Kod adı: ELA
IŞİD'in rehin aldığı 49 konsoloslul görevlisi ile ailelerinin kurtarılması için yapılan büyük operasyona onun adı verildi BÜLENT AYDEMİR/BAHAR BAKIR HT GAZETE
IŞİD'in rehin aldığı 49 konsolosluk görevlisi ile ailelerinin kurtarılması için MİT uzun, hassas ve gizli bir süreç yürüttü. Kurtarılmaları için 1.5 yıla kadar süre biçilen rehineler için 3. ayda düzenlenen operasyonda hiçbir ülkeden destek alınmadı. Operasyona IŞİD’in en küçük rehinesi, 8 aylık Ela bebeğin adı verildi.
IŞİD tarafından 11 Haziran’dan bu yana rehin tutulan Musul Başkonsolosu Öztürk Yılmaz’la birlikte 49 konsolosluk görevlisi ve aileleri 101 gün sonra özgürlüklerine kavuştu. Kurtarma harekâtını Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Dış Operasyon Başkanlığı yürüttü.
“Kurtarma” da çatışma olmadı, IŞİD ile hiçbir pazarlığa girilmedi ve fidye ödenmedi. Güvenilir kaynaklara göre 3 ay süren operasyonun perde arkası şöyle:
TALİMATI ERDOĞAN VERDİ:
Musul Başkonsolosluğu’nun basılmasının hemen ardından o dönem Başbakan olan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, operasyonu yürütme görevini MİT Müsteşarı Hakan Fidan’a verdi.
DIŞ OPERASYON BİRİMİ ALDI: Kurtarma sürecini başından sonuna kadar MİT’in Dış Operasyon başkanlığı yürüttü. MİT’in diğer birimleri Başkanlığa destek verdi.
ELA VE KUZEY BEBEK: Rehineler arasında Ela ve Kuzey adında iki bebek vardı. Bu nedenle operasyona en küçük rehine olan Ela’nın adı verildi. Alıkonulduğunda 8 aylık olan Ela, özgürlüğüne kavuştuğunda 11 aylıktı.
İHA’DAN İNSANA: Kurtarma sürecinde; insansız hava araçlarından (İHA’lar) alınan istihbarat, elektronik istihbarat, insan istihbaratı, teşkilatın merkezine entegre edilen sinyal istihbaratı kullanıldı.
BÖLGEDE EN TECRÜBELİ TEŞKİLAT
Daha önce; Suriye, Lübnan, Afganistan, Fransa, İspanya ve İran vatandaşlarının kurtarılmasını sağlayan MİT, benzer sistemi kullandı. Bu konuda bölgede en tecrübeli teşkilat olan MİT, planları bizzat hazırladı.
IŞİD’İN DAVRANIŞ KODLARI: Diğer kurtarma operasyonları ve rehine olayları baz alınarak IŞİD’in bu tür durumlardaki davranış kodları çıkarıldı. Kurtarma için 2.5 ay-1.5 yıl gibi bir süre belirlendi. Rehinelerin 3 ayda serbest kalmasını sağlayan MİT, hedefe kısa sürede ulaştı.
GİZLİ YÜRÜTÜLDÜ: 5-6 kez rehinelerin bırakılması söz konusu oldu ancak sonuçsuz kaldı. Uzun, hassas, gizli bir süreç yürütüldü.
TÜM YETKİLERİNİ KULLANDI: MİT, son Teşkilat Yasası’nda yer alan tüm yetkileri, özellikle müzakere konusundaki yetkileri kullandı; yol haritası belirlendi.
HİÇBİR DESTEK ALINMADI: Vatandaşların can güvenliği göz önünde bulundurularak ABD başta olmak üzere yabancı ülkelerden hiçbir destek alınmadı. Tamamen milli ve öz kaynaklı bir operasyon oldu.
8 KEZ YERLERİ DEĞİŞTİRİLDİ: 31 Türk şoförünün teslim edildiği gün 49 rehinenin de verilmesi gündeme geldi ancak son anda vazgeçtiler. Serbest kalmaları 5-6 kez daha gündeme geldi, verilmedi. 3 aylık sürede operasyona karşı 8 kez yerleri değiştirildi.
DOĞRUDAN TEMAS: Rehinelerin serbest bırakılması için her türlü metot denendi. Çeşitli aracılar üzerinden temas kurulduğu gibi doğrudan temas da sağlandı.
SİLAH KULLANILMADI: Operasyonda silah kullanılmadı, 49 kişi teslim alındı. Hem vatandaşların can güvenliği dikkate alındı, hem de “IŞİD’in artık Türkiye’nin komşusu haline gelmesi ve bundan sonra da benzer rehine krizlerinin yaşanması olasılığı” göz önünde bulunduruldu. Askerlerle temas hiç kesilmedi ancak operasyonda askerler görev almadı.
IŞİD İÇİN RİSKLİ HALE GELDİ: Kaynaklar IŞİD’e, fidye ya da başka bir şey verilmediğini belirtirken, “Can güvenliklerini sağlamaları açısından, onları ellerinde tutmaları, bırakmalarından daha riskli hale geldi. Bırakmaları onlar için daha avantajlıydı” dedi.
