti.

Bunlardan birinin geçici 15. maddenin yürürlükten kaldırılması ve darbecilerin anayasal koruma zırhından arındırılması olduğunu ifade eden Ünsal, ''Türkiye'ye 30 yıl önce çok büyük acılar yaşatan ve Türkiye'nin siyasi tarihinde kocaman bir kara leke olarak duran 12 Eylül iradesinin darbecileri hakkında suç duyurusunda bulunacaklarını'' bildirdi.

Yargılı ve yargısız infazların hesabının hukuk nezdinde sorulabildiğini göstermeyi amaçladıklarını söyleyen Ünsal, Türkiye'nin 30 yıllık ayıbının üzerine gidilerek, sorumluların yargılanmasını temenni ettiklerini dile getirdi.

Ünsal, ''bunun, bundan sonra darbeye teşebbüs etmek isteyenler için çok caydırıcı olacağını'' ifade etti. ''Yetmez Ama Evet Platformu'' adına açıklama yapan Halil İbrahim Torlak da ''12 Eylül 1980 darbesini yapanlardan hesap sorulması için suç duyurusunda bulunacaklarını'' kaydetti. Torlak, suç duyurusu dilekçesinde şüphelilerin, eski Cumhurbaşkanı, dönemin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren ile dönemin komutanları, Danışma Meclisi üyeleri, bakan, bürokrat, vali, kaymakam, emniyet müdürü, asker, amir ve memurları olduğunu açıkladı.

İHD'NİN SUÇ DUYURUSU

İHD Genel Başkanı Öztürk Türkdoğan da ''bugünün, belki de 30 yılın utancının silineceği bir gün olduğunu'' söyledi. Referandumla birlikte darbeyi yapan cuntanın korunduğu geçici 15. maddesinin kalktığını ifade eden Türkdoğan, ''Büyük insanlık suçlarının cezasız kalmaması adına suç duyurusunda bulunuyoruz'' dedi.

Türkdoğan, ''Burada bir zaman aşımı sorununun olmadığını düşünüyorum. Çünkü hukuki ve fiili engeller, özel dokunulmazlık hükümleri vardı. Bunlar varken zaman aşımından söz edilemeyeceği kanaatindeyim. Kaldı ki insanlığa karşı suçlarda da evrensel zaman aşımı ilkesi işlemez'' diye konuştu. Suç duyurusu dilekçesini hazırlayan Dr. Levent Korkut da geçici 15. maddenin kaldırılmasının Türkiye'nin önünde fırsat açtığını kaydetti. Suç duyurusunun, sorumluların cezasız kalmasıyla sonuçlanması halinde BM ve AİHM'ye başvuruda bulunacaklarını bildiren Korkut, ''Ama, gönül istiyor ki, kirli çarşaflarını Türkiye kendisi temizlesin'' ifadesini kullandı.

Bir dönem İHD Genel Başkanlığı görevinde bulunan, Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu Başkan Yardımcısı Yusuf Alataş ise geçici 15. maddenin kalkmasıyla bir dönem insanlık suçu işleyen darbecilerin yargılanmasının önünün açıldığını söyleyerek, ''bunun Türkiye açısından bir fırsat olduğunu'' kaydetti. Alataş, ''Umarım bu başvuru ciddiye alınır ve sorumluların cezalandırılmasıyla sonuçlanır'' dedi.

İZMİR

İzmir'de ise Eşitlik ve Demokrasi Partisi (EDP) İl Yönetimi, ''12 Eylül darbesini yapanlar'' hakkında suç duyurusunda bulundu.

EDP İzmir İl Başkanı Arif Ali Cangı, İzmir Adliyesi önünde gazetecilere yaptığı açıklamada, dünkü halk oylamasıyla kabul edilen anayasa değişikliğinin, Anayasanın geçici 15.maddesini yürürlükten kaldırdığını ifade etti.

Cangı, şu bilgileri verdi: ''Anayasa değişikliğinden sonraki ilk işimizi gerçekleştiriyoruz. 12 Eylül darbecileri ve diğer sorumluları hakkında darbe yapmak, anayasa değiştirmek, hükümeti yıkmak, sistemli bir şekilde planlayarak ve tasarlayarak adam öldürmek, kasten yaralamak, işkence yapmak, eziyet etmek, hürriyetten yoksun bırakmak ve cinsel saldırıda bulunmak gibi suçlardan suç duyurusunda bulunuyoruz.''

Türkiye'nin eşitlikçi, özgürlükçü, demokratik bir anayasayı hak ettiğini belirten Cangı, ''Suç duyurusu dilekçimizde, darbeyi gerçekleştiren generallerin yanı sıra, darbe sırasında görevde olan ve daha sonra görev alan kuvvet komutanları, bakanlar kurulu üyeleri, sıkıyönetim komutanları, valiler, emniyet müdürleri şüpheli olarak gösterilmiştir'' dedi.

BURSA

Öte yandan Sabah saatlerinde Bursa Adliye Sarayı önünde buluşan Genç Siviller adına bir açıklama yapan Emin İleri, 12 Eylül 1980 darbesini gerçekleştiren dönemin Genelkurmay Başkanı Kenan Evren ve kuvvet komutanları hakkında, "darbe yapmak, anayasayı değiştirmek, hükümeti yıkmak, sistemli bir şekilde planlayarak ve tasarlayarak adam öldürmek, kasten yaralama, işkence yapmak, eziyet etmek, hürriyetten yoksun bırakmak, cinsel saldırıda bulunmak" iddiasıyla suç duyurusunda bulundu.

Hazırladıkları şikayet dilekçesinde Kenan Evren ile dönemin kuvvet komutanları Nurettin Ersin, Tahsin Şahinkaya, Nejat Tümer, Sedat Celasun, Bedrettin Demirel, Ali Haydar Saltık, eski Başbakan Bülend Ulusu'nun yanı sıra dönemin vali, bürokrat, kaymakam ve emniyet müdürlerinin yargı karşısına çıkması gerektiğini isteyen Genç Siviller, bu isimlerin cezalandırılmasını talep etti.

Darbecilerin yüz binlerce insanı mağdur ettiğini öne süren Emin İleri, "12 Eylül 1980 Darbesi'nde halk iradesi Meclis'te ortadan kalkmış, siyasi partilerin kapısına kilit vurulmuştur. 650 bin kişi gözaltına alınmış, 1 milyon 683 bin kişi fişlenmiştir. Açılan 210 bin davada 230 bin kişi yargılanmıştır. 7 bin kişi için idam cezası istenmiştir. 517 kişiye idam cezası verilmiş, bunlardan 50'si asılmıştır. 30 bin kişi işten atılmış, 388 bin kişiye pasaport verilmemiştir. Gazetecilere hapis cezaları verilmiş,

300 gün gazeteler çıkmamıştır. 39 ton gazete ve dergi imha edilmiştir. Cezaevlerinde toplam 299 kişi yaşamını yitirmiştir" dedi.

Bazı çevrelerin komutanların zaman aşımından dolayı yargılanamayacağı görüşüne de dikkat çeken İleri, işlenen suçların geçici 15. madde dolayısıyla soruşturulamadığını hatırlatarak, "Bu maddeden dolayı herhangi bir zaman aşımı söz konusu değil" diye konuştu.

Açıklamanın ardından, Emin İleri ve arkadaşları hazırladıkları dilekçeleri Cumhuriyet Başsavcılığı'na verdi.