Las Vegas saldırısı: ABD'li yetkililer ve basın saldırgan için neden 'terörist' terimini kullanmıyor?
Las Vegas'ta 59 kişinin öldüğü saldırıyı gerçekleştirdiği açıklanan Stephen Paddock'un "terörist" yerine, "yalnız kurt", "emekli", kumarbaz gibi ifadelerle tanımlanmasına sosyal medyada tepki gösterildi.
#resim#284808#- Reuters
ABD'nin Las Vegas kentinde Pazartesi sabahı düzenlenen ve en az 59 kişinin hayatını kaybettiği saldırıyla ilgili soruşturma devam ederken, sosyal medya kullanıcıları, yetkililerin ve basın organlarının şüpheli Stephen Paddock için "terörist" terimini kullanmamasına tepki gösteriyor.
Basın organlarında, Mandalay Bay Oteli'nin 32'nci katında tuttuğu odadan konser izleyen kalabalığın üzerine ateş açtığı açıklanan 64 yaşındaki Paddock'tan "yalnız kurt", "dede", "kumarbaz" ve "emekli muhasebeci" ifadeleriyle bahsediliyor. Ancak "terörist" sıfatı kullanılmıyor.
Paddock'un bu saldırıyı neden düzenlediği henüz bilinmiyor. Uluslararası terör örgütleriyle arasında herhangi bir bağ tespit edilemediği ve psikolojik bir rahatsızlığı olduğu yönünde herhangi bir bulgu olmadığı açıklandı.
Sosyal medyada, Müslüman olsaydı saldırının hemen ardından Paddock'u tanımlamak için "terörist" kelimesinin kullanılacağını ve henüz ortaya somut kanıtlar çıkmadan "İslamcı terörle" bağdaştırılacağını söyleyenler çoğunlukta.
Bu duruma tepki gösterenler arasında ünlüler, ekran yüzleri ve akademisyenler de var.
Bu isimlerden biri olan Rap şarkıcısı Russ, "Eğer bu adam Müslüman olsaydı hemen terörist yaftası yapıştırırdık" diye yazdı.
Eyalet ve federal düzenlemeler ne diyor?
Nevada eyalet yasalarında, "terör eylemi," "Genel nüfus üzerinde büyük fiziki zarar vermek ya da öldürmek amacıyla şiddet kullanılmasını içeren her türlü eylem" olarak tanımlanıyor.
ABD'de federal düzeyde ise belli bir faaliyetin "iç terör eylemi" olarak nitelendirilmesi için üç kriteri karşılaması gerekiyor:
#resim#284811#- AFP
Federal Soruşturma Bürosu'na (FBI) göre de, bu tarz eylemlerin "devleti, sivil nüfusu veya bunların herhangi bir kesimini siyasi ya da sosyal amaçlar doğrultusunda sindirme veya baskı altında tutma" niyetini taşıması gerekiyor.
Bu tanım içerisinde yer alan ve niyeti tanımlayan unsur kilit önem taşıyor. Şiddet olayının faili yalnızca kalabalık bir gruba zarar vermek mi istiyor, yoksa devleti etki altına almak amacıyla veya belli bir ideolojinin amaçlarına uygun olarak mı hareket ediyor?
Birçok sosyal medya kullanıcısı, Nevada eyalet yasalarındaki "terör eylemi" tanımını paylaşarak, buradaki açık tanıma rağmen Las Vegas Şerifi Joseph Lombardo'nun basın toplantısındaki sözlerine tepki gösterdi.
Lombardo, Paddock ile ilgili olarak, "Şu aşamada inanç sisteminin ne olduğunu bilmiyoruz. Şu anda tek başına, yalnız bir kurt gibi hareket ettiğine inanıyoruz" demişti.
Twitter'da "clairevenom" adını kullanan bir kişi, "'Yalnız kurt' lafını okuduğum anda saldırganın ırkının ne olduğunu da anladım" diye yazdı.