TELAFER’DEN RAKKA’YA: 49 kişi, önceki gün öğle saatlerinde IŞİD tarafından Telafer’den Rakka’ya getirildi. MİT’in operasyon timi, 49 kişiyi Telabyad’dan aldı; karayoluyla Akçakale sınır kapısına getirip güvenlik güçlerine teslim etti.
ERDOĞAN’A VE DAVUTOĞLU’NA BİLGİ: Operasyon bilgisi gece yarısı Cumhurbaşkanı Erdoğan’a ve Başbakan Davutoğlu’na iletildi. 49 kişi, sabah 05.00’te Suriye üzerinden Türkiye’ye giriş yaptı.
TÜRKİYE ÜZERİNE DÜŞENİ YAPACAK: Yetkililer, bundan sonra IŞİD’e karşı atılacak adımlar ve sınır güvenliği konusunda neler yapılacağı konusunda, “Dış politikamızı rehineler üzerinden şantajla belirleyemeyiz. Sadece IŞİD’i hedef alan strateji değil, sınır güvenliği ve vatandaşlarımızın can güvenliği dikkate alınarak önlemler alınacak. Türkiye bundan sonra üzerine düşeni yapacak” dedi.
"IŞİD'İN KALBİNDEN ALDIK"
Kaynaklar, 49 rehinenin yer değiştirme sırasında IŞİD’in güzergâhı dışına çıkarılarak alındığını söyledi: Ustaca bir operasyonla IŞİD’in adeta kalbinden vatandaşlarımızı aldık. Önceden temas kurulduğu gibi, müzahir IŞİD elemanları tarafından bize getirildiler.
IŞİD REHİNELERİN YERİNİ DEĞİŞTİRİRKEN İHA'LAR TAKİPTEYDİ
IŞİD 101 gündür rehin tuttuğu Türkiye Musul Başkonsolosluğu görevlileri ile ailelerinin yerlerini “nokta operasyonları”na karşı tam sekiz kez değiştirdi. Bu sırada insansız hava araçları hep takipteydi.
Askeri operasyon son seçenek olarak masada tutuldu. Bordo bereliler, rehinelerin can güvenliği tehlikeye düştüğü anda harekete geçmek üzere 24 saat hazır bekletildi.
101 gündür IŞİD tarafından alıkonulan, aralarında Türkiye’nin Musul Başkonsolosu Öztürk Yılmaz’ın bulunduğu, 10 diplomat, 31 özel harekât polisi, 3 kadın ve 2 bebek ile Iraklı 3 görevlinin kurtarılması için MİT ilk günden itibaren “milli” bir operasyon yürüttü. ABD ile birçok ülke istihbarat desteği ve operasyon için yardım teklifinde bulundu.
Bu teklifler, operasyonu başarısızlığa uğratabileceği gerekçesiyle reddedildi. Bölgedeki aşiret liderleriyle sürekli temas kurularak gelişmeler takip edildi. IŞİD rehinelerin yerini 8 kez değiştirerek olası nokta operasyonlarını önlemeye çalıştı.
Rehineler ilk olarak bir otelde sonrasında ise Musul’da 3 katlı bir evde tutuldu. Rehinelerin yer değiştirmesi, Türk yapımı insansız hava aracı (İHA) ANKA’lar tarafından anbean takip edildi.
IŞİD ‘PERŞEMBE’ DEDİ
Askeri operasyon son seçenek olarak masada tutuldu. Bordo bereliler, rehinelerin can güvenliği tehlikeye düştüğü anda harekete geçmek için 24 saat hazır bekletildi. Geçen perşembe günü rehinelere serbest bırakılacağı bilgisi verildi. IŞİD’le görüşmelerin ardından operasyon düğmesine basıldı.
MİT Musul’da kaçırılan rehineleri Telabyad’da teslim aldı ve MİT Müsteşarı Hakan Fidan’ın talimatıyla Akçakale sınır kapısına getirildi. MİT ve emniyet yetkilileri tarafından karşılanan rehineler sabah saat 05.00’te Şanlıurfa’ya getirildi.
3 IRAKLI EVE DÖNDÜ
Rehinelerin ailelerine telefonla, bazılarına ise SMS’lerle bilgi verildi. 46 rehine sağlık kontrolünden geçirilirken, rehineler arasında bulunan 3 Irak vatandaşı talepleri üzerine ülkelerine gönderildi. Operasyon gizli tutuldu, Irak merkezi hükümetinin haberi olmadı. Başbakan Davutoğlu operasyon haberini önceki akşam saat 23.30’da MİT Müsteşarı Hakan Fidan’dan aldı.
KURBAN KESTİRDİ
Davutoğlu, vatandaşların sağ salim alındığını öğrenince şükür namazı kıldı ve kurban kestirdi. Bakü programını yarıda kesen Davutoğlu, Şanlıurfa’ya haraketinden önce sabah saat 06.00’da Twitter’den “Aziz milletimizin gözü aydın” diye başlayan mesajıyla müjdeli haberi duyurdu, operasyona emeği geçenlere teşekkür etti.
Şanlıurfa’da özgürlüğe kavuşan vatandaşlara uçağa binmeden önce “Memleketinize hoşgeldiniz” anonsu yapıldı.