Bir başka kullanıcı da farklı ten renklerine göre yapılan tanımlamaların yer aldığı bir şemayı paylaşarak, gösterilen tepkiye destek verdi.
#resim#284814#- BBC
Twitter'da saldırıdan bu yana içinde "yalnız kurt" ifadesi geçen 200 binden fazla mesaj atıldı.
"Terör saldırısı" terimini içeren mesaj sayısı da 170 bini aşarken, birçok kullanıcı şüphelinin beyaz olup olmamasına göre, kullanılan terimlerin farklılık gösterdiğine dikkat çekti.
Konuyla ilgili tartışmalar Facebook'ta da yapıldı. Endonezya'dan Mursal adlı bir kullanıcı, "Uluslararası terörist olarak görülmüyor mu? Belki tipi Arap'a benzemediği içindir!" yazdı.
Müslüman bir ABD'li olan Mahmud el Avadi de Facebook üzerinden paylaştığı mesajda, saldırıdan duyduğu üzüntüyü dile getirirken, radikal İslamcıların gerçekleştirdiği saldırıların ardından ailesinin başına gelenlerin Las Vegas olayından sonra beyazların başına gelmeyeceğini düşündüğünü söyledi.
#resim#284817#- BBC
El Avadi, "Her saldırı sonrası eşimin can güvenliğinden endişe duyuyorum. Çünkü başörtüsü takıyor. Adı Muhammed olduğu için oğlumun okulda saldırıya uğramasından korkuyorum. Arapça konuştuğu için dört yaşındaki kızıma haksızlık yapılacağından kaygılanıyorum. Ama ne zaman terörist beyaz ve Hristiyan ise o zaman hemen akıl hastası deniliyor ve hayat normale dönüyor" yazdı.
BBC yayın ilkeleri
BBC'nin terörist veya terör terimlerinin kullanımıyla ilgili çok net kuralları var.
BBC'nin yayın ilkelerinde bu konuyla ilgili şu ifadeler yer alıyor:
"Terörist veya terör eyleminin ne olduğuna dair üzerinde herkesin uzlaşmaya vardığı bir mutabakat bulunmamaktadır. Bu terimin kullanımı genellikle bir değer yargısı içermektedir.
"Bununla birlikte, bir başkasının sözleri tırnak içinde aktarıldığında, 'terörist' kelimesinin değiştirilmemesi gerekmektedir. Ancak, kendimiz bu kelimeyi kullanmaktan kaçınmalıyız.
"Bu, belli bir eylemin gerçekliğini ve yarattığı korkuyu aktarmaktan kaçındığımız anlamına gelmemelidir. Aksine, kullandığımız dilin, objektif gazetecilik alanındaki itibarımızı nasıl etkileyeceğini göz önünde bulundurmamız gerekmektedir."
"Terörist" denmemesini savunanlar da oldu
Sosyal medyada paylaşılan yorumların büyük bir çoğunluğu Paddock'u "terörist" olarak nitelendirmeyen yetkililere ve basın kuruluşlarına tepki gösterirken, buna karşı argüman geliştiren ve yorum yapanlar da oldu:
Donnie_Inverso adını kullanan bir kullanıcı, "Bu, terör değildir. Terör, siyasi ya da dini inançlarını değiştirmek için insanları korkutur. Bu, kalabalığın üstüne ateş açmaktır" yazdı.
mitchellmg101 adlı kullanıcı, "Siyasi bir amaç taşıdığına dair herhangi bir kanıt bulunamazsa, Stephen Paddock, toplu katliama imza atan bir saldırgandır. Terörist tanımına uymaz" dedi.
Kno1ThngNothing adlı kullanıcı da, "Amacını bilemezsek terör olup olmadığına karar veremeyiz. Kalabalığın üzerine ateş açmakla terörizm eşanlamlı değildir" yorumunu yaptı.
